27 czerwca 2023 roku (wtorek) przypadła 45. rocznica lotu w kosmos Mirosława Hermaszewskiego (1941–2022), pierwszego i jak na razie jedynego Polaka w kosmosie. Jego lot odbył się w ramach misji Sojuz 30/Salut 6. Na orbicie okołoziemskiej spędził blisko osiem dni i ustanowił wiele rekordów Polski.
27 czerwca 1978 roku o godz. 17:27 czasu polskiego z kosmodromu Bajkonur w radzieckim Kazachstanie wystartował statek Sojuz 30, którego załogę stanowili: major Mirosław Hermaszewski oraz pułkownik Piotr Klimuk, dowódca lotu. 28 czerwca 1978 roku o godzinie 19:08 załoga Sojuza 30 połączyła się ze stacją orbitalną Salut 6, gdzie przebywali już kosmonauci Władimir Kowalonok i Aleksander Iwanczenkow. Mirosław Hermaszewski spędził blisko osiem dni na orbicie okołoziemskiej. W tym czasie wykonywał zaplanowane wcześniej eksperymenty m.in. z zakresu fizjologii, krystalografii, medycyny, obserwacji Ziemi i psychologii kosmicznej. 5 lipca 1978 roku około godziny 16:30 kapsuła z Hermaszewskim na pokładzie wylądowała bezpiecznie na stepie w Kazachstanie.
W czasie lotu Hermaszewskiego, czyli 126 okrążeń Ziemi, ustanowiono kilka rekordów Polski zatwierdzonych przez Międzynarodową Federację Lotniczą (FAI), m.in. wysokość lotu – 363 km, prędkość lotu – 28 tys. km/h, czas trwania lotu – 190 godzin 3 minuty 4 sekundy, przebyty dystans – 5 273 257 km i inne.
Należy zaznaczyć, że dzięki lotowi Hermaszewskiego Polacy byli czwartym narodem w kosmosie po ZSRR, USA i Czechosłowacji.
45. rocznica lotu gen. Mirosława Hermaszewskiego, polskiego lotnika i kosmonauty, jest wyjątkowa dla Centrum Badań Kosmicznych PAN (CBK PAN), ponieważ instytut został powołany, aby wesprzeć naukowo lot polskiego kosmonauty. Wcześniej tworzenie aparatury kosmicznej, przyrządów pomiarowych itp. odbywało się w kilku odrębnych jednostkach, jednak wysłanie w kosmos Polaka wymagało skoordynowania tych działań.
Obecnie CBK PAN to największy polski instytut naukowo-badawczy, którego cała działalność skupia się na badaniu przestrzeni kosmicznej oraz Ziemi z orbity. Zmarły w grudniu 2022 roku gen. Hermaszewski był przyjacielem instytutu i jego dobrym duchem. W posiadaniu CBK PAN znajdują się pamiątki po generale, w tym kapsuła Sojuz oraz skafander kosmiczny, które są przechowywane w Muzeum Wojska Polskiego.
Źródło: CBK PAN, Wikipedia.pl,
Opracowanie: Paweł Z. Grochowalski
