O pomyśle mówi się od lat, ale teraz Fundacja Planetary Sunshade opracowuje raporty, które wspierają tę koncepcję i zwracają uwagę na jej wykonalność.
Planetarna osłona przeciwsłoneczna to zdaniem specjalistów z Fundacji najlepsze rozwiązanie w zakresie sterowania docierającym do nas promieniowaniem słonecznym, która powinna być postrzegana jako kluczowa część globalnych wysiłków na rzecz przeciwdziałania współczesnym zmianom klimatycznym na Ziemi. Odwrócenie najgorszych skutków tych zmian może opierać się na trzech filarach: redukcji emisji, usuwaniu dwutlenku węgla z atmosfery i właśnie "zarządzaniu" odbieranym promieniowaniem słonecznym.
Istnieje dziś powszechna zgoda i międzynarodowe porozumienie, zgodnie z którym należy dążyć do tego, by średnia temperatura na świecie nie wzrosła o więcej niż 1,5 stopnia Celsjusza w stosunku do obecnych średnich. Im niższy wzrost średniej temperatury, tym mniejszy jej negatywny wpływ na klimat. Naukowcy badający zmiany klimatu donoszą, że temperatura naszej planety może przekroczyć granicę 1,5°C w następnej dekadzie. W międzyczasie odnotowuje się coraz częstsze przypadki ekstremalnych zjawisk pogodowych, tendencje wzrostu poziomu mórz, powszechne pożary, a także topnienie pokrywy lodowej. Wraz z tymi sygnałami ostrzegawczymi pojawia się presja polityczna, aby przeciwdziałać katastrofie związanej ze zmianami klimatu.
Morgan Goodwin, dyrektor wykonawczy Planetary Sunshade Foundation, uważa, że obecne strategie dekarbonizacji są konieczne, ale niewystarczające dla utrzymania naszej planety zdatnej do życia. Dekarbonizacja to inaczej zmniejszenie emisji dwutlenku węgla poprzez wykorzystanie niskoemisyjnych źródeł energii w celu osiągnięcia niższej produkcji gazów cieplarnianych przenikających do atmosfery. Goodwin nawołuje do szybkiego wycofania się z wykorzystania paliw kopalnych, usunięcia z atmosfery gigaton węgla i ograniczenia napływającego do nas promieniowania słonecznego. W wywiadzie udzielonym portalowi Space.com stwierdził też, że spośród wszystkich rozważanych metod redukcji tej ilości promieniowania to właśnie osłona przeciwsłoneczna ma wiele zalet i należy inwestować w tę koncepcję.
Osłona przeciwsłoneczna zostałaby zainstalowana w punkcie Lagrange'a-1 Słońce-Ziemia w celu zmniejszenia wymuszania radiacyjnego - zatrzymywania ciepła w atmosferze z powodu emisji gazów cieplarnianych - poprzez odbijanie światła słonecznego z powrotem w przestrzeń kosmiczną. (Planetary Sunshade Foundation)
Osłona przeciwsłoneczna, reklamowana jako megastruktura w kosmosie, miałaby zostać zainstalowana w punkcie Lagrange-1 Słońce-Ziemia. Po zainstalowaniu mogłaby znacząco zmniejszyć tak zwane wymuszanie radiacyjne, czyli zatrzymywanie ciepła w atmosferze z powodu emisji gazów cieplarnianych poprzez odbijanie światła słonecznego z powrotem w przestrzeń kosmiczną.
Fundacja twierdzi, że budowa takiej planetarnej osłony przeciwsłonecznej jest możliwa, opierając się na początkowej technologii żagla słonecznego, która już została opracowana. A szybki postęp technologiczny w zakresie systemów wynoszenia ładunku w przestrzeń kosmiczną spowodował, że koszty wysyłania materiałów i ludzi w kosmos szybko spadają, przesuwając granice tego, co jeszcze do niedawna wydawałoby się niemożliwe.
Rozważane są dziś dwie główne strategie budowy osłon przeciwsłonecznych. Są też jednak głosy, że nie jest to dobry pomysł, a natury nie należy w ten sposób poprawiąć i oszukiwać. Goodwin odpowiada i na to, wskazując, że ludzie zadzierają z Matką Naturą na wielką skalę już od dawna, poprzez sankcjonowane przez państwa i często dotowane praktyki przemysłowe.
W czerwcu tego roku Biuro Polityki Naukowej i Technologicznej Białego Domu USA opublikowało zlecony przez Kongres raport na temat modyfikacji promieniowania słonecznego. Wnioski płynące z raportu? Każdy potencjalny kompleksowy program badawczy musi obejmować zarówno społeczny, jak i naukowy wymiar modyfikacji ilości promieniowania słonecznego. W dokumencie podkreślono kilka kluczowych obszarów priorytetowych dla dalszych badań nad modyfikacją promieniowania słonecznego, w tym określenie wpływu tej modyfikacji na klimat i środowisko, ocenę potencjalnych skutków społecznych i konsekwencji ekologicznych oraz potrzebę zbadania, w jaki sposób badania te mogą być prowadzone we współpracy międzynarodowej.
W raporcie przyznano również, że dotychczasowe badania nad wpływem modyfikacji promieniowania słonecznego miały charakter doraźny i fragmentaryczny, nie będąc wynikiem kompleksowej strategii. W rezultacie w wielu krytycznych obszarach istnieją znaczne luki w wiedzy i niepewność.
Z kolei na początku 2023 roku Globalna Komisja ds. Zagrożeń związanych z Przekroczeniem Klimatu opublikowała swój własny raport. Jako niezależna grupa światowych liderów zaleciła strategię zmniejszenia ryzyka w przypadku przekroczenia granicy globalnego ocieplenia, czyli progu 1,5 °C. W dokumencie komisji poruszono kwestię reflektorów kosmicznych, wstrzykiwania aerozolu stratosferycznego, przerzedzania chmur cirrus i rozjaśniania chmur morskich – czyli wszystkich rozważanych technik modyfikacji ilości promieniowania słonecznego na Ziemi. Raport podkreśla też, że działania te przeciwdziałałby zmianom klimatu w sposób niedoskonały i stwarzałby poważne ryzyko i wyzwania związane z zarządzaniem docierającą do nas energią Słońca.
Goodwin ocenia, że mijający rok zakończy się jako najgorętszy rok w historii, deklasując pod tym względem rok 2022, który z kolei przejął ten tytuł od 2021. A wraz ze wzrostem tempa i skutków tego ocieplenia ludzie zaczną poważnie rozważać coraz więcej taktyk i perspektyw związanych z ocaleniem klimatu Ziemi. Nie wiadomo jednak jeszcze, czy odbijający promienie słoneczne żagiel faktycznie pozostanie godną uwagi ideą na tym stole dyskusyjnym...
Sposoby możliwej ingerencji w klimat były przez lata szeroko dyskutowane. Tu schemat zwiększenia ilości promieniowania słonecznego odbijanego z powrotem w przestrzeń kosmiczną. (Chelsea Thompson, University of Colorado/CIRES i NOAA Chemical Sciences Laboratory)
Czytaj więcej:
Źródło: space.com
Opracowanie: Elżbieta Kuligowska
Na ilustracji: Na przestrzeni lat prowadzono badania nad dużymi systemami żagli słonecznych, takimi jak misja demonstracyjna NASA Solar Cruiser. (NASA/Marshall Space Flight Center)
