3 czerwca odbyła się konferencja prasowa załogi misji Ax-4. Astronauci, znajdujący się obecnie na kwarantannie, odpowiadali na pytania dziennikarzy. Wśród załogi jest Polak - Sławosz Uznański-Wiśniewski.
Załogę misji Ax-4 stanowią: Peggy Witson (USA), Shubhanshu Shukla (Indie), Tibor Kapu (Węgry) oraz Sławosz Uznański-Wiśniewski (Polska). Misja prowadzona jest przez Axiom Space, we współpracy z NASA i SpaceX. Polska część misji, nazwana IGNIS, prowadzona jest także przez Polską Agencję Kosmiczną (POLSA). Start jest obecnie planowany na 10 czerwca 2025 roku.
Przedstartowa konferencja prasowa online odbyła się 3 czerwca. Na początku astronauci zaprezentowali maskotkę misji. Będzie nią łabędź o imieniu Joy. Łabędzie symbolizują grację i elegancję, mają też inne znaczenia symboliczne w różnych krajach. Wskazano także, że gdy statek wejdzie na orbitę, otrzyma nazwę, która wtedy zastanie ogłoszona.
Sławosz-Uznański-Wiśniewski powiedział w swoim wstępnym oświadczeniu, że trening był jednym z najbardziej fascynujących doświadczeń w jego życiu. Podczas treningu podróżowali po świecie: trenowali z NASA, Axiom Space oraz SpaceX w Stanach Zjednoczonych, pojechali do Japonii do JAXA, mógł także gościć załogę Axiom w Europejskim Centrum Astronautów w Niemczech. Jest też dumny, że jako załoga odwiedzili Polskę.
Jednak największa podróż zacznie się za kilka dni. Nadal nie mogę sobie wyobrazić jak to będzie - powiedział polski astronauta.
Z kolei na stacji orbitalnej ISS nasz rodak nie może doczekać się przejścia do Kopuły (ang. Cupola), która jest oknem astronautów na Ziemię (jest to moduł obserwacyjny Międzynarodowej Stacji Kosmicznej). Chciałby zobaczyć stamtąd wszystkie miejsca treningów i cztery kraje załogi. Ale najbardziej pragnie zobaczyć Ziemię jako całość, jako jedną planetę, jako jeden dom.
Specjalny moment dla Polski
W dalszej części wypowiedzi wskazał:
Polska znajduje się w specjalnym momencie w historii. Jesteśmy jedną z najszybciej rozwijających się gospodarek Unii Europejskiej, dynamicznie budujemy swoją pozycję w nauce i technologii. Gdy odwiedzasz Polskę, możesz poczuć tę ekscytację. Nasza misja nosi nazwę IGNIS, co symbolizuje ogień i ambicję, którą mamy. IGNIS składa się z dwóch elementów. Po pierwsze: nauka i technologia. Wskażmy przykłady. Będziemy badać mikroorganizmy, które stworzyły warunki do życia na Ziemi, aby zrozumieć, jak utrzymać to życie w długotrwałych misjach w kosmosie. Będzie mnóstwo badań dotyczących ludzkiej fizjologii i psychologii.
Ale najbardziej skupiamy się na pokazie technologii: systemy do badania promieniowania i akustyki w kosmosie, zbudowany w Polsce komputer, który będzie badać sztuczną inteligencję na ISS. Zabierzemy także nowe, możliwe do ubierania nanomateriały dla zdalnego podtrzymywania życia i diagnostyki, jak i biodegradowalne polimery dla medycyny przyszłości.
Drugi element misji jest ważny dla mnie osobiście. Misje kosmiczne zawsze inspirowały ludzi. Wykorzystamy Axiom 4 do wywarcia realnego wpływu na edukację Z ISS będę prowadzić na żywo eksperymenty fizyczne dla szkół i centrów nauki w całym kraju. Bardzo cieszę się na te lekcje. Mam nadzieję, że zainspirują wiele osób do zadawania pytań na temat tego, jak działa świat.
Teraz pora wprowadzić w życie wszystko to, co trenowaliśmy!
Kosmos zawsze inspirował i jednoczył. Mam nadzieję, że misja IGNIS da wam wszystkim powód do spojrzenia w niebo, odwagę do ambitnych marzeń i konsekwentnej realizacji. Niech pozwoli wam poczuć, jak wiele możemy osiągnąć działając razem. Marzę o tym, aby zabrać ze sobą was wszystkich, 40 milionów Polaków.
Nawiązanie do Mirosława Hermaszewskiego
Następnie astronauci odpowiadali na pytania od dziennikarzy. Sławosza spytano m.in. o generała Mirosława Hermaszewskiego (1941-2022), pierwszego polskiego kosmonautę. Astronauta wskazał, iż Hermaszewski bardzo wspierał przez kilkadziesiąt lat działania dla znalezienia kogoś kto zostanie jego następcą. Wspierał Sławosza podczas procesu rekrutacji. Na pokład stacji kosmicznej Sławosz zabierze pamiątki, które gen. Hermaszewski miał podczas swojej misji. Zabierze polską flagę, która była na kombinezonie Hermaszewskiego podczas misji w 1978 roku. To będzie uhonorowanie tamtej misji.
Po co latać w kosmos?
Polaka spytano też, co by powiedział ludziom uważającym, iż wysyłanie astronautów w kosmos jest bezcelowe, zbyt drogie lub niepotrzebne, gdy na Ziemi jest tyle problemów.
Na pewno jest wiele problemów na Ziemi, ale uważam, jako naukowiec i inżynier, że nie rozwiążemy dzisiejszych problemów przy pomocy obecnej technologii. Potrzeba do tego technologii przyszłości i dlatego latamy w kosmos. Aby budować naszą przyszłość, tworzyć nowe rozwiązania i być w stanie skierować nas wszystkich w kierunku rozwiązania problemów, które istnieją. Naprawdę w to wierzę i dlatego poświęciłem moje życie badaniom naukowym, dokładając cegiełkę do przesuwania granic naszej wiedzy. Na każdym etapie mojej kariery widziałem, że tak jest faktycznie. Podobnie w aplikacjach kosmicznych, efekty badań powracają do nas. Obecnie technologie kosmiczne występują w życiu codziennym. Technologie takie, jak meteorologia albo sprawdzanie korków drogowych podczas jazdy do pracy, czy zwiększanie plonów na polach. Wszystko to korzysta z technologii kosmicznych. Więc wiem, że kosmos to przyszłość i jesteśmy właśnie tego świadkami.
Jak został astronautą?
Jedno z ostatnich pytań dotyczyło drogi do zainteresowania się kosmosem i zostania astronautą. Sławosz Uznański-Wiśniewski odpowiedział następująco:
Kosmos był zawsze bliski mojemu sercu, ponieważ urodziłem się 12 kwietnia, czyli w rocznicę pierwszego załogowego lotu w kosmos. Gagarin poleciał 23 lata przed moimi narodzinami. Moja mama zamiast życzyć mi wszystkiego najlepszego na urodziny, życzyła mi szczęśliwego dnia kosmonauty. Natomiast jako dziecko zapomniałem o tym. Dorastając w latach 80-tych w Polsce, to nie było coś o czym można było myśleć, że można takie coś mieć. Zawsze byłem bardzo aktywnym dzieckiem, inwestowałem w sport, jeździłem w góry, żeglowałem. Zawsze towarzyszyła mi eksploracja, która była dla mnie bardzo ciekawa. A także próba zrozumienia świata wokół nas, jak on działa. Dlatego zostałem naukowcem. Śledziłem nabór astronautów ESA w 2008 roku z myślą i nadzieją, że wezmę udział w kolejnym naborze, jeśli będę mógł. Czekałem trzynaście lat, do 2021 roku, przygotowując mój profil. Była to więc długa droga czekania, zdobywania doświadczenia, zdobywania wiedzy, mając zawsze z tyłu głowy, że jeśli będę miał taką szansę, dam z siebie wszystko. I wiecie co? Kilka lat później jestem tutaj!
Więcej informacji:
- Axiom Mission 4 (Ax-4)
- Program edukacyjny misji IGNIS
- Informacje z portalu Uranii o misji Axiom Mission 4 (Ax-4)
Autor: Krzysztof Czart
Źródło: Axiom Space
Na zdjęciu:
Załoga misji Ax-4 podczas przedstartowej konferencji prasowej 3 czerwca 2025 r. Od lewej: Peggy Witson (USA), Shubhanshu Shukla (Indie), Sławosz Uznański-Wiśniewski (Polska) oraz Tibor Kapu (Węgry). Źródło: Axiom Space.
