Trojańczycy lub planetoidy trojańskie to ogólne określenie grupy planetoid krążących wokół Słońca po orbitach zbliżonych do orbity Jowisza. Są one skupione wokół jowiszowych punktów libracji (wierzchołków dwóch trójkątów równobocznych o podstawie będącej odcinkiem Słońce–Jowisz). Planetoidy należące do tak zwanego "obozu greckiego" wyprzedzają przy tym Jowisza w jego ruchu orbitalnym, poruszając się wokół punktu libracji L4, a te należące do "obozu trojańskiego" podążają za planetą i skupiają się wokół punktu Libracji L5.

Skąd biorą się planetoidy trojańskie? Wynikają one z istnienia punktów libracji (punktów Lagrange'a), czyli takich miejsc w układzie dwóch związanych ze sobą grawitacyjnie ciał, w którym ciało o mniejszej, pomijalnej masie może pozostawać w spoczynku względem pozostałych (głównych) ciał układu. Chodzi tu o stabilne punkty libracyjne L4 i L5, czyli o te miejsca w ogólnym układzie Słońce-planeta, które tworzą wraz z tymi masywnymi obiektami wierzchołki trójkąta równobocznego.

Pierwszą odkrytą planetoidą trojańską była 588 Achilles, którą w roku 1906 zauważył niemiecki astronom Maxa Wolf. Jej średnica to nieco ponad 130 metrów. Największą spośród planetoid trojańskich jest 624 Hektor. To nieregularne ciało o rozmiarach 370×200 km. Posiada on nawet własnego, niewielkiego satelitę. Obecnie znamy kilka tysięcy planet trojańskich Jowisza.

Rysunek: orbity planetoid trojańskich. Źródło: NASA

Największe spośród Trojańczyków tradycyjnie nazywa się imionami bohaterów wojny trojańskiej opisanej w Iliadzie przez Homera

W latach dziewięćdziesiątych XX wieku naukowcy dostrzegli również planetoidy trojańskie znajdujące się na orbitach innych planet. Wówczas ogólne znaczenie tego terminu zostało rozszerzone na wszystkie podobnie zachowujące się planetoidy towarzyszące planetom. Towarzyszą one między innymi Marsowi, Uranowi i Neptunowi. Co ciekawsze, co najmniej jedną z takich planetoid posiada również Ziemia. Planetoida 2010 TK7 została odkryta w 2010 roku za pomocą teleskopu kosmicznego WISE. Ma średnicę około 300 metrów i podobnie jak nasza planeta okrąża Słońce w średniej odległości jednej jednostki astronomicznej, przy czym sama jej orbita dodatkowo okrąża punkt libracyjny L4 na orbicie Ziemi, położony w odległości kątowej 60° przed naszą planetą. Orbita ta jest silnie esscentryczna i okresowo dociera też do punktu libracyjnego L3, położonego po przeciwnej stronie Słońca niż Ziemia.

 

Czytaj więcej: