Przejdź do treści

Odkrywając rzeczywiste barwy kwazarów

Kwazar – wizualizacja

Astronomowie z Uniwersytetu w Durham (Wielka Brytania) zidentyfikowali rzadki moment w życiu wielu z najbardziej energetycznych obiektów znanych we Wszechświecie.

Naukowcy z Uniwersytetu w Durham, doktorantka Lizelke Klindt i profesor David Alexander z tamtejszego Centre for Extragalactic Astronomy, odkryli niedawno całkiem nową fazę w rozwoju galaktycznych olbrzymów, która być może już niebawem powie nam więcej o ewolucji kwazarów i ich galaktyk macierzystych.

Kwazary to obiekty galaktyczne zasilane przez supermasywne czarne dziury rezydujące w ich centrach. Większość z nich świeci wyraźnie w barwach błękitu. Jednak także znaczna ilość znanych nam kwazarów wygląda na nieco poczerwienioną, zwłaszcza gdy obserwuje się je przez ogromne obłoki kosmicznego pyłu i gazu, które mogą po części blokować emitowane przez nie światło. W rzeczywistości widziane przez astronomów czerwone kwazary uważa się najczęściej za zwykłe niebieskawe kwazary, które są ustawione pod określonym kątem w stosunku do naszej linii widzenia.

Teraz jednak zespół z Durham w zasadzie wykluczył ten popularny model. Zamiast tego proponuje i dowodzi, że to, co widzimy jako czerwone kwazary, to najprawdopodobniej wynik krótkiej, ale gwałtownej fazy ewolucji ich macierzystych galaktyk. Wiąże się ona z tym, że rezydujące w ich centrach ogromne czarne dziury wyrzucają duże ilości energii wprost do otaczającego je pyłu i gazu. Taki dodatkowy „zastrzyk energii” zdmuchuje na pewnym etapie okoliczny pył i gaz, odsłaniając znajdujący się za nimi w istocie niebieski kwazar.

Astronomowie zbadali pod tym kątem blisko 10 000 kwazarów, widzianych na niebie jako czerwone i niebieskie. Badanie te mogą również powiedzieć nam więcej o ewolucji samych galaktyk, ponieważ według naukowców potężne wybuchy energii pochodzącej z czarnej dziury mogą wypalać w galaktykach niemal cały gaz potrzebny do utworzenia się nowych gwiazd. Bez tego gazu galaktyki nie mogą dalej rosnąć – w tym scenariuszu „wybuchowy” kwazar skutecznie kończy więc życie całej galaktyki, niszcząc to, czego najbardziej potrzeba jej do rozwoju i przetrwania.

Czytaj więcej:

Źródło: Durham University

Na ilustracji: Wizualizacja kwazara. Źródło: https://youtu.be/K7Qhb592xho.

Reklama