Przejdź do treści

Wulkan nad wierzchołkami chmur na Marsie

Wulkan Arsia Mons na Marsie nad wierzchołkami chmur

Amerykańska sonda 2001 Mars Odyssey przysłała nietypowe zdjęcie wulkanu na Czerwonej Planecie. Wierzchołek wulkanu wystaje ponad chmury.

Sonda Mars Odyssey została wystrzelona w 2001 roku. Jest najdłużej trwającą misją sondy kosmicznej krążącej wokół innej planety. Pomimo swojego wieku nadal potrafi dostarczać ciekawych danych.

Najnowsza panorama nadesłana przez sondę pokazuje Arsia Mons, jeden z największych wulkanów na Marsie. Mierzy 20 kilometrów wysokości, czyli około dwukrotnie więcej niż najwyższy ziemski wulkan Mauna Loa, który ma 9 km ponad dno morza. Wierzchołek wulkanu przebija się przez warstwę chmur krótko przed świtem. Zdjęcie wykonano 2 maja 2025 roku. 

c

Mapa Arsia Mons oraz Tharsis Montes. Arsia Mons to najbardziej na południe wysunięty z trzech wulkanów na tym obszarze. Po lewej u góry znajduje się Olympus Mons, największy wulkan w Układzie Słonecznym. W prawej dolnej części widać zachodni kraniec Doliny Marinera (Valles Marineris). Źródło: NASA/JPL-Caltech.

Arsia Mons razem z dwoma innymi wulkanami tworzą Tharsis Montes (góry Tharsis). Góry te są często otoczone chmurami z lodu wodnego, szczególnie wczesnym rankiem. W innych miejscach równie powszechne są chmury z dwutlenku węgla.

Chmury widoczne na zdjęciu tworzą się, gdy "powietrze" ekspanduje, gdy owiewa zbocza góry i następnie gwałtownie się ochładza. Są szczególnie grube w okresie, gdy Mars znajduje się najdalej od Słońca (w aphelium). W tym okresie roku formują się chmury wzdłuż całego równika planety. Zwane są pasem chmur aphelium. To właśnie je widać na panoramie z sondy 2001 Mars Odyssey.

Niniejsze zdjęcie po raz pierwszy pokazuje nam wulkan sfotografowany na horyzoncie, dając perspektywę podobną do tej, jaką astronauci z Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS) mają patrząc na Ziemię z orbity.

Zdjęcie jest przykładem rodzaju badań, jakie sonda prowadzi od 2023 roku, kiedy to sfotografowała swoje pierwsze cztery zdjęcia marsjańskiego horyzontu z dużej wysokości. W celu ich wykonania sonda obraca się o 90 stopni na orbicie, aby kamera przeznaczona do badania powierzchni, mogła uzyskać taką nietypową dla siebie fotografię. Dzięki temu kątowi naukowcy mogą zobaczyć pył i lód wodny w warstwach chmur. Seria takich zdjęć pozwala śledzić zmiany w trakcie pór roku.

Więcej informacji:

 

Opracowanie: Krzysztof Czart

Źródło: NASA

 

Na zdjęciu u góry:

Dawny wulkan marsjański Arsia Mons sfotografowany 2 maja 2025 roku przed świtem przez sondę 2001 Mars Odyssey. Źródło: NASA/JPL-Caltech/ASU.
 

Reklama