Zdjęcie gromady kulistej, w której mogą zachodzić zderzenia gwiazd

Za pomocą teleskopu Gemini South astronomowie uzyskali bardzo ostre zdjęcie gromady kulistej Liller 1. Gromada ta jest tak gęsto upchana gwiazdami, że prawdopodobnie jest jednym z niewielu miejsc w Galaktyce, w którym zachodzą zderzenia gwiazd.

Gromada kulista gwiazd Liller 1 jest trudna do zaobserwowania. Wynika to z dwóch powodów: dużej odległości do niej oraz niewielkiego dystansu gromady od centrum Drogi Mlecznej (około 3200 lat  świetlnych), co powoduje jej silne przesłanianie przez pył. Dlatego obserwacje ośmiometrowego teleskopu Gemini South musiały zostać wykonane w zakresie promieniowania podczerwonego, ktore jest mniej wrażliwe na obecność pyłu niż światło widzialne.

W trakcie obserwacji zastosowano system optyki adaptatywnej (adaptacyjnej) o nazwie GeMS, który korygował zaburzenia w obrazie powodowane przez atmosferę naszej planety. Uzyskano rozdzielczość kątową 75 milisekund łuku w paśmie K w bliskiej podczerwieni, co jest wynikiem bliskim ideału - uzyskana wartość jest niewiele większa niż teoretyczny limit dyfrakcyjny dla tej wielkości zwierciadła teleskopu.

Dane uzyskane przez zespół, którym kierował Douglas Geisler z University of Concepcion w Chile, pozwoliły oszacować masę gwiazd zgromadzonych w Liller 1 na 1,5 miliona mas Słońca. Stawia ją to w gronie najmasywniejszych gromad kulistych Drogi Mlecznej, razem z Omega Centauri oraz Terzan

Badacze wskazują także na to, że gromada kulista Liller 1 jest jednym z najlepszych miejsc, w których można poszukiwać zderzeń gwiazd. Takie kolizje nie zachodzą bowiem często. Pomimo wielkiej liczby gwiazd w Drodze Mlecznej (nawet ponad 200 miliardów gwiazd), odległości pomiędzy nimi są bardzo duże. Na przykład od Słońca do najbliższej mu gwiazdy są cztery lata świetlne, czyli mniej więcej 40 bilionów kilometrów. Zderzenie pomiędzy gwiazdami są więc prawdopodobne jedynie w obszarach, gdzie są one znacznie gęściej rozmieszczone, na przykład w centrach zatłoczonych gromad kulistych.

Wyniki badań Liller 1 oraz kilku innych gromad zostały opublikowane w czasopiśmie naukowym „The Astrophysical Journal” w wydaniu z 15 czerwca 2015 r.