Nowe badanie przeprowadzone przez instytucję Duke Health pokazuje, że ponad połowa leków przechowywanych w przestrzeni kosmicznej – podstawowych leków, takich jak leki przeciwbólowe, antybiotyki, leki na alergie i środki nasenne – straci ważność, zanim astronauci będą mogli wrócić na Ziemię.
W celu realizacji tego badania, naukowcy skorzystali z możliwości złożenia wniosku w ramach ustawy o wolności informacji, aby uzyskać informacje na temat bazy leków dostępnych na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Założyli przy tym, że NASA użyje podobnych leków podczas misji na Marsa. Korzystając z bazy danych zawierającej międzynarodowe daty ważności leków, naukowcy ustalili, że okres ważności 54 z 91 leków wynosił 36 miesięcy lub mniej.
Przyjmując najbardziej optymistyczne szacunki, około 60% tych leków przeterminuje się przed zakończeniem misji na Marsa. Przy bardziej konserwatywnych założeniach liczba ta wzrasta do 98%.
W badaniu nie założono przyspieszonej degradacji, ale skupiono się na braku możliwości zaopatrzenia misji marsjańskiej w nowsze leki. Ten brak zaopatrzenia wpływa nie tylko na leki, ale także na inne krytyczne zasoby, takie jak żywność.
Krzywa Kaplana-Meiera skumulowanej liczby użytecznych leków w apteczce ISS 2023 z publicznie dostępnymi okresami ważności (n = 91) w ciągu pięciu lat. Maksymalny szacowany okres ważności każdego leku ze wszystkich źródeł jest przedstawiony linią ciągłą, a minimalny – linią przerywaną. Zdjęcie Księżyca umieszczone na 18. miesiącu wskazuje przybliżony czas trwania misji na Księżyc i z powrotem, natomiast zdjęcie Marsa na miesiącu 36. wskazuje przybliżony czas trwania misji na Marsa i z powrotem. Źródło: Thomas E. Diaz i in. (2024), npj Microgravity. doi.org/10.1038/s41526-024-00414-3
Przeterminowane leki mogą stracić trochę lub dużo swojej mocy. Rzeczywista stabilność i siła działania leków znajdujących się w kosmosie w porównaniu z Ziemią pozostaje w dużej mierze nieznana. Surowe środowisko kosmiczne, w tym promieniowanie, może zmniejszyć skuteczność leków. Przeterminowane leki mogą stanowić wyzwanie, ponieważ agencje kosmiczne planują długoterminowe misje na Marsa i dalej.
Nie musi to oznaczać, że leki nie będą działać, ale tak samo, jak nie powinieneś przyjmować przeterminowanych leków, które masz w domu, tak agencje zajmujące się badaniem kosmosu będą musiały znaleźć sposób na odnalezienie sie w tej sytuacji.
„Osoby odpowiedzialne za zdrowie załóg lotów kosmicznych będą musiały znaleźć sposoby na przedłużenie ważności leków, aby ukończyć misję na Marsa trwającą trzy lata, wybrać leki o dłuższym okresie przydatności do spożycia lub zaakceptować zwiększone ryzyko związane z podawaniem przeterminowanych leków, – powiedział Diaz, pierwszy autor publikacji.
Naukowcy sugerują, że zwiększenie liczby leków przewożonych na pokładzie może pomóc zrekompensować obniżoną skuteczność przeterminowanych leków.
„Wcześniejsze doświadczenia i badania pokazują, że astronauci rzeczywiście chorują na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej, ale istnieje komunikacja z ziemią w czasie rzeczywistym i dobrze zaopatrzona apteka, która jest regularnie uzupełniana, co zapobiega przekształceniu się drobnych urazów lub drobnych chorób w problemy wpływające na życie misję” – dodał Buckland, jeden ze współautorów.
Więcej informacji: publikacja "Expiration analysis of the International Space Station formulary for exploration mission planning", Thomas E. Diaz i in. (2024), npj Microgravity. doi.org/10.1038/s41526-024-00414-3
Opracowanie: Joanna Molenda-Żakowicz
Na ilustracji: Specjaliści Robert Curbeam (po lewej) i Christer Fuglesang pracują nad konstrukcją ISS podczas spaceru kosmicznego w 2006 roku. Przybywający astronauci zazwyczaj mieszkają i pracują na stacji przez około sześć miesięcy, zanim wrócą do domu. Źródło: NASA
