Przejdź do treści

W niedzielę SpaceX wysyła na stację kosmiczną czwórkę astronautów. Wszystko, co musisz wiedzieć o misji Crew 1!

img

W nocy z niedzieli na poniedziałek statek Crew Dragon firmy SpaceX zabierze na Międzynarodową Stację Kosmiczną czwórkę astronautów. Będzie to pierwsza kontraktowa misja dla NASA tego prywatnego statku załogowego.

Artykuł zaktualizowano o nową datę startu: 16 listopada o 1:27.

Trwają ostatnie przygotowania do misji Crew 1 – pierwszej kontraktowej misji wyniesienia załogi do Międzynarodowej Stacji Kosmicznej dla NASA przez firmę SpaceX. Rakieta Falcon 9 ze statkiem Crew Dragon z załogą na pokładzie ma wystartować ze stanowiska SLC-39A w Cape Canaveral 16 listopada o 1:27 w nocy (według czasu polskiego).

SpaceX przeprowadził już pierwszą misję załogową w maju 2020 r. Była to jednak misja demonstracyjna. Dwaj astronauci NASA – Bob Behnken i Doug Hurley  – przeszli jednak do historii i stali się pierwszą załogą, która poleciała w kosmos z amerykańskiej ziemi od czasu zakończenia programu wahadłowców kosmicznych w 2011 r.


Czym jest Komercyjny Program Załogowy?

Image

Zdjęcie: NASA/KSC

Komercyjny Program Załogowy został ogłoszony w 2010 r. Po kilku fazach opracowywania i rozwoju projektów, w 2014 r. kontrakty przyznano dwóm firmom: Boeing i SpaceX.

SpaceX astronautów będzie wynosił w statku Crew Dragon – ulepszonej, załogowej wersji statku towarowego Dragon, który jest wykorzystywany do misji zaopatrzeniowych do stacji. Crew Dragon będzie wynoszony na orbitę przez rakietę Falcon 9, również należącą do firmy SpaceX.

Boeing misje załogowe będzie realizował przy użyciu statku Starliner, który będzie wynoszony przez rakietę Atlas V, należącą do konsorcjum rakietowego United Launch Alliance.

Pierwsze loty programu były po jego ogłoszeniu planowane już na 2015 r. Niestety niewystarczające finansowanie i problemy techniczne w budowie oraz testach przyczyniły się do znaczących opóźnień. Na pierwszy lot załogowy musieliśmy czekać do 2020 r.


Co działo się przed misją Crew 1?

Image

Zdjęcie: NASA/Joel Kowsky

Aby uzyskać certyfikację na kontraktowe loty, obie firmy muszą wykonać misje demonstracyjne: jedną bez załogi i drugą z załogą na pokładzie.

Firma SpaceX wykonała bezzałogową misję demonstracyjną Demo-1 2 marca 2019 r. i zakończyła się ona sukcesem. Pierwszą załogową misję – misję Demo-2 – firma wykonała w maju 2020 r. Tym samym przedsiębiorstwo przeszło do historii – stało się pierwszym prywatnym przedsięwzięciem, które zrealizowało kosmiczną misję załogową i przerwało trwającą 9 lat posuchę w kosmicznych lotach załogowych w USA.

Boeing demonstrację bez załogi wykonał 20 grudnia 2019 r., jednak szereg usterek technicznych spowodował, że statek Starliner nie zadokował do Międzynarodowej Stacji Kosmicznej i misja będzie musiała być powtórzona. Obecnie ponowna próba planowana jest na pierwszy kwartał 2021 r. Dopiero po tej udanej misji nastąpi demonstracyjna misja załogowa, również planowana na 2021 r.


