Przejdź do treści

Powrót na Księżyc. Historia misji Apollo 14 (część 1)

img

Po uratowaniu astronautów misji Apollo 13 i odwołanym lądowaniu na powierzchni Księżyca, misja Apollo 14 była powrotem na Srebrny Glob. Choć i tutaj nie obyło się bez problemów, to załoga wykonała planowane zadania. Powierzchni Księżyca dotknął w tej misji Alan Shepard - pierwszy amerykański astronauta i najstarszy uczestnik programu.

 



Przeczytaj też relacje z poprzednich misji programu Apollo:

Apollo 11 | Apollo 12 | Apollo 13



PRZED STARTEM

W maju 1970 roku ówczesny Administrator NASA Thomas Paine ogłosił, że start kolejnej misji po Apollo 13 zostanie opóźniony. Początkowo planowano wysłać astronautów w październiku 1970 r., jednak trzeba było poczekać na wyniki śledztwa ws. dramatycznego przebiegu poprzedniego lotu i wybuchu zbiornika ciekłego tlenu w module serwisowym.

Naukowcy planujący misję ogłosili, że celem lądowania Apollo 14 będzie formacja wyżynna Fra Mauro, powstała na skutek wyrzutu materiału z utworzonego kiedyś Morza Deszczów (Mare Imbrium).

W skład załogi misji Apollo 14 wchodzili: Alan Shepard (dowódca misji), Stuart Roosa (pilot modułu dowodzenia) i Edgar Mitchell (pilot lądownika). Cała trójka spędziła ostatni tydzień przed startem na terenie kosmodromu Kennedy Space Center na Florydzie.

Image

Załoga Apollo 14 przy symulatorze w Kennedy Space Center. Od lewej: Mitchell, Shepard i Roosa. Źródło: NASA.

Tuż przed startem astronauci trenowali jeszcze procedury lądowania. Podczas jednego z takich treningów dowódca załogi rezerwowej Eugen Cernar rozbił się helikopterem, wpadając do rzeki Indian. Skończyło się na szczęście na niewielkiej kontuzji.

Dwa dni przed startem w treningowym lądowniku LLTV-2 rozbił się w rutynowym locie pilot Stuart Present (nie był częścią żadnej z załóg). Stuart musiał katapultować się z popsutego statku. Okazało się, że przyczyną wypadku była awaria elektryki.

Żadne z powyższych zdarzeń nie wpłynęło na misję Apollo 14. Odliczanie do startu rakiety Saturn V trwało bez przeszkód.


DZIEŃ 1

Misja Apollo 14 wystartowała 31 stycznia 1971 r. Rakieta Saturn V wzniosła się w powietrze ze stanowiska LC-39A na kosmodromie Kennedy Space Center na Florydzie. Lot przebiegł pomyślnie. Trzeci stopień rakiety skierował statek z astronautami w trajektorię do Księżyca manewrem TLI.

img
Rakieta Saturn V podczas startu z misją Apollo 14. Źródło: NASA.

Około 30 minut po manewrze TLI, astronauci rozpoczęli procedurę dokowania z lądownikiem księżycowym. Jej celem była reorientacja modułu dowodzenia i wyciągnięcie lądownika z górnej sekcji trzeciego stopnia rakiety Saturn V. Pierwsza próba dokowania z lądownikiem nie powiodła się. Zatrzaski nie chciały się zacisnąć na mechanizmie dokującym.

Nie powiodła się druga próba. W trzeciej spróbowano dokowania z nieco większą prędkością, ale także bez powodzenia. Załoga sprawdziła czy nie ma jakichś widocznych problemów elektrycznych w statków, ale nic nie znalazła. Czwarte podejście także się nie udało. Inżynierowie w obsłudze naziemnej zarekomendowali, by zresetować mechanizm wyciągania mechanizmu dokującego. Po tym spróbowano zadokować jeszcze raz, ale to też nie zadziałało. Jeżeli dokowanie z lądownikiem nie powiodłoby się, misja lądowania na Księżycu musiałaby zostać odwołana.

img
Lądownik księżycowy Antares przed wyciągnięciem z górnego stopnia rakiety Saturn V. Źródło: NASA.

W szóstym podejściu polecono załodze, by odpaliła silniczki manewrowe podczas próby tak, by zaciski były dopychane do statku, jednocześnie chowając przy tym mechanizm dokowania. Myślano, że w ten sposób uda się osiągnąć twardy dok między statkiem i lądownikiem. I tak też się stało. Lądownik nazwany Antares został w końcu przytwierdzony do modułu dowodzenia nazwanego Kitty Hawk i misja mogła być kontynuowana.

Astronauci kontynuowali procedury. Zaczęli hermetyzować lądownik księżycowy i wyciągać go z niepotrzebnego już górnego stopnia rakiety. Saturn V wykonał świetną robotę. Statek został tak precyzyjnie skierowany, że można było pominąć pierwszy planowane manewr korekcji trajektorii.

 

Na podstawie: NASA

Opracował: Rafał Grabiański

Więcej informacji:

 

Na zdjęciu tytułowym: Załoga misji Apollo 14 na tle emblematu misji. Od lewej: Stuart Roosa, Alan Shepard i Edgar Mitchell. Źródło: NASA.

 

 

Reklama