Spojrzenie w kwietniowe niebo 2022

„Czasem kwietnia pora letnia, czasem zwiedzie w marzec zjedzie”. To przysłowie pasuje jak ulał do aktualnej sytuacji pogodowej, ale wyraża przy okazji naszą nadzieję na prawdziwą wiosenną i słoneczną aurę. Tęsknimy bardzo za takimi dniami, które powinny nam wynagrodzić tegoroczne pandemiczne dni zimowe.

Dlatego ogromnie pocieszającym będzie fakt, iż w tym miesiącu Słońce nadal systematycznie wznosi się coraz wyżej ponad Równik niebieski – tak, że w ciągu kwietnia w Małopolsce przybędzie dnia dokładnie o 105 minut. Łatwiej też będzie się nam przyzwyczaić do czasu letniego, bo w piątek 1 IV Słońce wschodzi o godz. 6.16, a zachodzi o 19.12, i nie jest to wcale Prima Aprilis. Natomiast w ostatnim dniu miesiąca wschód Słońca nastąpi już o 5.18, a zachód dopiero o 19.57, zatem ostatniego kwietnia dzień będzie trwał 14 godzin i 39 minut; będzie już dłuższy od najkrótszego dnia roku aż o 6 godzin i 36 minut, ale jeszcze krótszy o 102 minuty od tego najdłuższego, czerwcowego dnia.

Słońce

Jeśli spojrzymy do kart historii, stwierdzimy, że 61 lat temu, 12 kwietnia 1961 roku, odbył się lot Jurija Gagarina po orbicie satelitarnej Ziemi. Narodziła się tym samym epoka lotów kosmicznych. A na niebie, przez cały miesiąc, będziemy notować podwyższoną aktywność magnetyczną Słońca, bowiem nasza gwiazda znajduje się w fazie wzrostu aktywności w swoim 25 cyklu. Najczęściej liczba Wolfa, czyli ilość grup plam i pojedynczych plam na tarczy Słońca, wynosić będzie kilkadziesiąt lub przekroczy sto, co cieszy obserwatorów naszej gwiazdy. Taka aktywność Słońca powoduje, że chroni ono nas swym polem magnetycznym, przed silnym i przenikliwym promieniowaniem pochodzącym z centrum naszej Galaktyki. Wypada nam tylko przyklasnąć zwiększonej aktywności Słońca, które nocą w dniu 19 kwietnia wstępuje w znak Byka. Ponadto, jak co roku, 22 kwietnia będziemy obchodzili Światowy Dzień Ziemi – zatem patrząc w niebo, nie zapominajmy o naszej Błękitnej Planecie i jej mieszkańcach!

Księżyc

Księżyc na początku i końcu miesiąca nie będzie nam przeszkadzał w nocnych obserwacjach gwiazd, bo kolejność jego faz w kwietniu będzie następująca: nów 1 IV o godz. 08.24, pierwsza kwadra 9 IV o godz. 08.48, pełnia 16 IV o godz. 20.55, ostatnia kwadra 23 IV o godz. 13.56 i nów 30 IV o godz. 22.28. Ponieważ pełnia Księżyca z 16 IV będzie pierwszą wiosenną pełnią po 20 III, niedziela 17 IV będzie Niedzielą Wielkanocną, zgodnie z przepisem ustanowionym na Soborze Nicejskim w 325 roku. Najdalej od Ziemi (w apogeum) będzie Księżyc 7 IV o godz. 21.10, a najbliżej Ziemi (w perygeum) znajdzie się 19 IV o godz. 17.12. Ponadto Księżyc w swej wiosennej wędrówce po nieboskłonie zakryje częściowo Słońce (30 IV), ale to zjawisko nie będzie widoczne w Polsce, a jedynie na południowo — wschodnim Pacyfiku i w południowej części Ameryki Południowej.

Planety

Jeśli zaś chcemy obserwować planety, to Merkurego będzie można zobaczyć bardzo nisko nad horyzontem, na wieczornym niebie, dopiero w drugiej połowie miesiąca. Najłatwiej będzie go można dostrzec wieczorem 29 IV. Wenus — jako Jutrzenka — jest obecnie widoczna na porannym niebie, poprzedzając o dobre 2 godziny wschód Słońca. Czerwonawy Mars widoczny jest już na 3 godziny przed świtem, w gwiazdozbiorze Koziorożca, i w swej wędrówce po niebie zbliży się do Saturna w dniu 4 IV. Natomiast olbrzymy gazowe Jowisz i Saturn wschodzą w kwietniu dopiero nad ranem, poprzedzając z upływem nocy i dni o dwie do trzech godzin wschód Słońca. Z końcem kwietnia Jowisz będzie w bliskiej koniunkcji z Wenus (30 IV).

Planetę Uran możemy obserwować przez pierwsze dwa tygodnie kwietnia na wieczornym niebie w gwiazdozbiorze Barana, potem skryje się ona w promieniach zorzy wieczornej. Neptun przebywa w Wodniku, możemy go obserwować przez lunetę rankiem, na około godzinę przed świtem.

Inne zjawiska

Od 15 do 25 kwietnia promieniują meteory z roju kwietniowych Lirydów. Radiant meteorów leży w pobliżu Wegi, najjaśniejszej gwiazdy w gwiazdozbiorze Liry. Maksimum aktywności (do 30 przelotów na godzinę) przypada na noc 21/22 kwietnia. W tym roku warunki do ich obserwacji nie są łatwe, bowiem Księżyc będzie dzień przed ostatnią kwadrą, przeszkadzając w obserwacjach słabszych meteorów. Oto tylko najważniejsze zjawiska, które polecałbym do obserwacji przy okazji zalecanych wiosennych spacerów, oczywiście przy bezchmurnym niebie, czego wszystkim Państwu serdecznie życzę, jednocześnie przypomnijmy, być może, mało optymistyczne staropolskie przysłowie: „Pogody kwietniowe — to słoty majowe”.

Czytaj więcej: