Strukturę naszej Drogi Mlecznej bardzo trudno eksploruje się z jej wnętrza. Jednak ostatnio tą trudność przezwycięża się, obserwując jej strukturę za pomocą teleskopów jeszcze w słabo zbadanych zakresach widma. Najnowszym odkryciem jest pofalowane włókno zimnego i gęstego gazu rozciągające się niedaleko centrum Galaktyki na długości przynajmniej 6 tysięcy lat świetlnych. Najprawdopodobniej jest pierwszym znanym „piórem” w Drodze Mlecznej – strukturą obserwowaną już w innych galaktykach spiralnych. Przypomina ona chorągiewki wystające z dutki, czyli trzonu pióra.
Astronomowie zakładają, że ta niezwykła struktura może być „rozgałęzieniem” (ang. sub-branch) ramienia Węgielnicy (łac. Norma) lub „piórem” łączącym ramiona Węgielnicy i Trzy-kiloparsekowe (3kpc).
Z naszego miejsca we Wszechświecie lepiej widać inne galaktyki spiralne niż naszą własną. Dla galaktyk spiralnych astronomowie stworzyli systematykę struktur, które wystają z ramion spiralnych, takie jak gałęzie (ang. branch), załamania (ang. splinters), pióra (ang. feathers) - w zależności od ich kątów lub kształtu. Z analizy wykonanej przez autorów omawianej publikacji wynika, że najprawdopodobniej Droga Mleczna posiada pióra (przynajmniej jedno).
Jednak zamiast kształtu podobnego do ptasiego pióra, odkryty obiekt raczej posiada strukturę podobną do sinusoidalnej fali – co zainspirowało autorów publikacji do nazwania falą Gangotri, aby upamiętnić lodowiec, z którego wypływa najdłuższa rzeka Indii Ganges. W Hindi i innych językach indyjskich Droga Mleczna jest nazywana Akasha Ganga – co oznacza „rzekę Ganges na niebie”. Astronomowie nie są pewni jaka może być przyczyna tego falowania w Gangotri.
Gangotri jest długa na około od 6 do 13 tysięcy lat świetlnych i znajduje się około 17 tysięcy lat świetlnych od centrum Drogi Mlecznej. Całkowitą jej masę szacuje się na przynajmniej 9 milionów mas Słońca.
Główny autor publikacji Veena V.S. (Uniwersytet w Koloni, Niemcy) ze współpracownikami odkryli falę Gangotri podczas poszukiwań zimnych obłoków gazowych z tlenkiem węgla (CO) w danych obserwacyjnych teleskopu APEX działającego w San Pedro de Atacama w Chile. Jednak molekuły CO stanowią zaledwie ułamek masy Gangotri (wręcz „ułamek-ułamka”, ponieważ w przeglądzie obserwacyjnym były uwzględnianie tylko molekuły CO zawierające izotop węgla 13C), ale ten gaz działa jako znacznik obficiej występujących atomów i molekuł, które jest trudniej wykryć, np. wodór, hel.
Gangotri wymaga dalszych obserwacji, aby potwierdzić jej faktyczny status. Ta struktura rozciąga się znacznie poza ramię Węgielnicy i prawdopodobnie osiąga ramię Trzy-parsekowe (3kpc), tworząc most łączący oba ramiona. Takie połączenia pomiędzy ramionami spiralnymi zaobserwowano w galaktykach spiralnych, szczególnie w podobnych do naszej galaktykach spiralnych z poprzeczką.
Powyższa rekonstrukcja spiralnych ramion Drogi Mlecznej jest obecnie nieaktualna, po odkryciu włókna, które albo wychodzi z ramienia Węgielnicy (łac. Norma), albo łączy ramię Węgielnicy z 3kpc. Źródło: Wikipedia - Robert Hurt,NASA/JPL-Caltech
Więcej informacji:
Publikacja naukowa (dostęp otwarty): A Kiloparsec-scale Molecular Wave in the Inner Galaxy: Feather of the Milky Way?
'Gangotri wave' connecting two of Milky Way's spiral arms discovered
Źródło:phys.org
Opracowanie: Ryszard Biernikowicz
Na ilustracji: prawdopodobna lokalizacja fali Gangotri w Drodze Mlecznej. Gangotri jest albo rozgałęzienie ramienia Węgielnicy (łac. Norma), albo piórem łączącym ramię Węgielnicy i Trzy-kiloparsekowe(„3kpc”). Źródło: Veena V.S. ze współpracownikami DOI: 10.3847/2041-8213/ac341f
