8 czerwca 2004 roku można będzie obserwować z Ziemi przejście Wenus - bliźniaczej siostry Ziemi - na tle tarczy Słońca. To bardzo rzadkie zjawisko potrwa około 6 godzin i będzie widoczne z Polski, większości terenów Europy, części Afryki i Azji. Poprzednie przejście Wenus nastąpiło w XIX wieku, więc nikt z żyjących obecnie nigdy nie widział tego zjawiska. Następne pełne przejście Wenus będzie można obserwować w Polsce dopiero za 243 lata.
Celem Programu VT-2004 jest umożliwienie wszystkim chętnym wzięcia udziału w międzynarodowej akcji skoordynowanych pomiarów czasu przejścia Wenus na tle tarczy Słońca, co pozwali powtórzyć pomiar jednej z podstawowych jednostek odległości stosowanych w astronomii - jednostki astronomicznej.
W Programie VT-2004 mogą aktywnie uczestniczyć wszyscy: miłośnicy astronomii, studenci, uczniowie z każdej polskiej szkoły. Prowadzenie obserwacji zjawiska, przy zachowaniu niezbędnych zasad bezpieczeństwa, jest bardzo proste. Do realizacji obserwacji polecamy metodę projekcyjną, która nie wymaga drogiego i skomplikowanego sprzętu obserwacyjnego, a pokaz można zorganizować np. na boisku szkolnym. Na stronie WWW programu: http://www.astro.uni.wroc.pl/vt-2004.html organizatorzy umieścili obszerne informacje dotyczące tej akcji, przygotowania sprzętu i przeprowadzenia obserwacji.
CO BĘDZIEMY OBSERWOWAĆ?
Obserwatorzy będą rejestrować momenty wystąpienia czterech tzw. kontaktów, to jest:
- moment, gdy dysk Wenus po raz pierwszy "dotknie" brzeg tarczy Słońca ("pierwszy kontakt")
- moment, gdy cały dysk Wenus zakończy przejście przez brzeg tarczy Słońca ("drugi kontakt", dysk Wenus jest styczny "od wewnątrz" z brzegiem tarczy Słońca)
- moment, gdy dysk Wenus po raz pierwszy "dotknie" "od wewnątrz" przeciwny brzeg tarczy Słońca ("trzeci kontakt")
- moment, gdy cały dysk Wenus zakończy przejście przez brzeg tarczy Słońca ("czwarty kontakt", dysk Wenus jest styczny "od zewnątrz" z brzegiem tarczy Słońca.
Wyniki obserwacji będą natychmiast przesyłane przez obserwatorów poprzez Internet do centrum obliczeniowego i wykorzystane w obliczeniach – szczegółowe instrukcje jak przeprowadzić obserwacje i jak przesłać wyniki do centrum podano na stronie: http://www.astro.uni.wroc.pl/vt-2004.html
ZASADY BEZPIECZEŃSTWA
Podczas prowadzenia obserwacji należy stale pamiętać, że wszystkie obserwacje obiektów widocznych na niebie w pobliżu Słońca lub na jego tarczy są NIEBEZPIECZNE! Należy stale stosować wszelkie konieczne środki ostrożności w celu uniknięcia trwałej utraty wzroku! Oto podstawowe zasady bezpieczeństwa podczas prowadzenia obserwacji:
- Nigdy nie należy patrzeć wprost w Słońce bez odpowiedniej ochrony oczu, ponieważ grozi to utratą wzroku w ciągu kilku sekund!
- Nigdy nie wolno obserwować Słońca bezpośrednio przez teleskop, lornetkę lub inny instrument optyczny. Takie obserwacje mogą robić tylko doświadczeni astronomowie posiadający odpowiedni sprzęt.
- Osoby nie będące profesjonalnymi obserwatorami Słońca mogą je obserwować wyłącznie metodą projekcyjną, czyli rzutując obraz Słońca na ekran.
PAMIĘTAJ
Jeżeli nie jesteś profesjonalnym obserwatorem Słońca, obserwuj przejście Wenus wyłącznie METODĄ PROJEKCYJNĄ. Opis metody podany jest na naszej stronie Internetowej.
Metoda projekcyjna jest bezpieczna i umożliwia obserwację jednocześnie wielu obserwatorom, dzięki czemu nadaje się ona doskonale do stosowania w czasie pokazów dla grup osób, na przykład w szkołach. Warto przy tym pamiętać, że średnica Słońca będzie aż 33 razy większa od średnicy Wenus . Dlatego też obraz tarczy Słońca musi być odpowiednio duży by bez wysiłku można było dostrzec na ekranie tarczę Wenus.
Zachęcamy do systematycznego odwiedzania naszej strony internetowej
http://www.astro.uni.wroc.pl/vt-2004.html
gdzie na bieżąco podawane są najnowsze informacje.
Zapraszamy wszystkich do przyłączenia się do tej międzynarodowej akcji.
dr hab. Paweł Rudawy i mgr Barbara Cader-Sroka
Krajowi Koordynatorzy Programu VT-2004
Instytut Astronomiczny Uniwersytetu Wrocławskiego
ul. Kopernika 11, 51-622 Wrocław, Polska
e-mail: vt-2004@astro.uni.wroc.pl
http://www.astro.uni.wroc.pl/vt-2004.html
Źródło: P. Rudawy i B. Cader-Sroka
Rysunek przedstawia drogę Wenus na tle tarczy Słońca w dniu 8 czerwca 2004 roku. Kliknij, aby powiększyć.
(Tekst ukazał się pierwotnie w serwisie Orion, którego zasoby zostały włączone do portalu Urania)