Kto poleci? Skład misji Crew 1

W ramach pierwszej misji kontraktowej Crew 1 na stację poleci czwórka astronautów: Shannon Walker, Victor Glover, Mike Hopkins (wszyscy USA) oraz Soichi Noguchi (Japonia). Wszyscy spędzą na pokładzie stacji 6 miesięcy.

img

Mike Hopkins – wybrany do korpusu astronautów NASA w 2009 r. Brał udział poprzednio w jednej misji kosmicznej. Podczas Ekspedycji 37/38 spędził na orbicie 166 dni i przeprowadził na ISS dwa spacery kosmiczne.

Hopkins zdobył dyplom inżyniera aeronautyki na Uniwersytecie w Illinois. Tytuł magistra z tego samego kierunku obronił na Uniwersytecie Stanforda. Jest pułkownikiem Sił Powietrznych USA. W swojej wojskowej karierze był pilotem testowym samolotów transportowych C-17 i C-130. W 2003 r. przeprowadził się do Włoch, gdzie studiował politologię. Po ukończonych studiach pracował jako inżynier projektu i manager w Pentagonie.

Image

Victor Glover – wybrany do korpusu astronautów NASA w 2013 r. Będzie to dla niego pierwsza misja kosmiczna.

Glover zdobył dyplom inżynierii ogólnej, a później magistra w kierunkach inżynierii lotów testowych, inżynierii systemów i operacji wojskowych. Służył jako pilot Marynarki Wojennej USA, testował samoloty odrzutowe F/A-18 Hornet, Super Hornet i EA-18G Growler. Przed wyborem na astronautę pracował w biurze senackim w Waszyngtonie.

Image

dr Shannon Walker – wybrana do korpusu astronautów NASA w 2004 r. Była członkiem Ekspedycji 24/25, spędziła na pokładzie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej 163 dni.

Walker ukończyła studia licencjackie z Fizyki na Uniwersytecie Rice’a. Później na tej samej uczelni obroniła stopień magistra z fizyki kosmicznej, a następnie zdobyła z tego kierunku tytuł doktora. Karierę kosmiczną zaczęła w 1987 r., kiedy stała się kontrolerem lotu wielu misji wahadłowców kosmicznych. Od 1995 r. pracowała dla programu Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Przed powołaniem do korpusu astronautów Walker była managerem w Biurze On Orbit Engineering.

Image

dr Soichi Noguchi – japoński weteran misji kosmicznych, powołany do korpusu astronautów JAXA w 1996 roku. Brał udział w dwóch misjach do ISS: STS-114 (pierwszej misji wahadłowca po katastrofie promu Columbia) oraz Ekspedycji 22/23, spędził łącznie 177 dni w przestrzeni kosmicznej. Był też pierwszym Japończykiem wykonującym spacery kosmiczne.

Noguchi ma stopień magistra w inżynierii lotniczej, a w 2020 r. zakończył przewód doktorski z zaawansowanych studiów multidyscyplinarnych. Wszystko ukończył na Uniwersytecie w Tokio. Karierę zawodową poświęcił lotom kosmicznym, pracował przy testach japońskiego modułu Kibo, który trafił na stację w 2008 r.


Jak wyglądały ostatnie przygotowania?

Image

Zdjęcie: NASA.

8 listopada 2020 r. załoga misji Crew-1 przyleciała na kosmodrom Cape Canaveral. Tam przechodzi ostatnie przygotowania do sobotniego lotu.

Już następnego dnia rozpoczął się proces Flight Readiness Review, w którym wykonywany jest formalny przegląd gotowości statku Crew Dragon, rakiety Falcon 9, systemów naziemnych, Międzynarodowej Stacji Kosmicznej i partnerów zagranicznych do przeprowadzenia misji. 14 listopada 2020 r. pomyślnie go zakończono i oficjalnie udzielono zgody na start.

Główna uwaga podczas przeglądu dotyczyła silników dolnego stopnia rakiety Falcon 9. Podczas próby startu misji GPS III w październiku odliczanie przerwano z powodu złych odczytów ciśnienia w dwóch silnikach. SpaceX po inspekcji znalazł, że przyczyną problemu był częściowo zatkany zawór. Okazało się, że problem dotyczy też silników innych misji, w tym załogowego lotu Crew 1. Firma wymieniła jeden z problematycznych silników w dolnym stopniu i naprawiła drugi.

