Uczniowie amerykańskiej szkoły średniej odkryli nowego pulsara. Przeprowadzona później przez naukowców dokładniejsza analiza pokazała, że obiekt jest składnikiem układu dwóch gwiazd neutronowych o najszerszej znanej orbicie – poinformowało amerykańskie National Radio Astronomy Observatory (NRAO).
Pulsary to rodzaj gwiazd neutronowych, które bardzo szybko obracają się i są tak usytuowane względem nas, że z okolic biegunów tych obiektów dociera w bardzo regularnych odstępach czasu wiązka promieniowania radiowego. Pulsary i ogólnie gwiazdy neutronowe to obiekty o niewielkich rozmiarach (rzędu 10 km), ale o masach przekraczających masę Słońca. Nietrudno więc wyobrazić sobie, że materia w nich skupiona jest niezwykle gęsta - jedna łyżeczka może ważyć miliardy ton.
Mniej więcej 10 procent ze znanych pulsarów występuje w układach podwójnych gwiazd. Najczęściej drugim składnikiem układu jest biały karzeł. Czasami zdarza się także gwiazda ciągu głównego, rzadko można trafić na drugą gwiazdę neutronową. Pulsar, o którym mowa, nosi oznaczenie PSR J1930-1852 i należy do tej ostatniej kategorii.
Pulsar został odkryty w 2012 roku przez dwójkę uczniów szkoły średniej biorących udział w projekcie Pulsar Search Collaboratory (PSC). W ramach projektu uczniowie analizują dane pochodzące ze 100-metrowego radioteleskopu Robert C. Byrd Green Bank Telescope (GBT) w poszukiwaniu sygnałów od nowych pulsarów. Gdy uczniowi uda się znaleźć odpowiednio obiecującego kandydata na pulsar, jest zapraszany do Green Bank, gdzie naukowcy sprawdzają obiekt i przeprowadzają dalsze obserwacje. Pulsara PSR J1930-1852 odkryli: Cecilia McGough, która była wtedy uczennicą w Strasburg High School w Virginii oraz De’Shang Ray, uczeń szkoły Paul Laurence Dunbar High School w Baltimore, Maryland.
Naukowcom udało się potwierdzić, że odkryty obiekt jest pulsarem. Nadano mu oznaczenie PSR J1930-1852, a dalsze obserwacje i analizy wykazały że mamy do czynienia z pulsarem w układzie podwójnym z gwiazdą neutronową. Za takim stwierdzeniem przemawia brak w tym miejscu widocznego białego karła lub gwiazd ciągu głównego na przeglądach nieba w zakresie widzialnym. Okazało się także, że obiektu układu podwójnego oddzielone są o 52 miliony kilometrów, co jest porównywalne z rozmiarem orbity Merkurego. Tymczasem w innych takich układach orbity mogą być nawet tak ciasne, że mieszczą się w promieniu porównywalnym z rozmiarami Słońca. Układ PSR J1930-1852 jest rekordzistą pod względem rozmiarów orbity wśród układów podwójnych składających się z pulsara i gwiazdy neutronowej.
Projekt Pulsar Search Collaboratory nadal jest realizowany. Jego uczestnicy mają do analizy aż 130 terabajtów danych z radioteleskopu GBT. Można więc spodziewać się kolejnych odkryć nowych pulsarów.
Pulsary to rodzaj gwiazd neutronowych, które bardzo szybko obracają się i są tak usytuowane względem nas, że z okolic biegunów tych obiektów dociera w bardzo regularnych odstępach czasu wiązka promieniowania radiowego. Pulsary i ogólnie gwiazdy neutronowe to obiekty o niewielkich rozmiarach (rzędu 10 km), ale o masach przekraczających masę Słońca. Nietrudno więc wyobrazić sobie, że materia w nich skupiona jest niezwykle gęsta - jedna łyżeczka może ważyć miliardy ton.
Mniej więcej 10 procent ze znanych pulsarów występuje w układach podwójnych gwiazd. Najczęściej drugim składnikiem układu jest biały karzeł. Czasami zdarza się także gwiazda ciągu głównego, rzadko można trafić na drugą gwiazdę neutronową. Pulsar, o którym mowa, nosi oznaczenie PSR J1930-1852 i należy do tej ostatniej kategorii.
Pulsar został odkryty w 2012 roku przez dwójkę uczniów szkoły średniej biorących udział w projekcie Pulsar Search Collaboratory (PSC). W ramach projektu uczniowie analizują dane pochodzące ze 100-metrowego radioteleskopu Robert C. Byrd Green Bank Telescope (GBT) w poszukiwaniu sygnałów od nowych pulsarów. Gdy uczniowi uda się znaleźć odpowiednio obiecującego kandydata na pulsar, jest zapraszany do Green Bank, gdzie naukowcy sprawdzają obiekt i przeprowadzają dalsze obserwacje. Pulsara PSR J1930-1852 odkryli: Cecilia McGough, która była wtedy uczennicą w Strasburg High School w Virginii oraz De’Shang Ray, uczeń szkoły Paul Laurence Dunbar High School w Baltimore, Maryland.
Naukowcom udało się potwierdzić, że odkryty obiekt jest pulsarem. Nadano mu oznaczenie PSR J1930-1852, a dalsze obserwacje i analizy wykazały że mamy do czynienia z pulsarem w układzie podwójnym z gwiazdą neutronową. Za takim stwierdzeniem przemawia brak w tym miejscu widocznego białego karła lub gwiazd ciągu głównego na przeglądach nieba w zakresie widzialnym. Okazało się także, że obiektu układu podwójnego oddzielone są o 52 miliony kilometrów, co jest porównywalne z rozmiarem orbity Merkurego. Tymczasem w innych takich układach orbity mogą być nawet tak ciasne, że mieszczą się w promieniu porównywalnym z rozmiarami Słońca. Układ PSR J1930-1852 jest rekordzistą pod względem rozmiarów orbity wśród układów podwójnych składających się z pulsara i gwiazdy neutronowej.
Projekt Pulsar Search Collaboratory nadal jest realizowany. Jego uczestnicy mają do analizy aż 130 terabajtów danych z radioteleskopu GBT. Można więc spodziewać się kolejnych odkryć nowych pulsarów.
Więcej informacji:
- Pulsar with Widest Orbit Ever Detected, Discovered By High School Research Team
- Mapa rozmieszczenia znanych pulsarów
Źródło: NRAO