Astronomom udało się po raz pierwszy uzyskać obraz nowo powstającej planety z dysku wokół młodej gwiazdy.
Astronomowie pod przewodnictwem zespołu z niemieckiego instytutu Maxa Plancka uchwycili moment powstawania planety z dysku wokół młodej gwiazdy karłowatej PDS 70. Odkrycia dokonano przy użyciu instrumentu SPHERE zamontowanego na teleskopie naziemnym VLT. Jest to pierwsza w historii, tak bezpośrednia obserwacja młodej planety.
Młode dyski wokół gwiazd to miejsca narodzin planet. Do tej pory przeprowadzono jedynie kilka detekcji kandydatów na egzoplanety wokół tak młodych obiektów, ale większość z nich obecnie uważa się za właściwości samych dysków, a nie odrębne ciała niebieskie. Teraz po raz pierwszy przy użyciu instrumentu budowanego przez ponad dekadę, udało się odkryć tak wyraźnie widoczną młodą planetę.
Dzięki użyciu instrumentu SPHERE, astronomowie mogli zmierzyć jasność odbijanego przez nią światła na różnych długościach fali i przez to poznać właściwości jej atmosfery. Młoda planeta krąży wokół swojej gwiazdy w odległości 3 miliardów kilometrów (podobnie do orbity Urana wokół Słońca). Jest to planeta gazowa, kilkukrotnie większa od Jowisza, a temperatura jej powierzchni sięga 1000 stopni Celsjusza. Planeta pokryta jest dużą ilością chmur.
Pierwsze wyraźne zdjęcie układu PDS 70, uzyskane przez instrument SPHERE. Źródło: ESO/A. Müller.
Powyższe zdjęcie to pierwszy tego typu dokładny obraz tworzącej się planety. Tutaj widoczna jest ona na tym obrazku jako jasny punkt na prawo od środkowego ciemnego obszaru. Gwiazda znajduje się w środku, jest jednak zasłonięta przez koronograf, dzięki czemu dokładniej wiadać jej sąsiedztwo.
Odkrycie astronomów jest ekscytujące nie tylko dlatego, że po raz pierwszy pokazuje tak młodą planetę wokół gwiazdy, ale też dlatego, że daje możliwość testowania teorii formacji planet, która dawniej powstawała bazując jedynie na przykładzie naszego Układu Słonecznego. Potrzebne są właśnie obserwacje dysków innych gwiazd we wczesnym etapie ich ewolucji, by móc zweryfikować, niejako w praktyce proponowane modele powstawania układów planetarnych.
Wyniki badań zostaną opublikowane jako dwa artykuły na łamach naukowego czasopisma Astronomy & Astrophysics.
Źródło:ESO
Więcej informacji:
Na zdjęciu tytułowym: Pierwsze wyraźne zdjęcie układu PDS 70, uzyskane przez instrument SPHERE. Źródło: ESO/A. Müller.