Europejska Agencja Kosmiczna (ESA) przyjęła „Podejście Zero Debris” (Zero Debris approach), aby radykalnie zmniejszyć ilość śmieci kosmicznych do 2030 r. Podejście to jest częścią szerszej Karty Zero Śmieci (Zero Debris Charter), globalnej inicjatywy zachęcającej podmioty kosmiczne do zaangażowania się w zrównoważone środowisko kosmiczne. Karta, opracowana wspólnie przez ponad 40 organizacji, jest już otwarta do podpisów i ma na celu określenie precyzyjnych celów w zakresie ograniczania ilości śmieci kosmicznych.
Podejście ESA „Zero Śmieci” to odważna inicjatywa mająca na celu znaczną redukcję śmieci kosmicznych do 2030 r., uzupełniona Kartą Zero Śmieci, która ma na celu globalne zaangażowanie na rzecz zrównoważonego rozwoju w przestrzeni kosmicznej.
W ciągu ostatnich kilku lat wystrzelono na orbitę więcej satelitów niż przez całe sześć dekad eksploracji kosmosu. 130 milionów kawałków śmieci kosmicznych większych niż milimetr krąży wokół Ziemi, zagrażając obecnym i przyszłym satelitom. Średnio raz w tygodniu sztuczny satelita lub rakieta deorbitując, wchodzi w atmosferę Ziemi w sposób niekontrolowany. Wszystko wskazuje na to, że te zachowania w kosmosie muszą się zmienić.
Zaangażowanie ESA na rzecz zrównoważonego środowiska kosmicznego
Opierając się na pracach prowadzonych w całej Agencji przez dziesięciolecia, Europejska Agencja Kosmiczna (ESA) wprowadziła swój własny, odważny standard wewnętrzny, aby znacząco ograniczyć do 2030 r. wytwarzanie śmieci na orbitach Ziemi i Księżyca w przypadku wszystkich przyszłych misji, programów i działania: czyli Podejście ESA „Zero Śmieci”.
Eksploracja kosmosu jest jednak globalnym przedsięwzięciem mającym na celu wspólne dobro ludzkości, a długoterminowy zrównoważony rozwój przestrzeni kosmicznej będzie wymagał działań i zmian ze strony wszystkich. Dlatego ESA wystosowała Kartę Zero Śmieci: globalną inicjatywę, do której mogą dołączyć podmioty kosmiczne podpisując dokument, w którym zobowiążą się do działań w kierunku wspólnego celu, jakim jest przyszłość bez śmieci kosmicznych.
Na ilustracji: Śmieci kosmiczne wokół Ziemi. Źródło: ESA.
Globalne wysiłki na rzecz realizacji wizji „Zero Śmieci”
Po miesiącach intensywnych i szybkich wspólnych wysiłków, dokument Karty Zero Śmieci został sfinalizowany.
Ponieważ infrastruktura kosmiczna stała się podstawą naszego nowoczesnego społeczeństwa, rozprzestrzenianie się śmieci kosmicznych zagraża naszemu stylowi życia. Nadszedł czas, aby działać jako społeczność i ukierunkowywać nasze wspólne wysiłki – powiedział dyrektor generalny ESA Josef Aschbacher.
Aby wdrożyć Kartę Zero Śmieci, ESA skoncentruje się na opracowaniu przełomowych technologii utylizacji satelitów po wycofaniu z eksploatacji, serwisowania na orbicie i aktywnego usuwania śmieci. Ponadto ESA będzie współpracować z instytucjami odpowiedzialnymi za aspekty regulacyjne.
Szczyt Kosmiczny 2023 w Sewilli rozpoczyna okres rejestracji zamiaru podpisania Karty Zero Śmieci.
Zero Śmieci do 2030 roku
W 2022 r. państwa członkowskie ESA zachęcały Agencję do wdrożenia w swoich misjach „Podejścia Zero Śmieci” oraz zachęcanie partnerów i innych podmiotów do podążania podobnymi ścieżkami. Obecnie ESA przechodzi głęboką transformację wewnętrzną, aby ograniczyć powstawanie śmieci kosmicznych i zaradzić temu, co już w przestrzeni kosmicznej się znajduje.
Od projektowania i budowania nowych misji po latanie i odpowiedzialną utylizację – podejście ESA Zero Śmieci obejmuje nowy, odważny standard, który będzie miał zastosowanie do wszystkich misji i partnerstw ESA od 2030 r., przy ciągłym udoskonalaniu i udoskonalaniu w poprzednich latach.
Na ilustracji: Wizualizacja różnych śmieci kosmicznych w przestrzeni wokół Ziemi. Źródło: ESA
Inicjatywa na rzecz zrównoważonego rozwoju w przestrzeni kosmicznej
Problem śmieci kosmicznych ma jednak charakter globalny, a Karta Zero Śmieci jest pierwszą tego typu inicjatywą skupiającą największą liczbę i różnorodność podmiotów zajmujących się przestrzenią kosmiczną na całym świecie we wspólnym celu, jakim jest zaprzestanie tworzenia kolejnych śmieci do roku 2030 i umożliwienie długoterminowej zrównoważonego rozwoju sektora kosmicznego.
Ponad 40 organizacji aktywnie zaangażowało się w otwarte i wspólne opracowywanie Karty, która została już opublikowana i jest gotowa do podpisu przez każdy podmiot wykazujący silne zaangażowanie w poprawę bezpieczeństwa i zrównoważonego rozwoju w przestrzeni kosmicznej.
Jesteśmy zachwyceni, że Karta została sfinalizowana 16 października 2023 r. i opublikowana dzisiaj, z okazji Szczytu Kosmicznego 2023 – wyjaśnia Quentin Verspieren, koordynator programu Protect Accelerator.
W oparciu o projekt zaproponowany przez ESA przeanalizowaliśmy, przedyskutowaliśmy i zapisaliśmy każde zdanie Karty w całkowicie transparentnym procesie opartym na współpracy. Oprócz osiągnięcia tak ambitnego dokumentu w rekordowym czasie nasze wymiany zdań ujawniły silny konsensus w Europie i poza nią co do konieczności wyjścia dalej niż istniejące praktyki w zakresie bezpieczeństwa kosmicznego i zrównoważonego rozwoju.
A Karta Zero Śmieci to dopiero początek, punkt wyjścia dla ambitnych, zbiorowych działań, które zbudują technologie, nowe gospodarki i polityki wymagane do urzeczywistnienia Podejścia Zero Śmieci.
ESA zaprasza każdy podmiot kosmiczny do przyłączenia się do społeczności Zero Śmieci i pomocy w osiągnięciu przyszłości Zero Śmieci do 2030 roku!
Więcej informacji:
- Czym jest Karta Zero Śmieci: pytania i odpowiedzi (link),
- Informacje ESA na temat podejścia Zero Śmieci: ESA’s Zero Debris approach (link),
- Dokument z treścią Karty Zero Śmieci: Zero Debris Charter (link),
- Społeczność Zero Śmieci: Zero Debris Community Update (link)
- Formularz rejestracyjny dla organizacji: Zero Debris Charter - Intent to Sign (link).
Opracowanie: Joanna Molenda-Żakowicz
Ilustracja: Satelita wchodzący w atmosferę Ziemi. Źródło: ESA
