Nowe oblicze Ceres

Zdjęcie zrobione 16 października przez sondę kosmiczną Dawn odkryło światu nowe oblicze Ceres. Fotografia zrobiona w ciągu piątej orbity naukowej sondy ukazała z innej perspektywy najjaśniejsze dotąd zaobserwowane miejsce na powierzchni tego obiektu, znajdujące się w katerze Occator. Fotografia została zaprezentowana przez NASA przy okazji komunikatu o przemieszczaniu się sondy na wyższą orbitę.

Occator jest kraterem uderzeniowym o szerokości 92 i głębokości 4 kilometrów. Nazwa krateru pochodzi z mitologii rzymskiej, a konkretnie od imienia pomocnika bogini Ceres. Tradycyjnie tamtejsze struktury otrzymują imiona bóstw rzymskich związanych z urodzajem i uprawą roli, których patronką była Ceres.

Choć krater powstał miliony lat temu, naukowcy przypuszczają, że jasne punkty w środkowej części są dowodem jego aktywności geologicznej. Najnowsze badania sugerują, że substancje w kraterze to sole, które osadziły się na skałach, gdy zasolony płyn spod powierzchni wypłynął, zamarzł i wysublimował. Naukowcy twierdzą, że zaobserwowana substancja w większości składa się z węglanu sodu (Na₂CO₃).

Od czasu wejścia na orbitę Ceres sonda zebrała dziesiątki tysięcy obrazów oraz innych informacji o tym obiekcie. Dawn spędziła ponad 8 miesięcy na wysokości 385 kilometrów nad powierzchnią (bliżej niż odległość Międzynarodowej Stacji Kosmicznej od Ziemi) robiąc zdjęcia powierzchni z niezwykłą dokładnością. W czasie "piątej orbity naukowej" sonda Dawn była na wysokości 1480 kilometrów nad powierzchnią Ceres. Mimo to, jasne miejsca zaobserwowane przez sondę były dobrze widoczne, ponieważ światło padało pod innym kątem niż przy poprzednich okrążeniach po orbicie.

Misja sondy Dawn rozpoczęła się we wrześniu 2007 roku mając za główny cel zbadanie warunków panujących we wczesnym okresie Układu Słonecznego oraz procesów tam zachodzących. Sonda miała to osiągnąć poprzez analizę dwóch spośród największych protoplanet w pasie planetoid – Westy i Ceres. Dawn badała Westę od lipca 2011 do września 2012, a na orbitę Ceres weszła w marcu 2015 roku. Na początku bieżącego miesiąca Dawn rozpoczęła manewry do wejścia na swoją szóstą orbitę naukową na wysokości 7200 kilometrów.

Dawn jest 9 misją realizowaną w ramach programu Discovery zapoczątkowanego w 1992 roku przez NASA. Jej rozszerzona misja rozpoczęła się w lipcu bieżącego roku; w trakcie jej trwania sonda ma weryfikować wcześniej zgromadzone informacje. Instrumenty badawcze, wśród których znajduje się spektrometr neutronowy i spektrometr promieniowania gamma, które zbierały dane dotyczące składu powierzchni Ceres, będą teraz skupiały się na charakterystyce promieniowania kosmicznego niezwiązanego z Ceres. Dzięki zebraniu większej ilości informacji na ten temat, naukowcy będą mogli oddzielić od danych wyłapywany przez instrumenty "szum", co znacznie poprawi ich dokładność. Dodatkowo sonda wykona widma światła widzialnego i podczerwieni, które pomogą nam zgłębić skład mineralogiczny tej niezwykłej planety karłowatej.