Przejdź do treści

Pierwszy kraj w całości uznany jako międzynarodowy obszar ciemnego nieba

Nocne niebo nad Niue

Wyspa Niue na Oceanie Spokojnym wprowadziła restrykcyjne przepisy, chroniące nocny krajobraz, dzięki czemu została pierwszym krajem w całości uznanym jako międzynarodowy obszar ciemnego nieba.  

To nie pierwszy przypadek w historii, kiedy Niue jest w czymś pionierem. W 2003 r. wyspa została pierwszym krajem na świecie oferującym wszystkim swoim mieszkańcom bezpłatny internet w technologii Wi-Fi. Po kilkunastu latach od tamtego wydarzenia mieszkańcy mają znowu powód do dumy – zostali pierwszym narodem, którego kraj w całości objęty został statusem międzynarodowego obszaru ciemnego nieba. 

Pod względem logistycznym nie było to tak wielkim wyzwaniem, jakby mogło się wydawać, ponieważ wyspę o powierzchni zaledwie 260 km kwadratowych zamieszkuje obecnie niecałe 2 tysiące osób. Dodatkowe ponad 20 tysięcy rdzennych mieszkańców Niue zamieszkuje Nową Zelandię, z którą wyspa jest dobrowolnie stowarzyszona. Większy sąsiad odpowiada za politykę zagraniczną i obronność niewielkiego kraju, a o reszcie spraw decyduje lokalna społeczność i jej rząd, które udzieliły znacznego wsparcia w realizowaniu idei ochrony ciemnego nieba. 

Kolejnym ułatwieniem w dążeniu do minimalizacji skutków zanieczyszczenia sztucznym światłem jest brak zagrożeń z zewnątrz. Wyspa jest odosobnionym punktem na Oceanie Spokojnym i do najbliższego lądu, który stanowią wysepki wchodzące w skład archipelagu Tonga, ma ponad 400 kilometrów. Od wybrzeży Nowej Zelandii i Australii dzieli ją z kolei ponad 2 tysiące kilometrów. Jedynym zagrożeniem dla walorów naturalnie ciemnego nieba jest więc nieliczna społeczność, zamieszkująca Niue.

Pomysł przekształcenia wyspy w obszar ochrony nocnego krajobrazu powstał w połowie 2018 r. i od razu zyskał przychylność mieszkańców, którzy zaczęli organizować spotkania informacyjne i pokazy nocnego nieba. Przeprowadzano również podstawowe kursy z wiedzy astronomicznej oraz obsługi teleskopów, a także dokonywano pierwszych pomiarów jasności nocnego nieba. Sporządzona inwentaryzacja zewnętrznych źródeł sztucznego światła przyczyniła się do opracowania planu modernizacji sieci oświetlenia publicznego i prywatnego. 

Rząd Niue powołał specjalny komitet do spraw ciemnego nieba, a także zapewnił środki w budżecie na wymianę kilkuset punktów oświetlenia ulicznego i prywatnego na zgodne z wytycznymi IDA (Międzynarodowego Związku Ciemnego Nieba) oraz przyjętymi regulacjami prawnymi. Co ciekawe, wyspę podzielono na dwie strefy. Centralną część i całe wschodnie wybrzeże, stanowiące 75% całej wyspy, zajmuje Sanktuarium Ciemnego Nieba, tj. obszar, gdzie zachowały się warunki niemal naturalnie ciemnego nieba. Natomiast zachodnie wybrzeże, zamieszkane przez większość mieszkańców wyspy, to Społeczność Ciemnego Nieba. Tam jasność nocnego nieba, ze względu na gęstość zaludnienia, zwłaszcza w okolicach stolicy Alofi, jest nieco większa.

Obie strefy ochrony zajmują całą powierzchnię wyspy, dzięki czemu Niue jest miejscem, gdzie nie tylko lokalni mieszkańcy mogą się cieszyć widokiem naprawdę ciemnego nieba, ale również turyści mają możliwość przeżyć niezapomniane chwile z dala od miejskich świateł. Rząd Niue nie ukrywa, że dodatkowe wpływy od astroturystów są mile oczekiwane i zasiliłyby skromny budżet wyspy, nieposiadającej zbyt wielu bogactw naturalnych. W obecnej sytuacji branża turystyczna na całym świecie przeżywa ogromny problem, jednak, gdy wszystko się ustabilizuje, z pewnością niejeden miłośnik przyrody i wyjątkowo ciemnego nieba wybierze się na antypody odwiedzić tę osobliwą wysepkę. 

Więcej informacji:

 

Autor: Grzegorz Iwanicki
Źródło: IDA

Na zdjęciu: nocne niebo nad Niue. Źródło: IDA/Mark Russell. 

Reklama