Pozostałość supernowej niczym Pac-Man połykający gwiazdy

NASA opublikowała zdjęcie uchwycone przez Teleskop Hubble'a. To wbrew pozorom nie radosny Pac-Man wygryzający swoją drogę przez Kosmos, a echo po gwiezdnym wybuchu, które wygląda po prostu bardzo podobnie do kultowego pożeracza z gry.

Obiekt znany jako N 63A jest w rzeczywistości pozostałością po supernowej, gwałtownej eksplozji spowodowanej przez gwiazdę implodującą pod własnym ciężarem pod koniec życia. Znajduje się w Wielkim Obłoku Magellana, pobliskiej galaktyce satelitarnej położonej w odległości 163 000 lata świetlne od Drogi Mlecznej (to przy okazji jedna z bardzo niewielu galaktyk widocznych gołym okiem z Ziemi). Wielki Obłok Magellana zawiera kilka obszarów gwiazdotwórczych, czyli mgławic, w których duże obłoki gazu kondensują się, zapadają grawitacyjnie i co pewien czas tworzą dzięki temu nowe, młode gwiazdy. Ta pozostałość po supernowej znajduje się w jednym z takich gwiazdowych żłobków i jest otoczona licznymi gwiazdami. To właśnie ta wysoka koncentracja gwiazd przypomina tu kulki mocy połykane przez Pac-Mana w słynnej grze wideo.

Wiemy, że supernowe zazwyczaj wyzwalają formowanie się gwiazd i planet w swoim otoczeniu – poprzez wyrzucanie w kosmos sporych ilości gazu i ciężkich pierwiastków. Jednak w tym przypadku wiele wskazuje na to, że wywołane wybuchem, potężne fale uderzeniowe zahamowały raczej na pewien czas proces formowania się gwiazd w tym obszarze, rozpraszając otaczający go gaz, w którym mogły już zresztą powstawać powoli gwiazdy. Mgławica N 63A jest natomiast stosunkowo młoda i w przyszłości prawdopodobnie rozpocznie się w niej również formowanie się gwiazd. Obecnie jej wiek ocenia się na 2000–5000 lat. Jak twierdzą specjaliści z NASA, ona sama stanie się kiedyś nowym obszarem gwiazdotwórczym.

Ta wielobarwna kompozycja została opublikowana jako Obraz Dnia NASA 12 października tego roku. Między czerwcem a lipcem 2021 roku Teleskop Hubble'a był wyłączony z użytkowania na nieco ponad miesiąc, po tym, jak awaria sprzętowa spowodowała jego przejście w tryb awaryjny. Choć sytuacja budziła poważny niepokój, technicy byli ostatecznie w stanie zrestartować satelitę, który został wystrzelony na orbitę jeszcze w 1990 roku. Słynny Hubble znów przesyła nam nieziemskie zdjęcia Wszechświata.