18 stycznia 2023 r. z kosmodromu Cape Canaveral na Florydzie poleciała rakieta Falcon 9 z szóstym satelitą nawigacji GPS III.
Już czwarty w tym roku rakietowy lot orbitalny firmy SpaceX odbył się 18 stycznia. Dwustopniowa rakieta Falcon 9 wystartowała z wyrzutni SLC-40 położonej na kosmodromie Cape Canaveral. Celem misji było wysłanie satelity Sił Kosmicznych USA GPS III SV06. To już 6. satelita nowej generacji najpopularniejszego systemu nawigacji na świecie.
Lot przebiegł pomyślnie. Po pierwszym odpaleniu drugiego stopnia rakieta znalazła się wraz z ładunkiem na niskiej orbicie parkingowej. Potem pojedynczy silnik górnego członu został uruchomiony drugi raz, by ostatecznie umieścić satelitę na orbicie transferowej do średniej orbity okołoziemskiej MEO, gdzie rezydują satelity sieci GPS. Satelita został wypuszczony niecałe półtorej godziny po starcie.
W locie skorzystano z używanego dolnego stopnia rakiety Falcon 9. Człon o oznaczeniu B1077 brał wcześniej udział w jednej misji – załogowym locie Crew-5 do Międzynarodowej Stacji Kosmicznej w 2022 r. Teraz po raz drugi powrócił po wykonanej pracy na Ziemię, lądując o własnym napędzie na barce ASOG na Oceanie Atlantyckim.
O satelitach GPS III
W omawianej misji wysłano już 6. satelitę GPS 3. generacji. Modernizacja sieci nawigacyjnej trwa od 2018 roku. W planach jest wysłanie łącznie 10 satelitów 1. ewolucji tej generacji. Po ich wysłaniu na orbitę będzie trafiać kolejna ewolucja (3F) – maksymalnie 22 satelitów. GPS III ma docelowo zastąpić satelity 2. generacji, które były wystrzeliwane w latach 1989-2016. W tej chwili w sieci GPS aktywnych jest 31 satelitów.
Satelity GPS III są budowane przez firmę Lockheed Martin i bazują na jej platformie satelitarnej A2100. Cechują się podwojonym czasem działania (w stosunku do generacji II) – 15 lat, mogą podawać 3 razy dokładniejszą informację o położeniu, mają usprawnione systemy przeciwzagłuszające (8 razy bardziej efektywne od tych stosowanych w statkach IIF) oraz udostępniają cztery nowe sygnały: trzy sygnały cywilne L1C, L2C (obecny najdokładniejszy cywilny standard GPS) i L5 (sygnał ratunkowy dla lotnictwa) oraz nowy sygnał dla wojska M, działający w pasmach L1 i L2.
Satelity serii GPS III są kompatybilne wstecznie z poprzednimi generacjami satelitów, a sygnał L1C, którego pełne działanie uzyskane zostanie pod koniec lat 20., ma wspierać standard nawigacji GNSS, w którym działa np. europejska sieć nawigacyjna Galileo.
Pierwszy satelita GPS III trafił na orbitę za sprawą rakiety Falcon 9 w 2018 r. Drugi egzemplarz wysłała rakieta Delta IV M w 2019 r. Trzeci i czwarty satelita nowej serii zostały wysłane w 2020 r. przez rakiety Falcon 9. Piąty statek GPS III poleciał na orbitę w 2021 r., również na rakiecie Falcon 9.
Podsumowanie
Był to 9. udany start rakiety orbitalnej na świecie w 2023 r. i już 4. lot dla firmy SpaceX. Zaledwie cztery dni wcześniej z sąsiedniej wyrzutni SLC-39A na Florydzie startowała rakieta Falcon Heavy, również z wojskową misją.
Następny satelita GPS III SV07 ma lecieć na nowej rakiecie orbitalnej Vulcan od United Launch Alliance. Zanim to się jednak stanie rakieta Vulcan musi zadebiutować i wykonać dwa udane loty orbitalne. Obecnie pierwszy start Vulcana jest planowany na połowę 2023 r. W kolejce są jeszcze inne dwie misje dla Sił Kosmicznych na tej rakiecie. To wszystko sprawia, że na kolejny lot z satelitą GPS poczekamy pewnie do 2024 roku.
Na podstawie: SpaceX/SpaceNews
Opracował: Rafał Grabiański
Na zdjęciu: Rakieta Falcon 9 startująca z satelitą GPS III SV06. Źródło: SpaceX.
