Zbliża się koniec stycznia i do tej pory na świecie wykonano w tym roku 13 udanych lotów rakiet orbitalnych. W ostatnim czasie startowały misje z Japonii i USA. Firma SpaceX pobiła kolejny rekord ze swoją rakietą Falcon 9.
Japoński szpieg radarowy
Pierwszy japoński start orbitalny w 2023 roku wykorzystał rakietę H-IIA - najpopularniejszy obecnie system nośny w tym kraju. W udanej misji na orbitę heliosynchroniczną trafił zwiadowczy satelita radarowy IGS-Radar 7.
Misja została przeprowadzona 26 stycznia z kosmodromu Tanegashima. Rakieta H-IIA wystartowała o 2.49 czasu polskiego. Dwustopniowa konstrukcja leciała w konfiguracji 202, czyli z 2 pomocniczymi rakietami na paliwo stałe. Rakieta z powodzeniem wypuściła na heliosynchronicznej orbicie okołoziemskiej wysyłany ładunek.
IGS-Radar 7 (Intelligence Gathering Satellite Radar 7) to 6. satelita drugiej generacji sieci IGS odpowiedzialnej za zwiad radarowy przy pomocy radaru syntetycznej apertury SAR. Koncepcja systemu IGS powstała pod koniec lat 80., aby wcześnie ostrzegać przed pociskami balistycznymi wysyłanymi z Korei Północnej. Pierwszy satelita nowej generacji IGS-Radar 3 trafił do przestrzeni kosmicznej w 2011 r. Obecnie wysyłane statki dysponują radarem umożliwiającym rejestrowanie obrazów z rozdzielczością poniżej 1 m/px.
W locie wykorzystano rakietę H-IIA, która od 2001 r. wykonywała misje kosmiczne dla Japonii i komercyjnych klientów z innych państw. W tym roku planowanych jest łącznie 5 misji z udziałem tego systemu. Ostatnio tak intensywnie rakieta ta była wykorzystywana w 2017 r., kiedy za jej pomocą wykonano 6 startów.
Tak intensywne wykorzystanie H-iIA planowane w tym roku jest związane z jej wycofaniem. Przez ostatnie lata Japonia pracowała nad zastępczynią H3. Nowa rakieta ma lepsze osiągi i ma być znacznie tańsza w produkcji. Obecnie jej debiut planowany jest na 12 lutego 2023 r.
SpaceX nadal z szalonym tempem startów
26 stycznia odbył się już szósty w tym roku start orbitalny firmy SpaceX. Rakieta Falcon 9 wystartowała o 10.32 czasu polskiego z wyrzutni SLC-40 na kosmodromie Cape Canaveral na Florydzie. W misji Starlink 5-2 udało się wynieść zestaw 56 satelitów konstelacji Starlink. Był to też rekordowy lot Falcona 9, bo całkowita masa wyniesionego na orbitę ładunku wyniosła 17,4 t!
Wszystkie fazy lotu rakietowego przebiegły pomyślnie. Niecałe 9 minut po starcie pracę zakończył górny stopień po tym jak znalazł się z ładunkiem na orbicie. Firma SpaceX potwierdziła potem wypuszczenie wszystkich satelitów. W misji wykorzystano używany dolny stopień rakiety Falcon 9 o oznaczeniu B1067. Człon wykonał wcześniej 8 misji:
- Loty załogowe do ISS Crew-3 i Crew-4
- Loty towarowe do ISS CRS-22 i CRS-25
- TurkSat 5B
- Hotbird 13G
- Starlink 4-34
- O3b mPOWER 1 i 2
Również po tym locie stopień bezpiecznie wrócił na Ziemię, lądując o własnym napędzie na barce JRTI na Oceanie Atlantyckim.
Starlink to budowana przez firmę SpaceX sieć satelitów telekomunikacyjnych zapewniająca szerokopasmowy dostęp do Internetu. Głównymi klientami systemu są osoby i organizacje zlokalizowane w miejscach, gdzie naziemne usługi są zawodne bądź w ogóle niedostępne. W misji Starlink 5-2 wysłano drugi zestaw satelitów na nową powłokę nr 5 o wysokości 530 km i inklinacji 43 stopni. Powłoka ta jest przeznaczona dla przyszłych dużo większych satelitów Starlink wersji V2, które mają być docelowo wysyłane rozwijanym przez SpaceX systemem rakietowym Starship.
Każdy wysyłany Starlink V1.5 ma masę około 300 kg i posiada ładunek telekomunikacyjny obsługujący pasma Ka, Ku oraz lasery do komunikacji międzysatelitarnej. Na każdym statku umieszczono też specjalne osłony zmniejszające odbijanie promieni słonecznych, a więc też jasność satelitów na niebie. Po wypuszczeniu Starlinków na wstępnej orbicie wspinają się one o własnym napędzie elektrycznym na docelowe pozycje.
Firma SpaceX ogłosiła w grudniu, że z systemu Starlink korzysta już ponad 1 mln użytkowników na całym świecie. W ramach sieci 1. generacji wysłano do tej pory już ponad 3700 satelitów. Już w maju 2021 roku zakończono budowę pierwszej powłoki orbitalnej, a w 2022 r. ukończono prawie budowę powłoki nr 4.
Na podstawie: SpaceX/JAXA/NSF/SN
Opracował: Rafał Grabiański
Na zdjęciu: Rakieta Falcon 9 w locie z misją Starlink 5-2. Źródło: SpaceX.
