Przejdź do treści

Wznowiona budowa sieci OneWeb. Rakieta LVM3 wyniosła zestaw 36 satelitów

start OneWeb 14

Po 8 miesiącach przerwy powróciła budowa megakonstelacji satelitów telekomunikacyjnych OneWeb. Na indyjskiej rakiecie LVM3 (dawniej nazywanej GSLV Mk.III) wyniesiono 36 satelitów sieci.

Rakieta wystartowała 23 października 2022 r. z kosmodromu Satish Dhawan w Indiach. W ruch do góry zestaw wprawiła para rakiet bocznych na paliwo stałe, które zostały uruchomione o 0.07 w nocy czasu lokalnego. Rakieta LVM3 ma dosyć nietypową architekturę, bo na starcie odpalane są tylko boczne rakiety, a dopiero w locie, niecałe 2 minuty po starcie uruchamiana jest para silników HTVE Vikas w głównym członie.

Sekwencja lotu rakietowego przebiegła zgodnie z planem. Kriogeniczny górny stopień rakiety, zasilany ciekłym wodorem i ciekłym tlenem zakończył pracę po jednym odpaleniu, niecałe 16 minut po starcie. Kilka minut po tym rozpoczęła się sekwencja wypuszczania satelitów - w 9 manewrach po kolei wypuszczano grupy, w każdej po 4 statki.


Pierwszy lot OneWeb od zerwania współpracy z Rosją

OneWeb to sieć satelitów telekomunikacyjnych, dostarczających usługę dostępu do Internetu o wysokiej przepustowości i niskich opóźnieniach dla komercyjnych klientów instytucjonalnych i sektora publicznego. OneWeb jest zarządzany przez rząd brytyjski, firmę Eutelsat i fundusz inwestycyjny Bharti Enterprises. W pierwszej fazie budowy konstelacja ma składać się z 648 satelitów na 12 różnych płaszczyznach na niskiej orbicie okołoziemskiej.

Firma planowała ukończyć pierwszą fazę budowy sieci jeszcze w 2022 roku i na początku roku była na dobrej drodze do tego celu. Wszystkie poprzednie 13 startów satelitów OneWeb było realizowanych za pomocą rosyjskiej rakiety Sojuz, której loty były wykupowane za pośrednictwem europejskiego konsorcjum Arianespace i rosyjskiej spółki Starsem.

Rosyjska agresja na Ukrainę w lutym 2022 r. zakończyła współpracę. Przerwano wtedy przygotowania do startu 14. zestawu. Rosja za pośrednictwem ówczesnego szefa Roskosmosu Dmitrija Rogozina zażądała sprzedaży udziałów w OneWeb przez rząd brytyjski i zagwarantowania, że sieć nie będzie używana do celów wojskowych. Oczywiście te absurdalne wymagania nie zostały spełnione.

Po zerwaniu współpracy z Rosją, OneWeb zaczął poszukiwać alternatywnych możliwości wyniesienia satelitów i dokończenia budowy sieci. Już w październiku 2021 r. podpisano z indyjską agencją kosmiczną ISRO list intencyjny ws. wykorzystania indyjskich rakiet LVM3 i PSLV do startów. W kwietniu 2022 r. sfinalizowano kontrakt na dwa loty. Do ukończenia sieci brakowało jednak jeszcze 3 lotów. Z pomocą przyszła konkurencja. Firma SpaceX wysyłająca własny system Starlink sprzedała 3 starty na swojej rakiecie Falcon 9 dla sieci OneWeb. Te kontrakty pozwolą w przyszłym roku ukończyć pierwszą fazę budowy systemu.

OneWeb
Satelity OneWeb 14 przygotowywane do ładowni rakiety LVM3. Źródło: ISRO.


O satelitach OneWeb

Każdy z satelitów OneWeb pierwszej generacji waży 147 kg. Satelity powstają w oparciu o platformę satelitarną Arrow, produkowaną przez spółkę OneWeb Satellites, będącą wspólnym przedsięwzięciem OneWeb i Airbusa. Każdy satelita jest wyposażony w anteny pasma Ku i Ka (po dwie w każdym paśmie). Pasmo Ku służy do komunikacji satelitów z odbiorcami, a anteny pasma Ka pozwalają na łączenie się ze stacjami naziemnymi.

Mimo, że satelity trafiają na wstępną orbitę o wysokości około 450–480 km, to po testach dolatują o własnym napędzie do docelowej pozycji - orbity polarnej o wysokości 1200 km. Każdy z satelitów ma działać przez 7 lat.

Napęd zapewniały do tej pory satelitom silniki jonowe Fakel SPT-50 produkowane w Rosji. Będą one wkrótce najpewniej zastąpione innym systemem napędowym.

W 2023 roku ma zostać sfinalizowane połączenie dużej europejskiej firmy telekomunikacyjnej Eutelsat i OneWeb. Sieć satelitarna OneWeb dołączy wtedy do sieci dużych satelitów geostacjonarnych, które działają dla Eutelsat.


Podsumowanie

Była to 4. misja indyjskiej rakiety orbitalnej w 2022 roku. Udany lot LVM3 nastąpił po nieudanym debiucie lekkiej rakiety SSLV w sierpniu.

Rakieta LVM3 to największa indyjska rakieta nośna. Debiutowała w teście suborbitalnym w 2014 roku, a jej pierwszy lot na orbitę został wykonany w 2017 roku. Rok później po modyfikacji górnego stopnia przeprowadzono jej drugi lot. Ostatnio rakieta leciała w 2019 roku z indyjskim lądownikiem księżycowym Chandrayaan 2. To był jej 4. lot, po ponad 3-letniej przerwie od ostatniej misji.

LVM3 to konstrukcja trzystopniowa, zdolna do wyniesienia do 10 t na niską orbitę okołoziemską i do 4 t na orbitę GTO, która jest często orbitą wstępną dla ładunków przeznaczonych na orbitę geostacjonarną.

Jak przyznaje przewodniczący indyjskiej agencji kosmicznej ISRO Shri Somanath - misja OneWeb 14 jest historycznym wydarzeniem. Na uznanie zasługuje rekordowo szybki czas realizacji od podpisania kontraktu do lotu. Jest to też jeden z największych kontraktów komercyjnych Indii na wynoszenie satelitów. Agencja ISRO ma nadzieję, że tym krokiem rakieta LVM3 na dobre zagości na globalnym komercyjnym rynku wynoszenia satelitów.

 

Więcej informacji:

 

Na podstawie: OneWeb/RussianSpaceWeb/Arianespace/NSF

Opracował: Rafał Grabiański

 

Na zdjęciu: Rakieta Sojuz ST-B startująca z misją OneWeb 13. Źródło: Arianespace.

Reklama