Polska edukacja wchodzi na orbitę!

Już wkrótce startuje pierwsza polska misja technologiczno-naukowa IGNIS na Międzynarodową Stację Kosmiczną (ISS). Aż 25% czasu pracy na ISS polski astronauta Sławosz Uznański–Wiśniewski przeznaczy na realizację programu edukacyjnego, który został opracowany z myślą o zachęceniu młodych ludzi do wiązania swojej przyszłości z naukami ścisłymi, a także z dynamicznie rozwijającym się sektorem kosmicznym w Polsce.

Aby pomóc dzieciom i młodzieży postawić pierwsze kroki na ścieżce prowadzącej ku gwiazdom, Polska Agencja Kosmiczna (POLSA), we współpracy z Ministerstwem Rozwoju i Technologii (MRiT) oraz Europejską Agencją Kosmiczną (ESA), przygotowała ogólnopolski program edukacyjny towarzyszący misji Ignis. Program skierowany jest do uczniów szkół podstawowych i ponadpodstawowych, studentów, nauczycieli oraz edukatorów, a jego celem jest poszerzenie wiedzy na temat sektora kosmicznego, wsparcie rozwoju kompetencji inżynieryjnych oraz zainteresowanie dzieci i młodzieży nowymi technologiami i nauką. Program ma również za zadanie wspierać szkoły w realizacji nowoczesnej edukacji kosmicznej.

Z 80 godzin roboczych astronauty podczas misji, niemal 20 godzin zaplanowano na aktywności edukacyjne! Przygotowany plan obejmuje zarówno aktywności z udziałem astronauty przed misją, jak i w jej trakcie oraz po jej zakończeniu.

Przed misją przygotowano oczywiście autorskie sprzęty edukacyjne, które testowane będą podczas misji na pokładzie ISS. Wśród nich znajduje się specjalna wersja kołyski Newtona do warunków 0G, autorstwa polskich nauczycieli i wykonana przez uczniów. Zaprojektowano aż 30 eksperymentów edukacyjnych, w tym 10 autorstwa polskich uczniów. Eksperymenty dotyczą płynów, pomiaru masy, słynnych efektów fizycznych, a także testowania autorskiego sprzętu w warunkach nieważkości. Polska zasłynie kilkukrotnie dzięki części z nich, ponieważ pierwszy raz w historii lotów kosmicznych wykonane będą w stanie nieważkości m.in. doświadczenia z fontanną łańcuchową czy kołyską Newtona. Ponadto stworzony został zestaw doświadczeń edukacyjnych oraz konkursów dla uczniów i studentów. Do tej pory powstało 7 scenariuszy filmów dotyczących życia na ISS i technologii kosmicznych. Przeprowadzono już 5 konkursów edukacyjnych, z których dwa bezpośrednio wpływały na przebieg misji (eksperymenty uczniowskie oraz pytania do astronauty). Aktualnie trwają dwa konkursy związane z obrazowaniem Ziemi.

Podczas samej misji zorganizowane będą 4 wydarzenia edukacyjne, podczas których zaproszeni uczniowie połączą się na żywo ze Sławoszem Uznańskim–Wiśniewskim, który odpowie na ich pytania i wykona uczniowskie demonstracje eksperymentów edukacyjnych. Zaplanowano:

dwa wydarzenia z połączeniem wideo - w Łodzi i w Warszawie,
dwa wydarzenia z połączeniem radiowym w programie ARISS (Amateur Radio on ISS) – w Rzeszowie i we Wrocławiu.

Uczestnicy każdego z wydarzeń przez 8 godzin będą brali udział w szeregu warsztatów i wykładów, a także pikniku edukacyjnym. Wydarzenia będą także transmitowane online, a za rekomendacją Ministerstwa Edukacji Narodowej, wszystkie polskie szkoły będą w te dni zdalnie „gościły” w swoich murach polskiego astronautę. Wraz z zaproszeniem, szkoły otrzymają materiały edukacyjne do przeprowadzenia lekcji wprowadzających w tematykę misji IGNIS.

