Przejdź do treści

Orbita Dejmosa sugeruje, że Mars mógł mieć dawniej pierścień

Dejmos, księżyc Marsa

Obliczenia numeryczne sugerują, że nachylenie orbity Dejmosa, niewielkiego księżyca Marsa, wskazuje na to, że dawno temu wokół planety był pierścień, a nawet, że cyklicznie powstawały pierścienie.

Podczas 236. Spotkania Amerykańskiego Towarzystwa Astronomicznego, trwającego online w dniach 1-3 czerwca 2020 roku, zaprezentowano wyniki badań naukowców z SETI Institute oraz Purdue University, którymi kierowała Matija Ćuk z SETI Institute. Dotyczą one Dejmosa oraz hipotezy o dawnych pierścieniach Marsa.

Gdy mowa o pierścieniach wokół planet, to pierwszymi, jakie przychodzą na myśl, są widowiskowe pierścienie Saturna. Ale również inne duże planety w Układzie Słonecznym mają własne pierścienie. Mars nie posiada pierścienia, a jedynie dwa małe księżyce: Fobosa i Dejmosa, które odkrył 18 sierpnia 1877 roku Asaph Hall.

Długo sądzono, że Fobos i Dejmos (inna pisownia: Deimos) są planetoidami, które zostały kiedyś przechwycone przez Marsa. Jednak możliwe, iż powstały one razem z planetą, gdyż ich orbity leżą prawie w tej samej płaszczyźnie, co równik Czerwonej Planety. Warto tutaj wskazać, że orbita Dejmosa jest nachylona o 2 stopnie, ma to bowiem znaczenie w opisywanej hipotezie.

Fakt, iż orbita Dejmosa nie jest dokładnie w płaszczyźnie równika Marsa, był uznawany za nieistotny i nikt nie próbował tego wyjaśnić. Ale gdy przyszedł nam do głowy nowy pomysł, postanowiliśmy to sprawdzić i nachylenie orbity Dejmosa ujawniło wielki sekret - powiedziała Matija Ćuk z SETI Institute, pierwsza autorka publikacji.

Naukowcy badali problem wskazany przez prof. Davida Mintona i jego studenta Andrew Hesselbrocka, którzy zauważyli, iż Fobos traci wysokość na skutek oddziaływań z Marsem. Kiedyś orbita obniży się tak bardzo, że grawitacja planety rozerwie Fobosa i utworzy się w ten sposób pierścień. Rodzi to hipotezę, że przez kilka miliardów lat istniały kolejne generacje marsjańskich księżyców, które się rozpadały, tworzyły pierścienie, z których potem formowały się nowe, mniejsze księżyce.

Matija Ćuk i jej współpracownicy przeprowadzili obliczenia numeryczne dotyczące orbity Dejmosa, których wyniki są wsparciem dla hipotezy cyklicznych pierścieni Marsa. Obliczenia sugerują, że nachylenie orbity Dejmosa może wynikać z rezonansu orbitalnego 3:1 z dawnym księżycem Marsa, który był 20 razy masywniejszy niż Fobos, a także z istnienia masywnego pierścienia wokół planety.

Naukowcy wskazują na różnicę w wieku pomiędzy Dejmosem a Fobosem. Dejmos ma zapewne kilka miliardów lat, natomiast Fobos może być dużo młodszy i mógł powstać 200 milionów lat temu, czyli w czasach, gdy na Ziemi żyły dinozaury.

Ciekawe, czy hipotezę cyklicznych pierścieni Marsa, a przynajmniej wiek Fobosa, uda się sprawdzić, gdy japońska agencja kosmiczna JAXA wyśle w 2024 roku sondę kosmiczną do Fobosa, która ma pobrać próbki z jego powierzchni i dostarczyć do badania w ziemskich laboratoriach.

Więcej informacji:

 

Opracowanie: Krzysztof Czart

 

Źródło: SETI Institute

 

Na zdjęciu:

Zdjęcie Dejmosa w sztucznych kolorach. Wykonała je 21 lutego 2009 r. sonda Mars Reconnaissance Orbiter. Źródło: NASA/JPL-Caltech/University of Arizona.

Reklama