Właśnie powstała bardzo szczegółowa mapa galaktyk znajdujących się w odległości do około 2 miliardów lat świetlnych od Ziemi, czyli - w skali astronomicznej - w naszym sąsiedztwie Mapa Six-Degree Field Galaxy Survey (6dFGS) powstała dzięki obserwacjom przy użyciu 1,2-metrowego teleskopu Schmidta należącego do Anglo-Australian Observatory we wschodniej Australii.
Najnowsze pomiary są szersze, ale badają otoczenie bliższe nam niż poprzednie, zakrojone na szeroka skalę badania pod nazwą Sloan Digital Sky Survey. Obserwacje 6dFGS pokrywają dwa razy większą powierzchnie nieba niż SDSS. Zmierzono pozycję ponad 110 tys. galaktyk, co stanowi ponad 80% galaktyk widocznych na półkuli południowej do odległości ok. 2 miliardów lat świetlnych (czyli do redshift z = 0.15). Badania pokazały szczegółowo galaktyki ułożone w łańcuchy, tworzące gromady oraz ponad 500 pustek, czyli obszarów, w których galaktyk nie widać.
Podjęto również próbę rozseparowania dwu ruchów, które składają się na obserwowany ruch galaktyki - ruch będący wynikiem oddziaływania grawitacyjnego (ruch własny) oraz ruch wywołany rozszerzaniem Wszechświata. Dla około 10% mierzonych galaktyk próbuje się oddzielić te dwie składowe prędkości. Jak dotychczas są to największe badania ruchów własnych galaktyk. Znając natomiast ruch galaktyk można zmierzyć siły grawitacyjne jakie między nimi działają i stworzyć mapę rozkładu materii - tej świecącej i tej niewidocznej.
Jak mierzy się ruch własny galaktyk? Porównuje się odległość do galaktyki wyliczoną z pomiaru przesunięcia ku czerwieni w widmie obiektu z odległością wyznaczoną na podstawie wewnętrznych własności galaktyki uzyskanych z pomiarów szerokości linii widmowych w galaktyce. Od pomysłu do realizacji tego projektu minęło niemal 10 lat. Specjalnie do tych badań wybudowany spektrograf mierzył jednocześnie aż 150 widm. Próbka obserwowanych galaktyk została wybrana na podstawie danych z Katalogu Źródeł Rozciągłych 2MASS (2 Micron All Sky Survey) - atlasu źródeł rozciągłych widocznych w podczerwieni. Wybrano ten katalog, ponieważ fale podczerwone lepiej przenikają przez pył niż światło widzialne.
Źródło: Spaceflightnow.com | Karolina Zawada
Na ilustracji: Mapa pobliskiego Kosmosu. Kolory odpowiadają odległości - fioletowe to obiekty nam bliskie, czerowne sięgaja odległości 2 miliardów lat świetlnych. Najważniejsze struktury zostały podpisane.
Źródło: Anglo-Australian Observatory
(Tekst ukazał się pierwotnie w serwisie Orion, którego zasoby zostały włączone do portalu Urania)
