Europejska rakieta nośna Ariane 5 wystartowała z Gujany Francuskiej, wynosząc na orbitę trzy satelity: dwa komercyjne statki telekomunikacyjne Galaxy 35 i 36 oraz europejskiego satelitę meteorologicznego MTG-I1.
Trzeci lot rakiety Ariane 5 w 2022 r. został przeprowadzony 13 grudnia 2022 r. Rakieta Ariane 5 wystartowała o 21.30 czasu polskiego z kosmodromu Kourou w Gujanie Francuskiej. Lot przebiegł pomyślnie. Przez 2 minuty i 21 sekund zestaw rozpędzał dolny stopień i dwie pomocnicze rakiety na paliwo stałe. Po niecałych 9 minutach pracę zakończył dolny stopień. Krótko po jego odłączeniu uruchomił się silnik górnego stopnia, który pracował przez około 16 minut.
Pierwszy został wypuszczony satelita Galaxy 35. Stało się to 27 minut i 28 sekund od startu. Kilka minut później górny stopień odłączył też satelitę Galaxy 36. Ostatni pokład rakiety opuścił satelita MTG-I1. Stało się to niecałe 35 minut po starcie.
W misji wyniesiono na orbitę typu GTO (transferową orbitę do pozycji geostacjonarnej) 3 ładunki o łącznej masie 10 972 kg. To drugi najcięższy ładunek wyniesiony kiedykolwiek przez Ariane 5. Rekordzistą pozostaje podwójna misja Syracuse A4 i SES-17 z 2021 r. Po raz w trzeci w historii działania tej rakiety wyniesione zostały trzy satelity.
O ładunkach
MTG-I1
W misji wyniesiono satelitę Meteosat Third Generation I1 (MTG-I1). To statek zbudowany we współpracy pomiędzy agencją meteorologiczną EUMETSAT i europejską agencją kosmiczną ESA. Głównym zadaniem satelity jest dostarczanie danych dla meteorologów na potrzeby szybkiego wykrywania, śledzenia i prognozowania gwałtownych zjawisk atmosferycznych.
Wizja artystyczna satelity MTG-I1. Zródło: ESA.
Satelita będzie obrazował obszar Europy i Afryki. Dzięki danym przez niego dostarczonym lotnictwo będzie mogło unikać zjawisk burzowych, możliwe będzie wcześniejsze ostrzeganie przed powodziami i bardziej precyzyjne monitorowanie pożarów. Po raz pierwszy europejscy meteorolodzy dostaną narzędzie do monitorowania całego cyklu życia układów burzowych - już od początkowych niestabilności w atmosferze.
Satelita został zbudowany na zlecenie EUMETSAT i ESA przez zakłady Thales Alenia Space, we współpracy z firmą OHB. Satelitę wyposażono w kilka ładunków. Trzy najważniejsze z punktu widzenia jego zadań to: Flexible Combined Imager (FCI), Lightning Imager (LI) i InfraRed Sounder (IRS).
FCI to wielospektralne urządzenie obrazujące, umożliwiające rejestrację obrazu na 16 kanałach światła widzialnego i bliskiej podczerwieni, z maksymalną rozdzielczością 500 m/px. LI to zestaw czterech identycznych teleskopów optycznych, skupionych na bardzo wąskim paśmie światła w okoliczy długości 777 nm. Pozwoli to dostarczyć bieżących danych z miejsca występowania i intensywności błyskawic w systemach burzowych.
W pracach nad urządzeniem LI brali udział specjaliści z polskiego IMGW-PIB wraz z doktorantem ze Szkoły Doktorskiej Nauk Ścisłych i Przyrodniczych Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Nową technologią, pierwszy raz umieszczoną na satelicie w tej skali jest urządzenie InfraRed Sounder. To wielospektralna sonda działająca na zasadzie interferometru w dwóch pasmach podczerwieni. Pozwoli na śledzenie trójwymiarowej struktury rozmieszczenia pary wodnej i wartości temperatury w atmosferze.
Na satelicie umieszczono też dodatkowo urządzenie telekomunikacyjne GEOSAR systemu ratunkowego COSPAS-SARSAT.
Galaxy 35 i 36
Galaxy 35 i Galaxy 36 to para satelitów telekomunikacyjnych amerykańskiego operatora Intelsat. To już 5. i 6. satelita z siedmiu planowanych do wysłania na orbitę geostacjonarną w ramach akcji zwalniania części pasma C dla naziemnych sieci 5G.
Satelity Galaxy 36/36 zintegrowane podczas przygotowań do umieszczenia na rakiecie Ariane 5. Źródło: Intelsat/Arianespace.
Satelity są przeznaczone głównie do wysyłania sygnału telewizyjnego i radiowego dla użytkowników telewizji satelitarnej w Ameryce Północnej. Galaxy 35 zastąpi statek Galaxy 3C wysłany w 2002 r., a Galaxy 36 zajmie miejsce Galaxy 28, który trafił na orbitę w 2005 r.
Satelity zostały zbudowane przez firmę Maxar Technologies i bazują na platformie Maxar 1300 (znanej dawniej jako SSL-1300). Platforma ta jest powszechnie stosowana w wielu dużych satelitach telekomunikacyjnych. Jej pierwsze wersje trafiały na orbitę jeszcze w latach 90. Korzystały z niej takie firmy jak telekomunikacyjne Intelsat, EchoStar czy AsiaSat. Na jej bazie zbudowano na przełomie lat 90. i 00. serię 5 satelitów meteorologicznych GOES. Podobne satelity Galaxy 31 i 32 były już wyniesione w tym roku na rakiecie Falcon 9.
Każdy satelita z tej pary waży około 3,15 t i jest przeznaczony do pracy przez 15 lat. Na satelitach umieszczono transpondery obsługujące pasmo C.
Podsumowanie
Był to trzeci lot rakiety Ariane 5 w 2022 r. Powoli kończy się kariera tego ciężkiego europejskiego systemu nośnego. W planach pozostały już tylko 2 starty w 2023 r. W drugiej połowie przyszłego roku ma zadebiutować jej następczyni - rakieta Ariane 6. Nowy system będzie miał większy udźwig, a jego produkcja i przeprowadzanie startów ma być znacznie tańsze. Arianespace liczy, że rakieta będzie mogła oprócz wynoszenia europejskich ładunków strategicznych wykonywać dużo komercyjnych misji, konkurując z rakietą Falcon 9 firmy SpaceX.
Więcej informacji:
Na podstawie: Intelsat/Arianespace/NSF
Opracował: Rafał Grabiański
Na zdjęciu: Rakieta Ariane 5 startująca z misją Galaxy 35/36 i MTG-I1. Źródło: Arianespace.