10 listopada 2020 r. agencja NASA oficjalnie zakończyła certyfikację statku Crew Dragon i rakiety Falcon 9 do wykonywania misji załogowych dla agencji. Jest to pierwsza taka certyfikacja wykonywana od 40 lat, kiedy to przez podobny proces przechodził amerykański wahadłowiec.

11 listopada 2020 r. rakieta Falcon 9 przeszła udany statyczny test odpalenia silników dolnego stopnia na platformie startowej.

12 listopada 2020 r. 45. Szwadron Pogodowy Sił Powietrznych USA przedstawił prognozy odpowiednich warunków pogodowych w dniu misji. Obecnie szanse na pomyślną sytuację pogodową wynoszą 70%. Wpływ na pogodę nad Florydą ma obecnie huragan Eta, który przechodzi przez północną część półwyspu.

Również 12 listopada 2020 r. astronauci i załoga naziemna przeszła próbę dnia startowego.

W piątek 13 listopada SpaceX ogłosiło, że z powodu prognozowanych silnych wiatrów i niespokojnych wód start zostanie przełożony o jeden dzień. Złe warunki na morzu uniemożliwiły dotarcie autonomicznej barce do planowanego miejsca lądowania dolnego stopnia.

 

Co będzie działo się przed startem?

Image

Zdjęcie: NASA.

Rakieta Falcon 9 z astronautami wystartuje w nocy z niedzieli na poniedziałek o 1:27 (czasu polskiego). Transmisja NASA z wydarzenia rozpocznie się już jednak kilka godzin wcześniej. Astronauci zostaną ubrani w skafandry testowe 4 godziny przed lotem, a przywiezieni pod platformę startową 3 godziny przed startem. Do transportu astronautów będzie użyty sportowy samochód elektryczny Tesla Model X. Tesla jest firmą należącą do Elona Muska, założyciela i dyrektora technicznego firmy SpaceX.

Po umieszczeniu astronautów w statku Crew Dragon, 1 godzinę i 55 minut przed startem nastąpi zamknięcie włazu. Około 40 minut przed startem uzbrojony zostanie system ucieczkowy statku Crew Dragon i rozpocznie się tankowanie rakiety.

Jeżeli nie będzie problemów technicznych i dopisze pogoda, to rakieta wzbije się w powietrze o 1:27. Okno startowe, czyli przedział, w którym może zostać przeprowadzona misja, jest natychmiastowe, więc jeżeli start nie zostanie przeprowadzony o tej godzinie, to lot zostanie opóźniony o jeden dzień.

Po około 9 minutach lotu statek Crew Dragon oddzieli się od górnego stopnia rakiety. W tym momencie statek będzie już na niskiej orbicie. Następnie statek przy użyciu systemu napędowego wykona serię manewrów, które stopniowo zbliżą go do Międzynarodowej Stacji Kosmicznej.

17 listopada 2020 r. nad ranem (wg polskiego czasu), statek przyleci do strefy ochronnej wokół Międzynarodowej Stacji Kosmicznej i rozpocznie procedurę zbliżania. Autonomiczne dokowanie do portu PMA-2 w amerykańskim module Harmony powinno nastąpić około 5 nad ranem.


Gdzie można oglądać start?

Start będzie transmitowany na kanale NASA TV, dostępnym na stronie NASA i platformie YouTube.

 

 

Opracował: Rafał Grabiański

 

Więcej informacji:

 

 

Na zdjęciu tytułowym: Oficjalny portret załogi misji Crew 1. Od lewej: Shannon Walker, Victor Glover, Mike Hopkins (wszyscy USA) oraz Soichi Noguchi (Japonia). Źródło: NASA.

 

 

Reklama