Zespół astronomów, wraz z należącym do niego profesorem nadzwyczajnym Chadem Trujillo z Wydziału Astronomii i Nauk Planetarnych Uniwersytetu Północnej Arizony, potwierdził odkrycie planetoidy znajdującej się prawie cztery razy dalej od Słońca niż Pluton, co czyni ją najbardziej oddalonym obiektem obserwowanym w naszym Układzie Słonecznym. Planetoidę, która została nazwana „Farfarout”, odkryto w 2018 roku, a zespół zebrał teraz wystarczająco dużo obserwacji, aby określić jej orbitę. Minor Planet Center nadało jej teraz oficjalne oznaczenie 2018 AG37.
Przydomek Farfarout odróżniał ją od poprzedniej rekordzistki „Farout”, znalezionej przez ten sam zespół astronomów w 2018 roku. Oprócz Trujillo, do zespołu należą Scott S. Sheppard z Carnegie Institution for Science i David Tholen z Instytutu Astronomii na University of Hawaii, prowadzący badania w celu zmapowania terenów zewnętrznego Układu Słonecznego położonych za orbitą Plutona.
Farfarout otrzyma oficjalną nazwę (jak Sedna i inne podobne obiekty) po tym, jak jej orbita zostanie w ciągu najbliższych kilku lat lepiej określona. Została odkryta przez 8-metrowy teleskop Subaru znajdujący się na szczycie Maunakea na Hawajach, a następnie obserwowano ją przez kilka lat przy użyciu teleskopów Gemini North i Magellana, aby określić jej orbitę.
Średnia odległość Farfarout od Słońca wynosi 132 jednostki astronomiczne (au). Dla porównania, Pluton znajduje się 39 au od Słońca. Nowo odkryty obiekt ma wydłużoną orbitę, oddala się aż o 175 au i przybliża do około 27 au, gdy znajduje się blisko Słońca.
Obieg Farfarout wokół Słońca zajmuje około tysiąca lat i za każdym razem przecina ona orbitę Neptuna. Oznacza to, że Farfarout prawdopodobnie doświadczyła silnych oddziaływań grawitacyjnych z Neptunem, co spowodowało, że jej orbita jest tak silnie wydłużona.
Na podstawie jasności i odległości od Słońca zespół szacuje, że Farfarout ma średnicę około 400 kilometrów.
Odkrycie Farfarout pokazuje naszą rosnącą zdolność do mapowania zewnętrznego Układu Słonecznego i obserwacji sięgających coraz dalej w kierunku obrzeży naszego Układu Słonecznego - powiedział Sheppard. Tylko dzięki postępowi w ostatnich kilku latach, jakim były duże aparaty cyfrowe na bardzo dużych teleskopach, możliwe było skuteczne odkrywanie bardzo odległych obiektów, takich jak Farfarout. Mimo, że niektóre z tych odległych obiektów są dość duże, ponieważ mają rozmiary planet karłowatych, są one bardzo słabe z powodu ich ekstremalnych odległości od Słońca .
Ponieważ Neptun silnie oddziałuje z Farfarout, jej orbita i ruchy nie mogą być wykorzystane do określenia, czy w bardzo odległym Układzie Słonecznym istnieje inna nieznana masywna planeta, ponieważ te interakcje z Neptunem mają dominujący wpływ na trajektorię ruchu Farfarout. Tylko te obiekty, których orbity pozostają w bardzo odległym Układzie Słonecznym, znacznie poza wpływem grawitacji Neptuna, mogą być użyte do poszukiwania oznak istnienia nieznanej masywnej planety. Należą do nich Sedna i 2012 VP113, które, chociaż znajdują się obecnie bliżej Słońca niż Farfarout (około 80 au), nigdy nie zbliżają się do Neptuna, a zatem byłyby pod silnym wpływem potencjalnej Planety X.
Dynamika orbity Farfarout może pomóc nam zrozumieć, w jaki sposób formował się i ewoluował Neptun, ponieważ Farfarout została prawdopodobnie wyrzucona do zewnętrznego Układu Słonecznego, zbliżając się zbyt blisko Neptuna w odległej przeszłości - powiedział Trujillo. Farfarout prawdopodobnie będzie znów silnie oddziaływać z Neptunem, ponieważ ich orbity nadal się przecinają.
Źródło: University of Hawaiʻi, Northern Arizona University, Carnegie Institution for Science
Więcej informacji:
Opracowanie: Gabriela Opiła
Grafika: Porównanie odległości w Układzie Słonecznym. Źródło: Roberto Molar Candanosa, Scott S. Sheppard (Carnegie Institution for Science) i Brooks Bays (University of Hawaiʻi)
