8 czerwca 2019 roku w czasie jubileuszowej X edycji Dnia Odkrywców -- Interaktywnego Pikniku Wiedzy wyznaczono geodezyjny środek Miasta Rzeszowa. Znajduje się on niedaleko Hali Sportowej, naprzeciw Stadionu Miejskiego.
W ramach obchodów X edycji Dnia Odkrywców – Interaktywnego Pikniku Wiedzy jedną z atrakcji było wyznaczenie geodezyjnego środka Rzeszowa. Pomiarów dokonali naukowcy skupieni w grupie Honorowy Południk Krakowski, którzy zajmują się popularyzacją wiedzy o geodezji.
Aktualny geodezyjny środek Rzeszowa znajduje się przy ul. Hetmańskiej, obok hali sportowej, naprzeciwko Stadionu Miejskiego, przy Zespole Szkół Ogólnokształcących nr. 2; jego współrzędne to 50°01'19,57"N ; 21°59'40,81"E. W tym miejscu został uroczyście ułożony pamiątkowy głaz, a obok niego umieszczono tabliczkę informacyjną (na zdjęciu).
Naukowcy z grupy Honorowy Południk Krakowski sprawdzili także, jak środek Rzeszowa zmieniał lokalizację na przestrzeni lat, wraz ze stopniowym poszerzaniem granic miasta w wyniku przyłączenia sąsiednich terenów. Najbliżej Rynku Starego Miasta Rzeszowa geograficzny środek miasta był w 2005 roku, gdzie wypadał w okolicach Filharmonii (ul. Fryderyka Szopena 30, ok. 500 m w linii ciągłej od Studni Rzeszów na Starym Rynku) oraz w 2007 roku, gdy wypadał przy ul. Targowej (ok. 300 m od Studni Rzeszów).
Przy okazji, udało się im także wytyczyć dokładną lokalizację punktu przecięcia równoleżnika 50°N i południka 22°E na Rodzinnych Ogródkach Działkowych „Nad Strugiem”. Odbyło się to w związku z planami upamiętnienia tego wyjątkowego obiektu. Akcja udała się dzięki uprzejmości prezesa ROD, Jana Idziaka, i geodezyjnemu wsparciu dr. inż. Grzegorza Oleniacza z Politechniki Rzeszowskiej.
W trakcie jubileuszowej X edycji Dnia Odkrywców – Interaktywnego Pikniku Wiedzy grupa HPK była gościem na stoisku studenckiego Naukowego Koła Geodetów GLOB z Wydziału Budownictwa, Inżynierii Środowiska i Architektury Politechniki Rzeszowskiej im. I. Łukasiewicza. Geodeci z Krakowa opowiadali gościom pikniku o tajemnicach „miernickiej nauki” i geodezyjnych odkryciach akcji HPK.
W 2018 roku geodeci z Honorowego Południka Krakowskiego wyznaczyli nowy środek Polski. Stwierdzili, że jest to miejscowość Nowa Wieś niedaleko Kutna w woj. łódzkim, która znajduje się ok. 16 km od dotychczasowego środka, czyli wsi Piątek (dawniej miasto) w powiecie kutnowskim.
Ponadto grupa jest blisko upamiętnienia punktu 50x22 a także przebiegu samego południka 22°E (południk rzeszowski). Dzięki działaniom geodetów z HPK południk 22°E może się pojawić w popularnych miejscach Rzeszowa, dodając im aspektu edukacyjnego, gdyż przechodzi on m.in. przez Park Kultury i Wypoczynku, Zamek Lubomirskich i bazylikę Wniebowzięcia NMP.
Grupa planuje także oznaczyć geodezyjny środek województwa podkarpackiego we wsi Błędowa Tyczyńska czyli zaledwie 14 km 798 m i 75 cm na południowy wschód od środka Rzeszowa.
HONOROWY POŁUDNIK KRAKOWSKI jest działającą od 2012 roku, pierwszą w Polsce, geodezyjną akcją edukacyjną, promującą wiedzę o geodezji, kartografii i historii geografii. której głównym celem jest przywrócenie historycznego Krakowskiego Południka Zerowego.
Źródło: Polskie Radio Rzeszów, Honorowy Południk Krakowski
Opracowanie: Paweł Z. Grochowalski
Fot. Janusz Jaracz
