Przejdź do treści

Teleskop Keplera odkrył planetę w układzie podwójnym

 Wizja artystyczna wschodu gwóch gwiazd nad obiegającą je planetą. Źródło: ESA

Teleskop orbitalny Keplera znalazł planetę, która okrąża dwa Słońca (dwie giazdy krążące jednoczesnie wokół swego środka masy w tzw. układzie podwójnym gwiazd). Jest to pierwsza znana nam planeta w takim układzie. Planeta nosi nazwę Kepler-16b, lezy w odległości około 200 lat świetlnych od Słońca, i jest najprawdopodobniej nie nadającym się do zamieszkania, chłodbym, gazowym olbrzymem podobnym do Saturna. Może nieco przypominać słynną planetę Tatooine z Gwiazdnych Wojen, naukowcy są jednak zgodni - na Keplerze-16b nie mogło rozwinąć się życie.

Już wiele lat temu podejrzewano, że planety w układach wielokrotnych gwiazd - w tym tzw. planety "okołopodwójne" - mogą i powinny istnieć. Pozwalały na to założenia mechaniki nieba. Jednak po raz pierwszy mamy na to bezpośredni dowód obserwacyjny. Oba "słońca" planety Kepler-16b są mniejsze niż ziemskie Słońce i mają odpowiednio 69% i 20% jego masy. Z tych oszacowań wynika, że temperatura na powierzchni planety to tylko jakieś -73 do -101 stopni Celsjusza. Orbita planety - wokół obu gwiazd - to ok. 104 miliony kilometrów, z okresem orbitalnym (tamtejsza długość roku) 229 ziemskich dni. Dwa słońca oznaczają m.in. to, że gdy na Keplerze-16b wstaje dzień, widzimy niemal jednocześnie dwa świty obu gwiazd centralnych. Orbita planety jest orbitą zewnętrzną w stosunku do obu obiegających się w znacznie bliższej odległości gwiazd. Taka orbita planety może być orbitą stabilną.

Teleskop kosmiczny Keplera został umieszczony na ziemskiej orbicie w 2009 roku. Jego głównym przeznaczeniem jest poszukiwanie planet typu ziemskiego w Naszej Galaktyce. Tu pojawiło się jednak ciekawe odkrycie "uboczne" - teleskop zdołał zaobserwować parę gwiazd, których jasność jest regularnie zaćmiona przez mniejsze ciało, które okresowo pojawia się na linii prostej pomiędzy gwiazdami a teleskopem. Z obliczeń wynika, że ciałem tym musi być duża planeta obiegająca obydwie gwiazdy. Dane z Keplera pozwolą na precyzyjne wyznaczenie masy, promienia, oraz orbit tych trzech ciał - gwiazd i ich planety.

Odkrycie zostało opublikowane w tym tygodniu w prestiżowym czasopiśmie "Journal Science".

 

Źródło: Elżbieta Kuligowska

Na ilustracji:  Wizja artystyczna wschodu gwóch gwiazd nad obiegającą je planetą. Źródło: ESA

(Tekst ukazał się pierwotnie w serwisie Orion, którego zasoby zostały włączone do portalu Urania)

Reklama