Z inicjatywy Polskiej Fundacji Fantastyki Naukowej zapoczątkowane zostały ogólnopolskie obchody jubileuszu 150. urodzin Jerzego Żuławskiego, ojca współczesnej polskiej fantastyki naukowej. Rocznica urodzin polskiego pisarza będzie miała miejsce 14 lipca 2024 r.
W tym roku przypada 150. rocznica urodzin Jerzego Żuławskiego – prozaika, poety, dramaturga i filozofa, a przede wszystkim jednego z polskich prekursorów fantastyki naukowej, który nie tylko zainspirował twórców światowej kultury, ale także przewidział jeden z elementów technologicznego podboju kosmosu przez ludzkość.
21 marca br. Polska Fundacja Fantastyki Naukowej (PFFN) poinformowała o rozpoczęciu ogólnopolskich obchodów jubileuszu 150. urodzin Jerzego Żuławskiego. Do jubileuszowego partnerstwa przyłączają się kolejni organizatorzy wydarzeń naukowych i kulturalnych, związanych z astronautyką oraz literaturą fantastyczną. Wśród pierwszych przedsięwzięć partnerskich, sygnowanych oficjalnym logotypem obchodów, znalazły się między innymi następujące wydarzenia:
- European Rover Challenge 2024 (EFK)
- Copernicon 2024 w randze Polconu (Thorn)
- VII Space Resources Conference (AGH)
- Konsiliencyjna Konferencja Kosmiczna 4.0 (Ad Astra)
- World Space Week Wrocław (WroSpace)
- IV Kongres Futurologiczny (PFFN)
- Misja Analogowa "Żuławski" (Lunares)
W najbliższym czasie pojawią się kolejne informacje związane z obchodami jubileuszu Jerzego Żuławskiego.
Foto: Logo jubileuszu Jerzego Żuławskiego, PFFN
PFFN zwraca się z apelem do organizacji zajmujących się kosmosem lub fantastyką naukową o dołączenie do grona partnerów i napisanie do fundacji na adres: kontakt@pffn.org.pl.
Kika słów o jubilacie
Jerzy Żuławski urodził się 14 lipca 1874 r. Był twórcą niezwykle wszechstronnym: pisał zarówno dramaty o tematyce historyczno-współczesnej, w swoim czasie chętnie wystawiane na deskach teatrów, poezję jak i rozmaite gatunki prozatorskie: opowiadania, nowele, powieści, czy eseje filozoficzne.
Żuławskiego jako myśliciela interesowały przede wszystkim procesy cywilizacyjne i społeczne. Te właśnie refleksje uzewnętrznił w dziele, które zapewniło mu status jednego z prekursorów polskiej literatury fantastycznonaukowej – czyli w tak zwanej Trylogii księżycowej, na którą składają się powieści: Na srebrnym globie (1903), Zwycięzca (1910) i Stara Ziemia (1911).
Dzieło Żuławskiego opowiada historię tragicznej w skutkach wyprawy na Księżyc, w której efekcie powstaje odcięta od źródeł ziemskiej kultury nowa cywilizacja – a wraz z nią religia oraz struktura społeczna. Rozwijana w trzech tomach pesymistyczna wizja powstawania, rozwoju i upadku kultury, skrzyżowana z frapującą jak na owe czasy pomysłowością techniczną, inspirowała wielu twórców: największą figurę polskiego science fiction, Stanisława Lema, Andrzeja Żuławskiego (stryjecznego wnuka pisarza), który podjął się karkołomnej próby przeniesienia powieści "Na srebrnym globie" na ekran, czy współczesnych twórców fantastyki, z których najbardziej wyraźny hołd dla Żuławskiego złożył Chris Beckett w powieści "Ciemny Eden". Twórczość autora Trylogii księżycowej okazała się prekursorska również wobec projektów załogowej wyprawy na Księżyc.
To właśnie Jerzy Żuławski jako pierwszy pisarz fantastyczny wykreował wizję pojazdu księżycowego. Wiemy o tym dzięki zachowanej korespondencji syna pisarza, Juliusza Żuławskiego, z Mieczysławem Bekkerem, polskim inżynierem, który był zaangażowany w projekt LVR (Lunar Roving Vehicle) dla programu Apollo. Jak podsumowano to w wydaniu „Przekroju” z 2 lutego 1975 r.:
Dziwny, ale jakże wymowny zbieg okoliczności. Polski pisarz tworzy wizję księżycowego wehikułu, który dzięki polskiemu inżynierowi – kilkadziesiąt parę lat później – staje się rzeczywistością.
Foto: Jerzy Żuławski, Polona.pl/Wikimedia/domena publiczna
Źródło: PFFN
Opracował: Paweł Z. Grochowalski
