Dzięki obserwacjom przy pomocy kosmicznego teleskopu Gaia astronomom udało się wykryć dwa strumienie gwiazd które uformowały się 12 miliardów lat temu. Być może te dwie pradawne struktury przyczyniły się do powstania Drogi Mlecznej.
Shakti i Shiva to nazwy dwóch strumienie gwiazd, które są tak stare, że przypuszczalnie powstały zanim pojawiły się najstarsze części ramion spiralnych i dysku Drogi Mlecznej. Droga Mleczna mocno zmieniła się od czasów, gdy powstały wspomniane gwiazdy, trudno więc było oczekiwać, że uda się je wyróżnić jako spójną grupę. Jednak Khyat Malhan z Instytutu Maxa Plancka ds. Astronomii (MPIA) w Heidelbergu w Niemczech, oraz jego współpracownikom, udało się wykryć te dwa pradawne strumienie gwiazd.
Było to możliwe dzięki danym zebranym przez kosmiczne obserwatorium Gaia, które mierzy odległości do gwiazd, a także inne ich własności, w tym skład chemiczny. Po zwizualizowaniu wszystkich orbit obliczonych na podstawie danych z Gai, dostrzeżono dwie nieznane wcześniej struktury wśród gwiazd o specyficznym składzie chemicznym.
Strumienie te mają masy po około 10 milionów mas Słońca. Wiek zawartych w nich gwiazd szacowany jest na od 12 do 13 miliardów lat. Gwiazdy z tych strumieni poruszają się po bardzo podobnych orbitach i mają podobny skład chemiczny. Stąd przypuszczenie, iż mogły uformować się w osobnych fragmentach, które połączyły się z Drogą Mleczną we wczesnym etapie ewolucji naszej galaktyki.
Strumienie gwiazd Shakti i Shiva są do siebie podobne, ale nie identyczne. Gwiazdy ze strumienia Shakti mają orbity trochę bardziej oddalonych od centrum Drogi Mlecznej, a dodatkowo orbity te są bardziej kołowe.
Przypuszcza się, że Droga Mleczna powstała w efekcie połączenia się wielu długich, nieregularnych włókien gazu i pyłu, które zwijały się razem i w których tworzyły się gwiazdy. Być może strumienie gwiazd Shakti i Shiva to dwie z takich pierwotnych cegiełek naszej galaktyki.
Więcej informacji:
Opracowanie: Krzysztof Czart
Źródło: ESA
Ilustracja:
Różne podstruktury gwiazdowe w Drodze Mlecznej. Wskazano m.in. dwa nowe odkrycia: strumienie gwiazd Shakti i Shiva. Źródło: ESA/Gaia/DPAC/K. Malhan et al. (2024); CC BY-SA 3.0 IGO.