Przejdź do treści

Pierwsze zaćmienie planety zaobserwowane w promieniowaniu rentgenowskim

HD 189733b – pierwsza egzoplaneta zaobserwowana w promieniowaniu rentgenowskim, podczas przejścia przed tarczą gwiazdy macierzystej (wizja artystyczna). Źródło: X-ray: NASA/CXC
Egzoplanety, czyli planety krążące wokół gwiazd innych niż Słońce, odkrywane są przez astronomów od prawie 20 lat. Jednak dopiero teraz udało się zaobserwować zjawisko przejścia planety przed tarczą gwiazdy macierzystej w zakresie promieniowania rentgenowskiego. Taki właśnie tranzyt został zaobserwowany  w układzie HD 189733, oddalonym od Ziemi o 63 lata świetlne.

Katja Poppenhaeger z Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics (CfA) w Cambridge podkreśla, że „do tej pory zaobserwowano tysiące tranzytów, które są kandydatami na planety, ale wszystkie w zakresie promieniowania widzialnego. Fakt zaobserwowania zjawiska w zakresie promieniowania rentgenowskiego jest bardzo ważny,  ponieważ ujawnia nowe informacje na temat właściwości egzoplanety."

Do wykrycia zjawiska wykorzystano dane z kosmicznego obserwatorium Chandra i teleskopu XMM Newton. Planeta, którą obserwowano, znana jako HD 189733b, jest jak gorący Jowisz: wielkością zbliżona do Jowisza, ale krąży  po bardzo bliskiej orbicie wokół swojej gwiazdy. Planeta HD 189733b jest ponad 30 razy bliżej swojej gwiazdy niż odległość Ziemia-Słońce. Okres obiegu HD 189733b  wokół gwiazdy  wynosi  2,2 dnia.

Badacze chcą  dowiedzieć się więcej o tego typu egzoplanetach i ich atmosferach. Do dalszych badań wykorzystali dane z Kosmicznego Teleskopu Keplera oraz obserwacje uzyskane dzięki Kosmicznemu Teleskopowi Hubble'a. Naukowcy chcieli  potwierdzić, że niebieska barwa planety jest wynikiem tego, że światło niebieskie jest bardziej rozpraszane przez cząstki krzemianowe znajdujące się w  atmosferze.


Główna gwiazda HD 189733 ma również słabego czerwonego towarzysza, zaobserwowanego po raz pierwszy w zakresie rentgenowskim przez Chandrę. Gwiazdy prawdopodobnie zostały uformowane w tym samym czasie, ale główna gwiazda wydaje się być o 3-3.5 miliardy lat młodsza niż jej towarzysz. Główna gwiazda  szybciej rotuje, jest bardziej  aktywna magnetycznie i około 30 razy jaśniejsza w zakresie promieniowania rentgenowskiego niż jej towarzysz.
 
 
Czytaj więcej:

 

Źródło: Alicja Wierzcholska | NASA

Na zdjęciu: HD 189733b – pierwsza egzoplaneta zaobserwowana w promieniowaniu rentgenowskim, podczas przejścia przed tarczą gwiazdy macierzystej (wizja artystyczna).
Źródło: X-ray: NASA/CXC

(Tekst ukazał się pierwotnie w serwisie Orion, którego zasoby zostały włączone do portalu Urania)

Reklama