Sławosz już w pełni zaaklimatyzował się do warunków na orbicie. Dzięki temu udało się zrealizować intensywny plan eksperymentów. Zapraszamy na podsumowanie drugiego pełnego dnia misji Axiom 4.
Dzień drugi misji IGNIS na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej był bardzo intensywny pod względem prowadzonych eksperymentów. Załoga lotu Axiom 4 w pełni przystosowała się do warunków mikrograwitacji co pozwoliło jej realizować napięty terminarz.
Jak podaje Polska Agencja Kosmiczna Sławosz Uznański-Wiśniewski jest w bardzo dobrym stanie fizycznym. W sobotę przeprowadził/kontynuował działania w ramach czterech polskich eksperymentów.
AstroMentalHealth - przeprowadzone zostały pierwsze sesje przez dwóch astronautów. Jest to eksperyment opracowany na Uniwersytecie Śląskim. Polega on na ciągłym monitorowaniu nastroju i stanu psychicznego w trakcie misji. Robi się to zarówno poprzez wypełnianie kwestionariuszy, rejestrowanie dzienników wideo jak i testy krótkich programów interwencyjnych.
Human Gut Microbiota - analiza zmian w mikrobiomie jelitowym astronautów. Pierwsze sesje tego eksperymentu, polegające na pobraniu i przechowaniu w odpowiednich warunkach próbek kału, zostały przeprowadzone na dwóch astronautach.
Immune Multiomics - badanie układu odpornościowego na orbicie. Tu również dwóch astronautów wzięło udział w testach, oddając próbki krwi. Celem badania jest zrozumienie, jak krótki pobyt na ISS oraz związany z nim stres zmieniają zdolność organizmu do obrony przed infekcjami.
Yeast TardigradeGene - to próba zwiększenia odporności drożdży poprzez wprowadzenie do nich genu pochodzącego od niesporczaków. Sławosz umieścił badanie w dedykowanym dla niego miejscu na pokładzie modułu Columbus.
Raport Polskiej Agencji Kosmicznej podaje, że obecny szacowany stan realizacji misji wynosi 12,4%.
Swoje eksperymenty i aktywności mieli też inni członkowie załogi Axiom 4. Shubhanshu Shukla z Indii rozmawiał z premierem swojego kraju Narendrą Mondi. Dla Indii lot Shukla to nie tylko powrót na orbitę po kilkudziesięciu latach, ale też kamień milowy w przygotowaniach do indyjskiego programu załogowego i jego pierwszej misji.
Shukla, łącząc się z orbity, podzielił się swoimi wrażeniami na temat życia w mikrograwitacji. Opisywał, jak Ziemia widziana z kosmosu wydaje się jednym, pozbawionym granic domem, co nawiązuje do indyjskiej filozofii Vasudhaiva Kutumbakam („świat jest jedną rodziną”). Poinformował, że na pokładzie ISS prowadzi 7 eksperymentów naukowych, w całości zaprojektowanych przez indyjskich naukowców.
Źródło: ISRO
W sobotę poświęcił czas między innymi na pracę nad eksperymentem Myogenesis w specjalistycznej komorze rękawicowej Life Sciences Glovebox. Badanie to ma na celu odkrycie ścieżek biologicznych stojących za degradacją mięśni szkieletowych w kosmosie.
Peggy Whitson, dowódczyni misji Ax-4 wykonywała w sobotę pracę nad eksperymentem medycznym Cancer in LEO-3. Badanie to, kontynuujące serię eksperymentów z poprzednich misji Axiom Space, skupia się na analizie zachowania komórek nowotworowych w warunkach mikrograwitacji. W tym przypadku konkretnie badanie reakcji raka piersi na leczenie farmakologiczne. Głównym celem jest weryfikacja wcześniejszych odkryć oraz poszukiwanie nowych strategii terapeutycznych.
Węgierski astronauta Tibor Kapu zajął się w sobotę instalacją Rad Nano Dosimeter, kompaktowego urządzenia przeznaczonego do monitorowania ekspozycji na promieniowanie na pokładzie stacji kosmicznej. Zrozumienie, w jaki sposób promieniowanie kosmiczne wpływa na ludzkie ciało, jest kluczowe dla planowania przyszłych, długoterminowych misji na Księżyc, Marsa i w dalsze rejony Układu Słonecznego.
Tibor Kapu i pomagający mu w prowadzeniu badań astronauta JAXA (Japonia) Takuya Onishi. Źródło: JAXA.
Tibor rozpoczął również przygotowania do eksperymentu Vitapric. To badanie z dziedziny biologii roślin analizuje, w jaki sposób specjalne preparaty stymulujące wzrost (tzw. primery) wpływają na rozwój mikrolistków (microgreens) w kosmosie. Celem jest zwiększenie wartości odżywczej upraw hodowanych w warunkach orbitalnych — podniesienie poziomu witamin, białek i minerałów.
Cała załoga misji Axiom-4 wspólnie zainicjowała badanie Cerebral Hemodynamics, instalując niezbędne oprogramowanie i przeprowadzając pierwszą sesję pomiarową. Projekt ten wykorzystuje technologię ultrasonograficzną (USG) do analizy krążenia krwi w mózgu w warunkach mikrograwitacji. Wyniki mają kluczowe znaczenie dla zrozumienia, jak układ sercowo-naczyniowy adaptuje się do dłuższego przebywania w kosmosie, a także mogą wspomóc rozwój diagnostyki medycznej i leczenia na Ziemi schorzeń takich jak udar mózgu czy nadciśnienie tętnicze.
Przykładowy skan USG przeprowadzany na pokładzie ISS. Źródło: NASA.
W ramach tego badania załoga przeprowadzi serię testów ultrasonograficznych, skupiając się w szczególności na odpowiedziach hemodynamicznych mózgu na trzy czynniki: mikrograwitację, podwyższony poziom dwutlenku węgla oraz określone bodźce wzrokowe. Zebrane dane pomogą naukowcom dogłębnie zrozumieć procesy adaptacji układu krążenia do lotu kosmicznego i mogą okazać się niezwykle przydatne w ocenie i leczeniu chorób sercowo-naczyniowych na Ziemi.
Opracowanie: Rafał Grabiański
Na podstawie: POLSA/Axiom Space/NASA
Na zdjęciu tytułowym: Załoga misji Ax-4 po przywitaniu z 73. Ekspedycją. Źródło: NASA.
