Przejdź do treści

Powstał pierwszy w Australii park ciemnego nieba

Park utworzono na terenie Parku Narodowego Warrumbungle położonego w południowo-wschodniej części Australii. Sercem parku jest Australijskie Obserwatorium Astronomiczne z największym na kontynencie teleskopem, posiadającym średnicę 4 metrów.

Park Narodowy Warrumbungle powstał w 1967 r. na miejscu utworzonego w 1953 r. rezerwatu, jednak już przed II wojną światową istniały plany na objęcie tego obszaru ochroną przyrody. Obecnie park zajmuje powierzchnię 233 kilometrów kwadratowych i położony jest w stanie Nowa Południowa Walia, w odległości 350 kilometrów od Sydney. Lokalizacja z dala od wybrzeży i większych osiedli ludzkich spowodowała, że obszar ten zachował w dużej części swój naturalny charakter i jest domem dla ponad 500 gatunków roślin i 311 gatunków zwierząt, w tym 185 gatunków ptaków. Różnorodność fauny i flory oraz górzysty krajobraz (wysokość najwyższych szczytów przekracza 1000 m n.p.m.) przyciągają tu rocznie kilkadziesiąt tysięcy turystów. Dużym ciosem dla parku był wielki pożar lasów w 2013 r., który spowodował zniszczenie 80% terenu parku.

Izolacja parku Warrumbungle od świateł dużych miast spowodowała decyzję o umieszczeniu tu największego na kontynencie australijskim teleskopu, co nastąpiło w latach 70 ubiegłego wieku. Decyzji tej sprzyjały również inne czynniki występujące na tym terenie: wysokość przekraczająca tysiąc metrów n.p.m., niska wilgotność, czyste powietrze, dobry seeing oraz fakt, że bezchmurne niebo występuje tu średnio przez 70% dni w roku. Obecnie w samym Obserwatorium Siding Spring oraz w jego okolicach funkcjonuje ok. 30 teleskopów, w tym największy z nich, 3,9 metrowy reflektor umieszczony w budynku (pod kopułą) o wysokości 26 metrów.

W proces dostosowania warunków panujących w parku do kryteriów Międzynarodowego Związku Ciemnego Nieba (IDA) przyznającego oficjalne certyfikaty międzynarodowych parków i rezerwatów ciemnego nieba zaangażowane były osoby z następujących jednostek: Park Narodowy Warrumbungle, Australijskie Obserwatorium Astronomiczne, Australijski Uniwersytet Narodowy, Departament Planowania i Środowiska Nowej Południowej Walii oraz Rady hrabstw: Coonamble, Gilganda i Warrumbungle.

Nad parkiem rozciąga się właściwie naturalnie ciemne niebo. Wyniki pomiarów prowadzonych miernikiem jakości nocnego nieba SQM wykazały, że nad całym parkiem Warrumbungle panują idealne warunki do prowadzenia obserwacji astronomicznych (odczyty miernika między 21,7 a 21,9 mag/arcsec2). Oświetlenie infrastruktury zlokalizowanej na terenie parku (zwłaszcza przy budynkach wchodzących w skład obszarów kempingowych) zostało zmodernizowane i obecnie w minimalnym stopniu generuje sztuczne światło. Park otwarty jest przez 365 dni, 24 godziny na dobę, przez co jest maksymalnie dostępny dla potencjalnych amatorów astronomii. Miejscowy personel czyni starania w zakresie popularyzacji treści astronomicznych oraz informacji dotyczących zanieczyszczenia sztucznym światłem organizując szereg pokazów i prelekcji, które w ciągu najbliższych pięciu lat mają mieć charakter cykliczny.


Więcej informacji:

Opracowanie:
Grzegorz Iwanicki

Źródło: IDA

Na ilustracji: Droga Mleczna nad Obserwatorium Siding Spring. Źródło: Lopez-Sanchez/SSO.

Reklama