Rozpoczął się pobyt Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego na pokładzie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Wraz ze swoją załogą w składzie: Peggy Whitson, Shubhanshu Shukla i Tibor Kapu astronauci zadokowali kapsułą Crew Dragon do portu Harmony na ISS 26 czerwca o 12:31 czasu polskiego i już tego samego dnia rozpoczęli pracę.
W czwartek po zadokowaniu statku Crew Dragon, około godziny 14:25 astronauci mogli po otworzeniu włazów wejść na pokład stacji. Tam zostali ciepło przywitani przez członków 73. Ekspedycji. Peggy Whitson jako dowódczyni misji Axiom Mission 4 przedstawiła jej skład i ogłosiła oficjalne numery astronautów misji orbitalnych: Shukla wszedł na ISS jako 634. astronauta, Sławosz 635. a Tibor 636.
Zdjęcie 11 osób obecnych w tej chwili na pokładzie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej: 7 członków Ekspedycji 73. i 4 członków misji Ax-4. Źródło: Anne McClain.
Reszta dnia była poświęcona aklimatyzacji. Astronauci mieli też czas aby przygotować kwatery sypialne. Peggy rozlokowała się w module Quest, Shux (Shukla) swoje spanie przygotował w statku Crew Dragon, Sławosz w europejskim module Columbus, a Tibor w japońskim module JEM. Załoga przeszła też w czwartek szkolenie BHP.
Europejski moduł Columbus (zdjęcie z 2014 roku). Miejsce gdzie będzie miał swoją kwaterę sypialną Sławosz Uznański-Wiśniewski i gdzie wykona większość badań i eksperymentów podczas swojego pobytu. Źródło: ESA.
Mimo dosyć spokojnego dnia, astronauci musieli też wykonać zadania logistyczne. Najważniejszym było wypakowanie towaru z załogowego Crew Dragona “Grace”, którym przylecieli.
Raport z pierwszego dnia misji IGNIS
Pierwszy pełny dzień misji IGNIS to piątek 27 czerwca. Astronauci kontynuowali wypakowywanie ładunku - w tym eksperymentów naukowych i podręcznych zamrażarek Polar z próbkami/badaniami, które muszą być przechowywane w niższej temperaturze. Na pokład Crew Dragona został także przeniesiony jeden z egzemplarzy sprzętu PEP (Portable Emergency Provisions), który musi być dostępny “na wyciągnięcie ręki” dla każdego członka załogi, gdziekolwiek by nie pracował albo spał. Znajdują się w nim m.in. maski tlenowe czy gaśnica.
Zdjęcie Sławosza będącego w module Unity wykonane przez astronautkę Peggy Whitson (dowódczyni misji Ax-4). Widoczna ministołowka w tle. Źródło: NASA.
Astronauci Ax-4 wzięli też w piątek udział w kolejnych spotkaniach dotyczących bezpieczeństwa na stacji. Obecna ekspedycja uczyła ich protokołów bezpieczeństwa, przypomniała im kto będzie za co odpowiedzialny i jak będzie przebiegać komunikacja z kontrolą naziemną w wypadku konieczności ewakuacji.
Potem Sławosz przystąpił do rozpoczęcia swojej technologiczno-naukowej misji IGNIS. Przygotował 3 z 13 eksperymentów naukowych:
MXene in LEO - badanie innowacyjnego nanomateriału MXene pod kątem zastosowania w urządzeniu noszonym na ręce astronauty. Eksperyment został przygotowany przez Centrum Technologii Kosmicznych AGH w Krakowie.
Human Gut Microbiota - analiza zmian w mikrobiomie jelitowym astronauty. Eksperyment przygotowuje i prowadzi Centrum Inżynierii Biomedycznej Instytutu Optoelektroniki Wojskowej Akademii Technicznej (WAT).
Immune Multiomics - kompleksowe badanie układu odpornościowego w kosmosie. Badanie to jest również prowadzone przez Wojskową Akademię Techniczną.
Jak podała Polska Agencja Kosmiczna. Stan realizacji zadań po pierwszym pełnym dniu pobytu wynosi 3,1%, a stan wszystkich przygotowywanych eksperymentów jest dobry. Nie mamy żadnych opóźnień w realizacji programu.
Opaski eksperymentu MXene in LEO. Zostały zaprojektowane przez ASP w Krakowie i zbudowane na celulozie bakteryjnej przez zespół w AGH. Jest to materiał mogący być wytwarzany w przyszłości w misjach kosmicznych i mogący zastępować tworzywa sztuczne. To w tej opasce umieszczony jest eksperymentalny sensor Mixen, który ma mierzyć puls astronautów. Źródło: ASP Kraków.
W sobotę Sławosz zacznie przygotowania kolejnych badań: Yeast Tardigrade Gene, AstroMentalHealth. Kontynuowane będą też prace nad rozpoczętymi w piątek eksperymentami.
Oprócz pierwszych działań naukowych, załoga Ax-4 była też zaangażowana w rutynową pracę konserwacyjną na stacji, związaną głównie z systemami podtrzymywania życia. W piątek rutynowe prace z pewnością utrudniła awaria satelity TDRS-Z/275. Odpowiada on za komunikacje ze stacją ISS w okolicach Oceanu Indyjskiego. Problemy spowodowały, że obsługa naziemna nie mogła sama włączyć rutynowych czynności jak np. uruchomienie odzyskiwania wody z moczu. Czynności te ręcznie musieli wykonać więc astronauci.
Astronauci regularnej Ekspedycji 73. wykonywali badania związane z ćwiczeniami w warunkach mikrograwitacji, badania wzroku i fotografie Księżyca.
Johnny Kim (astronauta NASA) pracujący przy komorze rękawicowej badając zachowanie płynów o wysokiej koncentracji białka - jeden z eksperymentów medycznych Sheared Drop-IBP-2. Źródło: Johnny Kim.
Na podstawie: NASA/POLSA/Axiom Space
Opracowanie: Rafał Grabiański
Na zdjęciu tytułowym: Sławosz Uznański-Wiśniewski w module Unity na rozpoczęcie misji IGNIS. Źródło: ESA.