W czasie misji odbędą się także akcje edukacyjne kierowane dla całego społeczeństwa:

„Leć” z polskim astronautą – grupowe zmagania w pokonaniu dystansu równego średniej odległości Ziemia–ISS wybraną dyscypliną sportową. Niebawem ruszy nabór uczestników akcji, a każda szkoła, instytucja czy firma, która będzie chciała wziąć w niej udział, powinna zgłosić się przez formularz rejestracyjny, przeprowadzić akcję w swojej placówce i wysłać niezbędne sprawozdanie. Podmioty, które wykonają te działania otrzymają pamiątkowe dyplomy.
„(Zgaś) Światełko” – kampania edukacyjna dotycząca problemu zanieczyszczenia światłem. Nie chodzi oczywiście o całkowite wyłączenie wszystkich świateł, ale zwrócenie uwagi na ten rosnący problem, który wciąż wymaga kompleksowego rozwiązania prawnego.*
Wspólne oglądanie przelotu ISS nad Polską - organizowane będą akcje śledzenia ISS, a także konkurs astrofotograficzny. Mimo braku wieczornych przelotów ISS nad Polską w okresie misji, zwrócimy oczy wszystkich w kierunku machającego do nas polskiego astronauty w kosmosie.

Koniec misji to zarazem początek najważniejszych działań przewidzianych w programie. Po wakacjach rozpocznie się realizacja projektu Zostań kosmicznym inżynierem, który zakłada 40 cykli warsztatów inżynieryjnych dla młodzieży w 40 miastach Polski. Zwieńczeniem działań w tym projekcie będą misje stratosferyczne i inne aktywności krótkofalarskie. Podczas dwóch misji stratosferycznych, nadawane będą zakodowane obrazki, metodą SSTV. Obrazki, ponownie autorstwa uczniów, zebrane na drodze konkursu, będą przedstawiały misję IGNIS i polski sektor kosmiczny, a odbierane będą przez szkoły i krótkofalowców w całej Europie.

Po misji przeprowadzony będzie ponadto jeden z najważniejszych elementów całego programu - Klucz do Kosmosu, w ramach którego 10 000 szkół otrzyma zestawy edukacyjne wraz ze wsparciem dydaktycznym do nauki lutowania i tworzenia układów elektronicznych oraz powstanie 60 scenariuszy lekcji, propozycji doświadczeń i filmów edukacyjnych z udziałem astronauty, w oparciu o 13 polskich eksperymentów technologiczno-naukowych oraz wszystkie działania edukacyjne prowadzone w ramach IGNIS. Całość stanowi projekt Lekcje z orbity. Znając ogromną rolę nauczycieli, jaką odgrywają w kształtowaniu przyszłości swoich uczniów, planowane są też 4 intensywne szkolenia dla nauczycieli. Otrzymają oni pełny zestaw materiałów edukacyjnych przygotowanych w ramach programu, które następnie będą mogli wykorzystać w pracy z dziećmi i młodzieżą.

*Niedawno z Sejmu do Prezesa Rady Ministrów trafił dezyderat jednej z komisji dotyczący potrzeby wprowadzenia przepisów prawnych regulujących kwestie zanieczyszczenia światłem. Do premiera Donalda Tuska skierowano kilka listów otwartych w tej sprawie. Zwróciły się w ten sposób m.in. Polskie Towarzystwo Astronomiczne, Light Pollution Think Tank, a także polscy koordynatorzy biur Międzynarodowej Unii Astronomicznej oraz Polskie Towarzystwo Miłośników Astronomii. Oficjalne pismo wystosowała też Polska Agencja Kosmiczna. Zachęcamy organizacje z różnych dziedzin (np. medyczne, ekologiczne), wszelkie inne podmioty, a także wszystkich Czytelników do wsparcia inicjatywy. Niech Polska będzie krajem nowoczesnym również pod względem podejścia do problemu nadmiernego zanieczyszczenia sztucznym światłem.

Więcej: