Naukowo tajemniczy, odizolowany obłok, większy od Drogi Mlecznej, został znaleziony przez zespół badaczy na „ziemi niczyjej” dla galaktyk.
Tak zwana sierota lub samotny obłok jest pełen gorącego gazu o temperaturze 10 000 – 10 000 000 stopni Kelwina i całkowitej masie 10 mld razy większej od masy Słońca. To sprawia, że jego masa jest większa niż masa małych galaktyk.
Obiekt został odkryty w Abell 1367 przez grupę pod kierownictwem dr. Ming Sun z University of Alabama in Huntsville. Nazwana również Gromadą w Lwie, A1367 zawiera około 70 galaktyk i znajduje się około 300 mln lat świetlnych od Ziemi.
Obłok został odkryty przy pomocy XMM-Newton, flagowego europejskiego teleskopu rentgenowskiego, oraz Very Large Telescope/Multi Unit Spectroscopic Explorer (VLT/MUSE) i japońskiego teleskopu optycznego Subaru.
Jest to ekscytujące i zarazem zaskakujące odkrycie. Pokazuje ono, że w astronomii, jako najstarszej z nauk przyrodniczych, zawsze pojawiają się nowe niespodzianki – mówi dr Sun.
Obłok został odkryty w gromadzie galaktyk, gdzie tysiące galaktyk są powiązane ze sobą za pomocą istniejącego między nimi delikatnego, gorącego gazu o temperaturze około 10 mln K, mówi dr Sun.
Jednak obłok nie jest związany z żadną z galaktyk i znajduje się w „krainie bez galaktyk” – wyjaśnia i dodaje, że obłok najprawdopodobniej pochodzi z dużej, nieznanej galaktyki w gromadzie.
Gaz w obłoku jest usuwany przez ciśnienie gorącego gazu w gromadzie, gdy galaktyka macierzysta szybuje w tym gazie z prędkością 1000-2000 km/s.
Jest to około 50 razy szybciej, niż wynosi prędkość orbitalna Ziemi wokół Słońca. Taki poziom działającej siły może wyrwać ośrodek międzygwiazdowy z galaktyki, a w tym przypadku badacze stwierdzili, że temperatura obłoku jest zgodna z galaktycznym pochodzeniem.
Szacuje się jednak, że ten masywny, tajemniczy obłok przetrwał setki milionów lat po usunięciu ze swojej macierzystej galaktyki.
Ta zaskakująca długowieczność jest słabo zrozumiana, ale może mieć coś wspólnego z polem magnetycznym w obłoku – mówi dr Sun.
Naukowcy uważają, że pole magnetyczne może działać, aby utrzymać obłok razem poprzez tłumienie niestabilnych sił, które w przeciwnym razie spowodowałyby jego rozproszenie.
Dr Ming mówi, że dzięki przyszłym badaniom, samotny obłok i inne, które nie zostały jeszcze odkryte, mogą pomóc naukowcom lepiej zrozumieć rozproszone ośrodki międzygwiazdowe w dużych odległościach od ich galaktyk, a także skutki turbulencji i przewodzenia ciepła.
Opracowanie:
Agnieszka Nowak
Więcej informacji:
- ‘Lonely cloud’ bigger than Milky Way found in a galaxy ‘no-man’s land’ by UAH physics team
- An H α/X-ray orphan cloud as a signpost of intracluster medium clumping
Źródło: UAH
Na ilustracji: Samotny obok jest niebieską częścią w kształcie parasola. Obraz jest oznaczony kolorami, aby pokazać rentgenowską część obłoku na niebiesko, ciepły gaz na czerwono i obszar widzialny na biało. Źródło: European Space Agency/XMM-Newton.
