Wielki piec odlewniczy w Arizonie roztapia już szkło, które posłuży do odlania wielkiego, mającego ponad osiem metrów średnicy zwierciadła dla nowego, gigantycznego teleskopu o zdolności rozdzielczej dziesięciokrotnie większej niż w przypadku Kosmicznego Teleskopu Hubble'a. Zwierciadło budowanego obecnie Gigantycznego Teleskopu Magellana, który stanie na pustyni Atacama w Chile jeszcze przed rokiem 2022, będzie musiało być dodatkowo polerowane przez cały rok – tak, by sprostać ogromnym wymaganiom.
Wyobraźmy sobie, że takie zwierciadło zostanie powiększone aż do rozmiarów całych Stanów Zjednoczonych. Wówczas najwyższe „ich” wzniesienie powinno mieć mniej niż jeden cal wysokości. Tylko tak duża dokładność może jednak zapewnić odpowiednio wyraźny obraz powstający w wielkim teleskopie – a zatem w efekcie pozwolić naukowcom na zobaczenie wyraźnych obrazów bardzo dalekich obiektów kosmicznych.
Zwierciadło, o którym tu mowa, jest trzecim z siedmiu, jakie przez następne lata powstawać będą na Uniwersytecie w Arizonie, w Steward Observatory Mirror Laboratory. Jedno z tych wielkich luster już ukończono, z kolei to oznaczone numerem dwa jest obecnie na etapie szlifowania. Te siedem gotowych zwierciadeł da nowemu teleskopowi łączną aperturę około 24,5 metra. Jedno ze zwierciadeł będzie przy tym lustrem centralnym, a wokół niego będzie ułożonych sześć zwierciadeł pozostałych. Każde z tych mniejszych będzie miało średnicę 8,4 metra. Światło odbijane od układu luster będzie padało na mniejszy zestaw luster, posiadających układ adaptatywny, pozwalający na odkształcenie powierzchni zwierciadeł, przez co możliwa będzie szybka korekta zniekształceń uzyskanego obrazu. Skorygowany w ten sposób obraz będzie następnie kierowany na światłoczułe matryce.
Ukończony, w pełni kompletny Gigantyczny Teleskop Magellana będzie badał Wszechświat w ścisłej współpracy z innymi teleskopami – zarówno już istniejącymi, jak i dopiero planowanymi na przyszłość. Naukowcy spekulują, że będzie on między innymi w stanie wykonać optyczne i spektroskopowe obserwacje pierwszych gwiazd, które uformowały się niedługo po Wielkim Wybuchu. Możliwe też stanie się badanie ich skupisk, czyli najwcześniejszych galaktyk w Kosmosie, i sprawdzenie, czy czarne dziury już wówczas pojawiły się w ich centrach, czy też raczej zaczęły powstawać dużo później. Teleskop ma również pomóc w poszukiwaniu nowych planet pozasłonecznych.
Gigantyczny Teleskop Magellana (GMT) budują wspólnie USA, Australia i Korea Południowa. Będzie się znajdował w Chile (Las Campanas), na wysokości około 2500 metrów n.p.m. W miejscu tym postawione są już inne wielkie teleskopy, m.in. Teleskop Południowy Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Warszawskiego.
Źródło: EK | Źródło: skyandtelescope
Na zdjęciu: Lustra, w jakie wyposażony zostanie Gigantyczny Teleskop Magellana, ułożone będą w kształt komórki plastra miodu. Źródło: gmto.org
(Tekst ukazał się pierwotnie w serwisie Orion, którego zasoby zostały włączone do portalu Urania)
