Przejdź do treści

Trzy egzokomety krążące wokół Beta Pictoris

img

Odkryto trzy komety pozasłoneczne krążące wokół gwiazdy Beta Pictoris, znajdującej się 63 lata świetlne od nas. Analiza danych z bieżącej misji TESS, wykonana przez Sebastiana Ziębę i Konstanze Zwintz z Institute for Astro- and Particle Physics, wraz z kolegami z Leiden University i University of Warwick, ujawniła te pozasłoneczne obiekty.

Zaledwie rok po rozpoczęciu misji TESS w danych z teleskopu kosmicznego zostały odkryte pierwsze trzy komety krążące wokół pobliskiej gwiazdy Beta Pictoris, poza naszym Układem Słonecznym. Głównym celem TESS jest poszukiwanie egzoplanet – planet krążących wokół innych gwiazd. Rozpoznawanie sygnałów ze znacznie mniejszych w porównaniu do planet egzokomet, wymaga precyzyjnej analizy krzywej blasku, którą teraz można uzyskać za pomocą zaawansowanego technicznie nowego teleskopu kosmicznego. 

Sebastian Zięba z zespołu Konstanze Zwintz odkrył sygnał egzokomety, kiedy badał krzywą jasności Beta Pictoris w marcu 2019 roku.

We współpracy z Matthew Kenworthy z  Leiden University i Grantem Kennedy z University of Warwick przeanalizowali i zinterpretowali sygnały egzokomet. Trzy podobne systemy egzokomet zostały ostatnio odkryte wokół trzech innych gwiazd podczas analizy danych z misji Kepler. Naukowcy sugerują, że egzokomety są bardziej prawdopodobne przy młodych gwiazdach.

Kosmiczny teleskop Keplera skoncentrował się na starszych gwiazdach, podobnych do Słońca, na stosunkowo niewielkim obszarze nieba. Z drugiej strony TESS obserwuje gwiazdy, w tym młode, na całym niebie. Dlatego oczekujemy dalszych tego typu odkryć w przyszłości – mówi Konstanze Zwintz, która skupia się na młodych gwiazdach i jest uważana za znanego na całym świecie eksperta w dziedzinie asterosejsmologii.

Dr Grant Kennedy z Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warwick asystował przy modelowaniu i interpretacji danych. Powiedział: odkrycie to jest naprawdę ważne dla nauki o kometach pozasłonecznych z kilku powodów. Beta Pictoris przez trzy dekady uważano za gospodarza egzokomet, a dane z TESS dostarczają niezależnych dowodów na ich istnienie. Naszym następnym celem jest znalezienie podobnych sygnatur wokół innych gwiazd, a to odkrycie pokazuje, że TESS spełni to zadanie.

Młoda i bardzo jasna gwiazda Beta Pictoris jest „celebrytką” wśród astronomów z wielu powodów: już w latach 80. XX w. badania Beta Pictoris dostarczyły przekonujących dowodów na układy planetarne wokół gwiazd innych niż Słońce – dekadę wcześniej odkryto pierwsze egzoplanety w historii. Ponadto istniały już pośrednie dowody na obecność komet w tym samym czasie, w oparciu o charakterystyczną sygnaturę wypływającego z nich gazu – dodaje Konstanze Zwintz.

Odkrycie egzokomet wokół Beta Pictoris zostało przewidziane w 1999 roku w artykule astrofizyków Alaina Lecaveliera des Etangsa, Alfreda Vidal-Madjara i Rogera Ferleta. Razem z naszymi kolegami z Leiden i Warwick cieszymy się, że ostatecznie potwierdziliśmy tę teorię – mówią Zięba i Zwintz.

Naukowcy spodziewają się odkryć o wiele więcej komet i planetoid w tym obszarze, ponieważ jest to młoda gwiazda. W przyszłości chcemy znaleźć odpowiedzi na pytania, jak często egzokomety występują i czy ich liczba naprawdę maleje wraz z wiekiem gwiazdy. Informacje na ten temat są ważne, ponieważ analizując komety wokół młodej gwiazdy, możemy również wyciągać wnioski o historii naszego Układu Słonecznego, ponieważ wiemy, że pokazywał on znacznie więcej komet w „młodzieńczych latach” – wyjaśnia Zwintz.

W przyszłości naukowcy chcą zbadać skład egzokomet, na przykład pod względem zawartości wody. Same komety są mniejsze niż egzoplanety, ale mają bardzo duże warkocze, które mogą mieć do wielu milionów kilometrów długości.

Opracowanie: Agnieszka Nowak

Więcej:
Three exocomets discovered around the star Beta Pictoris

A transiting exocomet detected in broadband light by TESS in the β Pictoris system

Źródło: Universität Innsbruck

Na zdjęciu: Wizja artystyczna egzokomet w układzie planetarnym wokół Beta Pictoris. Źródło: Michaela Pink.

Reklama