Chiński statek misji Chang’e 5, który brał udział w misji wysłania na Ziemię próbek z powierzchni Księżyca, kontynuuje rozszerzoną misję. 15 marca wszedł na stabilną orbitę wokół punktu libracyjnego L1 między Ziemią a Słońcem.
17 grudnia 2020 r. w Mongolii Wewnętrznej wylądowała kapsuła ze skałami przywiezionymi z Księżyca. Historyczna misja Chin rozpoczęła się 24 listopada. W ramach misji Chang’e 5 w kierunku Księżyca poleciał orbiter wraz z lądownikiem, który dotknął powierzchni Srebrnego Globu 1 grudnia i przy wykorzystaniu wiertła w kilkanaście godzin zebrał próbki regolitu z wierzchu i spod powierzchni.
Zebrane próbki następnie wróciły na Ziemię za pomocą statku, który podczas operacji powierzchniowych pozostawał na orbicie wokół Księżyca. Gdy statek wracał z cennymi skałami na Ziemię, w odległości około 5000 km od planety odłączył kapsułę, która przetrwała lot w atmosferze i wylądowała na spadochronach na powierzchni. Sam statek natomiast wykonał manewr orbitalny unikający deorbitacji i pozostawiający go na orbicie wokół Ziemi.
21 grudnia 2020 r. statek przeszedł w tryb długoterminowej misji rozszerzonej. W ciągu ostatnich kilku miesięcy wykonał dwa manewry orbitalne i dwie mniejsze korekty trajektorii, by po 88 dniach znaleźć się na orbicie wokół punktu libracyjnego L1 układu Ziemia-Słońce.
L1 to jeden z pięciu punktów libracyjnych w układzie Ziemia-Słońce, w którym równoważą się oddziaływania grawitacyjne obu ciał i statki kosmiczne mogą znajdować się tam na orbicie wokół tych punktów z niewielkimi potrzebami wykonywania manewrów utrzymujących tę pozycję. Punkt L1 znajduje na linii Słońce-Ziemia i umożliwia stałe prowadzenie obserwacji tarczy Słońca i oświetlonej przez nie strony Ziemi. Punkt L1 jest wykorzystywany przez misje naukowe, działa na niej na przykład amerykański satelita DSCOVR.
Dla Chin jest to pierwsze wejście w region punktu L1 i pierwszy w historii lot sondy do wewnętrznej strony orbity Ziemi wokół Słońca. L1 znajduje się około 1,5 mln km od naszej planety.
Chińskie media poinformowały, że statek Chang'e 5 będzie przeprowadzał tam serie obserwacji Słońca oraz testy technologiczne. Na chwilę obecną statek sprawuje się dobrze, ma stabilną orientację, a panele słoneczne generują dostateczną ilość energii elektrycznej (stabilny bilans energetyczny). Jego misja wokół L1 ma potrwać około 6 miesięcy.
Później, jeśli stan statku na to pozwoli, planowane są dalsze loty. Naukowcy i inżynierowie misji jeszcze nie zdecydowali o kolejnym przeznaczaniu, ale możliwe, że statek trafi do jednego z punktów libracyjnych L4 albo L5, gdzie podejrzewa się występowanie planetoid trojańskich Ziemi (grup planetoid zgromadzonych na podobnej zasadzie równowagi grawitacyjnej jaka występuje na orbicie Jowisza - tam zostało już odkrytych prawie 10 000 takich obiektów).
Chiny działają coraz aktywniej w przestrzeni międzyplanetarnej. Za chwilę rozpocznie się już 29. dzień księżycowy misji Chang'e 4 - pierwszego na świecie lądownika i łazika na niewidocznej z Ziemi stronie Księżyca. Pojazd Yutu-2 działa od ponad dwóch lat i przejechał już ponad 650 m.
Przeczytaj też: Łazik i lądownik misji Chang'e 4 nadal działają na niewidocznej stronie Księżyca
Wokół Marsa od prawie dwóch miesięcy działa sonda Tianwen-1. Statek znajduje się na orbicie polarnej, w najniższym punkcie znajdując się 280 km nad powierzchnią planety. Sonda zbiera dane naukowe i przeprowadza inspekcje potencjalnego miejsca lądowania łazika. Pierwsze chińskie lądowanie marsjańskie jest planowane na maj lub czerwiec 2021 r.
Na podstawie: Xinhua/Space News
Opracował: Rafał Grabiański
Więcej informacji:
Na zdjęciu: Animacja przedstawiająca dokowanie stopnia wznoszenia z orbiterem misji Chang'e 5. Źródło: CNSA/CLEP.
