„Astronomy & Astrophysics” opublikuje prace badaczy z Uniwersytetu Wiedeńskiego, którzy znaleźli rzekę gwiazd, czyli w języku astronomicznym gwiezdny strumień, pokrywającą większość nieba południowego. Strumień znajduje się stosunkowo blisko nas i zawiera co najmniej 4000 gwiazd, które odkąd się uformowały około miliarda lat temu, razem przemierzają przez kosmos.
Nasza galaktyka, Droga Mleczna, jest domem dla gromad gwiazd o różnych rozmiarach i w różnym wieku. W obłokach molekularnych znajdujemy wiele dziecięcych gromad, mniej tych w średnim wieku i starszych w dysku galaktycznym, a jeszcze mniej masywnych, starych gromad kulistych w halo. Gromady te, niezależnie od ich pochodzenia oraz wieku, podlegają działaniu sił pływowych wzdłuż swoich orbit w Galaktyce. Jeśli horyzont czasowy jest wystarczająco długi, siły grawitacyjne Drogi Mlecznej nieustannie rozdzielają je i rozpraszają ich gwiazdy w zbiór gwiazd, które znamy jako Drogę Mleczną.
Dzięki dokładności pomiarów dokonywanych przez obserwatorium Gaia naukowcy mogli zmierzyć ruch 3D gwiazd w przestrzeni. Kiedy uważnie przyglądali się rozmieszczeniu sąsiednich gwiazd poruszających się razem, jedna konkretna grupa gwiazd, dotąd nieznana i niezbadana, natychmiast zwróciła ich uwagę. Była to grupa gwiazd, które wykazywały spodziewane cechy gromad gwiazd zrodzonych razem, ale rozerwanych przez pole grawitacyjne Drogi Mlecznej.
Ze względu na ograniczoną czułość obserwacji sondy Gaia, wybrano do obserwacji jedynie 200 źródeł promieniowania. Ekstrapolacja wykraczająca poza te granice sugeruje, że strumień powinien mieć co najmniej 4000 gwiazd, co oznacza, że struktura jest masywniejsza niż większości znanych gromad w bezpośrednim sąsiedztwie Słońca. Badacze ustalili także, że wiek strumienia wynosi około miliarda lat. Ukończył on już cztery pełne obiegi wokół Galaktyki i miał wystarczająco dużo czasu, aby rozwinąć strukturę podobną do strumienia w wyniku oddziaływania z dyskiem Drogi Mlecznej.
Ten nowo odkryty układ może być użyty jako cenna sonda grawitacyjna do pomiaru masy Galaktyki. Może powiedzieć nam, w jaki sposób galaktyki zdobywają swoje gwiazdy, testować pole grawitacyjne Drogi Mlecznej, a ze względu na swoją bliskość stać się celem misji kosmicznych odkrywających egzoplanety. Naukowcy mają nadzieję zbadać jeszcze więcej takich struktur z wykorzystaniem z bogatej bazy danych obserwatorium Gaia.
Opracowanie: Agnieszka Nowak
Więcej:
A nearby river of stars
Źródło: Astronomy & Astrophysics
Źródło zdjęcia: Gaia DR2 skymaps
