Rosja wysłała w kierunku Międzynarodowej Stacji Kosmicznej nowy moduł UM Prichal. Prichal to moduł węzłowy, zwiększający liczbę możliwych do zadokowania pojazdów w rosyjskiej części stacji. Jest to też już ostatnia rosyjska część dodana do ISS.
24 listopada 2021 r. rakieta Sojuz 2.1b wysłała z kosmodromu Bajkonur w Kazachstanie ostatnią planowaną stałą część rosyjskiego segmentu Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Moduł UM Prichal poleciał do stacji na zmodyfikowanym specjalnie do tego celu towarowym statku Progress M-UM.
Rakieta wystartowała ze stanowiska 6/31 na kosmodromie Bajkonur o 14:06 czasu polskiego. Niecałe 10 minut po starcie górny stopień rakiety wypuścił ładunek na wstępnej orbicie okołoziemskiej.
Teraz statek Progress M-UM użyje własnego napędu aby zbliżyć się do stacji. 25 listopada od tylnego portu modułu MLM-U Nauka odłączy się statek towarowy Progress MS-17, robiąc miejsce dla nowego modułu. Statek Progress M-UM przytwierdzi nowy moduł do stacji 26 listopada.
O module UM Prichal
W początkach budowania Międzynarodowej Stacji Kosmicznej, Rosja planowała wysłać do niej uniwersalny moduł dokujący, który miał stanowić łącznik między wieloma dodatkowymi modułami w rosyjskiej części stacji. Ostatecznie rosyjski segment nie doczekał się nowych modułów. Dopiero w tym roku po raz pierwszy od 11 lat Rosja wysłała nowy moduł do ISS – MLM-U Nauka zadokował w lipcu do modułu Zwiezda.
Koncepcja modułu węzłowego nie została jednak porzucona. Później planowano wysłać moduł węzłowy do ISS do którego przyłączone zostaną (oprócz modułu MLM-U Nauka) dwa kolejne nowoczesne moduły badawcze. Ostatecznie jednak i te plany porzucono – nowe moduły badawcze mają znaleźć się w przyszłej samodzielnej rosyjskiej stacji kosmicznej. Moduł węzłowy jednak przetrwał te zmiany planów i ostatecznie znajdzie się na stacji jako ostatni stały element od Rosji.
UM Prichal to moduł o sferycznym kształcie, wokół którego znajduje się aż 6 portów dokowania. Jeden przyłączy się do modułu MLM-U Nauka, a pozostałych 5 będzie mogło służyć podłączeniu statków Sojuz i Progress oraz przyłączeniu innych modułów (na co szanse są praktycznie zerowe przy obecnych planach Rosji na budowe własnej stacji). Moduł na orbicie będzie miał masę 3,9 t. Wewnątrz znajduje się 19 m sześciennych hermetyzowanej objętości.
UM Prichal znajdzie jednak swoje zastosowanie. Statki załogowe Sojuz MS nie będą musiały dokować w module Poisk, który jest też wykorzystywany jako śluza wyjściowa do rosyjskich spacerów kosmicznych. W momencie prowadzenia spacerów, kiedy Poisk jest zdehermetyzowany, załoga nie ma dostępu do staku Sojuz w razie sytuacji awaryjnej. Dokowanie Sojuzów do UM Prichal to zmieni i najprawdopodobniej port zenitowy w module Poisk zajmować będą tylko statki towarowe Progress. Być może zmniejszy się też użytkowanie tylnego portu w module Zwiezda, gdzie załogę trapią problemy z wyciekiem powietrza (wyciekająca sekcja jest izolowana od reszty stacji, dlatego do dokujących tam statków towarowych nie ma obecnie stałego dostępu).
Więcej informacji:
- Informacja prasowa agencji Roskosmos o udanym starcie (w jęz. rosyjskim)
Na podstawie: Roskosmos/RussianSpaceWeb/NSF
Opracował: Rafał Grabiański
Na zdjęciu: Rakieta Sojuz 2.1b przygotowywana do startu z modułem Prichal na szczycie. Źródło: Roskosmos.
