Załogowy statek Starliner firmy Boeing przeszedł kolejny z kluczowych testów kwalifikujących go do użycia jako środek transportu załóg na Międzynarodową Stację Kosmiczną. W poniedziałek 4 listopada przeprowadzono na stanowisku startowym test systemu ucieczkowego.
Starliner firmy Boeing i Crew Dragon firmy SpaceX to statki, które biorą udział w programie Commercial Crew Program, którego celem jest transport załóg do i z ISS, w ramach komercyjnego kontraktu z NASA. Program napotkał kilkuletnie opóźnienie, ale teraz ocenia się, że w 2020 roku oba systemy zaczną realizować wymianę załóg do stacji.
Poniedziałkowy test polegał na zademonstrowaniu możliwości bezpiecznego oddzielenia statku od rakiety w wypadku zagrożenia na stanowisku startowym.
Zobacz też: Postępy w przygotowaniu pierwszych prywatnych misji załogowych do ISS
Aspekty związane z głównymi celami testu zostały wizualnie osiągnięte i zarówno firma Boeing, jak i NASA w swoich komunikatach prasowych mówią o udanym teście. Pojawił się jednak problem z systemem spadochronowym. Jedna z trzech głównych czasz spadochronowych nie otworzyła się podczas spadku kapsuły.
Przebieg testu
Relacja NASA TV z testu.
Cztery główne silniki ucieczkowe LAE odpaliły się o 15.15 (czasu polskiego) po aktywacji systemu ucieczkowego. Działały przez około 5 sekund i oddaliły kapsułę załogową z modułem serwisowym od makiety rakiety Atlas V. Następnie 48 silniczków OMAC wykonało manewr rotacji statku. Już po 10 sekundach tak oddalony od stanowiska startowego statek zaczął swobodnie opadać.
Następnie statek zmienił orientację w przestrzeni. Po 21 sekundach od rozpoczęcia procedury odrzucono osłonę termiczną statku i od razu po tym wypuszczony został wstępny spadochron hamujący. Kilka sekund później wypuszczony został główny spadochron. To tu wystąpił problem – na materiale wideo można dostrzec, że z zasobnika wypadły wszystkie trzy czasze, ale jedna z nich nie pozostała przy kapsule.
Po otwarciu spadochronu głównego kapsuła załogowa oddzieliła się od modułu serwisowego. Moduł serwisowy spadł swobodnie, rozbijając się. Od kapsuły załogowej odpadła jeszcze osłona termiczna. 95 sekund po inicjacji ucieczki kapsuła załogowa wylądowała na dwóch spadochronach, około 2 km od stanowiska startowego.
Podsumowanie
Jeszcze w tym roku Boeing chce przeprowadzić pierwszy demonstracyjny lot bezzałogowy do Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Obecnie lot ten planowany jest na 17 grudnia. Trwają ostatnie prace integracyjne przy statku Starliner, który zostanie wykorzystany w tym teście, a w Cape Canaveral gotowe są już wszystkie elementy rakiety, choć jeszcze nie rozpoczęło się składanie jej stopni (stan na 30 października). Boeing informował, że statek Starliner ma trafić do budynku integracji z rakietą jeszcze w tym miesiącu.
Po anomalii związanej ze spadochronami nie wiadomo jednak, czy test zostanie przeprowadzony w wyznaczonym terminie. Wszystko zależy od wniosków wysnutych podczas analizy danych z testu. Test bezzałogowy statku Starliner do ISS nie jest co prawda wyposażony w system ucieczkowy, ale już system spadochronowy jest integralną częścią tej demonstracji.
Firma SpaceX, która przeprowadziła już w marcu pierwszy bezzałogowy lot do Międzynarodowej Stacji Kosmicznej, przygotowuje się teraz do testu ucieczki statku Crew Dragon w warunkach lotu. Test ma zostać przeprowadzony jeszcze w tym roku. Jeżeli testy obu firm przebiegną bez problemu, to demonstracyjne misje załogowe obu statków powinny być przeprowadzone w pierwszym kwartale 2020 roku.
Opracował: Rafał Grabiański
Na podstawie: NASA/Boeing/SN
Więcej informacji:
Na zdjęciu: Statek Starliner po inicjacji testu procedury awaryjnego przerwania startu na stanowisku. Źródło: NASA TV.
