Międzynarodowy zespół astronomów, kierowany przez Szwajcarów, odkrył układ planetarny znajdujący się 21 lat świetlnych od Ziemi. W układzie znajdują się cztery planety, w tym trzy skaliste i jedna gazowa - poinformował Uniwersytet Genewski. Ich gwiazdę można dostrzec nawet gołym okiem!
Gwiazda, wokół której krążą cztery egzoplanety, nosi oznaczenie HD 219134. Widoczna jest w gwiazdozbiorze Kasjopei, a jej jasność to 5 magnitudo, czyli można ją dostrzec nawet nieuzbrojonym okiem, aczkolwiek do obserwacji polecamy jednak lornetkę lub teleskop (wystarczy niewielki). Gwiazda to karzeł typu K, jest trochę chłodniejsza i trochę mniej masywna niż Słońce.
W układzie planetarnym HD 219134 krążą cztery planety, z których trzy są przypuszczalnie skaliste, a czwarta większa i gazowa. Takie rozłożenie planety przypominam nam sytuację z Układu Słonecznego, gdzie najpierw są planety skaliste, a potem duże gazowe olbrzymi takie jak Jowisz. Przy tym porównaniu pomijamy odległości planet do gwiazdy, które w HD 219134 są jednak mniejsze niż w Układzie Słonecznym.
Do odkrycia doprowadziły obserwacje wykonane za pomocą spektrografu HARPS-N na teleskopie Telescopio Nazionale Galileo na wyspie La Palma. HARPS-N to odpowiednik bardziej znanego spektrografu HARPS, który z kolei pracuje w Obserwatorium La Silla w Chile. Dzięki obserwacjom spektroskopowym i pomiarom prędkości radialnych naukowcy z grupy którą kierował Ati Motalebi z Uniwersytetu Genewskiego (UNIGE), wykryli obecność planety na ciasnej orbicie z okresem obiegu 3 dni.
Od razu złożono wnioski o czas obserwacyjny na Kosmicznym Teleskopie Spitzera, należącym do NASA, aby sprawdzić czy przypadkiem nie występują tranzyty tej planety. Los sprzyjał badaczom, bowiem udało się zaobserwować regularne osłabienia blasku gwiazdy wynikające z przejść planety przed jej tarczą, co je określane terminem tranzytów planetarnych. Dzięki tym pomiarom ustalono rozmiary planety, a z obserwacji spektroskopowych jej masę. Promień planety HD 219134 b wynosi 1,6 promienia Ziemi, a masa 4,5 masy Ziemi. Wynika stąd gęstość podobna do ziemskiej, co rodzi nadzieje że planeta ma podobną budowę i zapewne jest skalista.
Pomiary prędkości radialnych za pomocą spektrografu doprowadziły do odkrycia jeszcze trzech kolejnych planet w tym układzie. Druga z planet ma 2,7 masy Ziemi i okres orbitalny 6,8 dnia. Trzeci z obiektów ma 8,7 masy i okres obiegu 46,8 dnia. Z kolei czwarta z planet jest zdecydowanie większa, masą przypomina mniejszą wersję Saturna i ma orbitę położoną dalej niż pozostałe trzy planety, bowiem 2,1 jednostki astronomicznej od swojej gwiazdy.
Artykuł opisująca wyniki badań ukazał się w czasopiśmie naukowym „Astronomy & Astrophysics”.
Gwiazda, wokół której krążą cztery egzoplanety, nosi oznaczenie HD 219134. Widoczna jest w gwiazdozbiorze Kasjopei, a jej jasność to 5 magnitudo, czyli można ją dostrzec nawet nieuzbrojonym okiem, aczkolwiek do obserwacji polecamy jednak lornetkę lub teleskop (wystarczy niewielki). Gwiazda to karzeł typu K, jest trochę chłodniejsza i trochę mniej masywna niż Słońce.
W układzie planetarnym HD 219134 krążą cztery planety, z których trzy są przypuszczalnie skaliste, a czwarta większa i gazowa. Takie rozłożenie planety przypominam nam sytuację z Układu Słonecznego, gdzie najpierw są planety skaliste, a potem duże gazowe olbrzymi takie jak Jowisz. Przy tym porównaniu pomijamy odległości planet do gwiazdy, które w HD 219134 są jednak mniejsze niż w Układzie Słonecznym.
Do odkrycia doprowadziły obserwacje wykonane za pomocą spektrografu HARPS-N na teleskopie Telescopio Nazionale Galileo na wyspie La Palma. HARPS-N to odpowiednik bardziej znanego spektrografu HARPS, który z kolei pracuje w Obserwatorium La Silla w Chile. Dzięki obserwacjom spektroskopowym i pomiarom prędkości radialnych naukowcy z grupy którą kierował Ati Motalebi z Uniwersytetu Genewskiego (UNIGE), wykryli obecność planety na ciasnej orbicie z okresem obiegu 3 dni.
Od razu złożono wnioski o czas obserwacyjny na Kosmicznym Teleskopie Spitzera, należącym do NASA, aby sprawdzić czy przypadkiem nie występują tranzyty tej planety. Los sprzyjał badaczom, bowiem udało się zaobserwować regularne osłabienia blasku gwiazdy wynikające z przejść planety przed jej tarczą, co je określane terminem tranzytów planetarnych. Dzięki tym pomiarom ustalono rozmiary planety, a z obserwacji spektroskopowych jej masę. Promień planety HD 219134 b wynosi 1,6 promienia Ziemi, a masa 4,5 masy Ziemi. Wynika stąd gęstość podobna do ziemskiej, co rodzi nadzieje że planeta ma podobną budowę i zapewne jest skalista.
Pomiary prędkości radialnych za pomocą spektrografu doprowadziły do odkrycia jeszcze trzech kolejnych planet w tym układzie. Druga z planet ma 2,7 masy Ziemi i okres orbitalny 6,8 dnia. Trzeci z obiektów ma 8,7 masy i okres obiegu 46,8 dnia. Z kolei czwarta z planet jest zdecydowanie większa, masą przypomina mniejszą wersję Saturna i ma orbitę położoną dalej niż pozostałe trzy planety, bowiem 2,1 jednostki astronomicznej od swojej gwiazdy.
Artykuł opisująca wyniki badań ukazał się w czasopiśmie naukowym „Astronomy & Astrophysics”.
Więcej informacji:
Źródło: Uniwersytet Genewski (UNIGE)
Na ilustracji:
Krzywa blasku gwiazdy HD 219134 wskazująca na tranzyt przed nią planety. Źródło: UNIGE.
