Pierwsza połowa marca 2024 r. to 9 startów rakiet orbitalnych. Aż 5 z nich to loty firmy SpaceX. Marzec zaczęliśmy od misji załogowej do Międzynarodowej Stacji Kosmicznej, a skończyliśmy na udanym teście potężnej rakiety Starship.
Załogowy lot do ISS
4 marca 2024 r. z kosmodromu Kennedy Space Center na Florydzie wystartowała rakieta Falcon 9 firmy SpaceX. Była to już jej druga w tym roku misja załogowa. W kierunku Międzynarodowej Stacji Kosmicznej wysłała statek Crew Dragon „Endeavour” z czworgiem astronautów Crew-8: trójką z USA i jednym z Rosji. Nowa załoga spędzi na pokładzie ISS pół roku. Więcej o astronautach misji napisaliśmy w osobnym artykule.
Transporter od SpaceX
Tego samego dnia z drugiej strony Stanów Zjednoczonych poleciała również rakieta Falcon 9. Była to już 10. misja programu Transporter, w którym miejsce na rakiecie SpaceX we współdzielonej misji wykupuje wielu różnych klientów ze swoimi mniejszymi satelitami.
Organizacja nonprofit Environmental Defense Fund wysłała w tym locie ważącego 366 kg satelitę MethaneSat do obserwacji emisji metanu z miejsc wydobycie paliw kopalnych. Firma Axelspace z Japonii wysyła testowego satelitę PYXIS do sprawdzenia własnej platformy i aparaturę optyczną pod swoją przyszłą sieć obserwacji Ziemi. Australijska firma Space Machines Company sprawdza w tym locie własny transporter Optimus OTV przeznaczony do wynoszenia niewielkich satelitów. Fińska firma ICEYE z polskim współzałożycielem umieściła po tym locie kolejne 3 satelity swojej konstelacji radarowej SAR. Łącznie w misji Transporter-10 do przestrzeni kosmicznej trafiły 53 ładunki.
Nowe Starlinki
Start misji Starlink 7-17 z kosmodromu Vandenberg. Źródło: SpaceX.
Firma SpaceX kontynuowała swoją intensywną serię startów. Już 5 marca odbył się lot z jej trzeciej dostępnej wyrzutni SLC-40 na terenie kosmodromu Cape Canaveral. Rakieta Falcon 9 wystartowała z 23 satelitami Starlink 6-41.
Czwarty w marcu start rakiety orbitalnej to też czwarty start rakiety od SpaceX. 11 marca, tylko 6 dni po ostatnim starcie ze stanowiska SLC-40 na Florydzie znowu wystartowała rakieta Falcon 9. Cel to znowu wysłanie satelitów telekomunikacyjnych Starlink. W misji Starlink 6-43 umieszczono na niskiej orbicie 23 nowe urządzenia.
Jakby tego było mało, to tego samego dnia z Kalifornii wystartował kolejny Falcon 9. Po raz kolejny celem było wystrzelenie 23 satelitów Starlink w misji Starlink 7-17. Wszystkie poprzednie omówione misje odzyskały dolny stopień rakiety Falcon 9. W przypadku tego lotu człon o oznaczeniu B1063 leciał już w kosmos 17. raz.
Japoński radar
Serię startów SpaceX przerwała 12 marca inna prywatna firma amerykańska. Rakieta Electron od Rocket Lab wystartowała z kosmodromu na przylądku Mahia w Nowej Zelandii. W udanej misji wysłany został satelita StriX 3. To już drugi operacyjny wysłany przez Electrona satelita dla japońskiej firmy Synspective, która buduje komercyjną sieć obserwacji radarowej SAR. Docelowo sieć ma składać się z 25 statków i mieć podobny rozmiar do największej obecnej prywatnej sieci SAR od firmy ICEYE.
Nieudany debiut pierwszej prywatnej rakiety z Japonii
Wizualizacja rakiety KAIROS. Źródło: One Space.
13 marca odbył się debiut rakiety KAIROS prywatnej japońskiej firmy Space One. KAIROS to niewielka, 4-stopniowa konstrukcja zdolna wynieść do 250 kg na niską orbitę okołoziemską. Była to pierwsza prywatna rakieta orbitalna startująca z Japonii.
Niestety start systemu się nie powiódł. Rakieta wystartowała, ale krótko po podniesieniu się od stanowiska startowego autonomiczny system bezpieczeństwa zdetonował rakietę. Jej szczątki spadły w okolicy platformy startowej. Utraconym ładunkiem misji był niewielki prototypowy satelita szpiegowski szybkiego reagowania japońskiej agencji wywiadu.
Awaria chińskiej rakiety z ładunkiem księżycowym
Pierwszy w Chinach start w tym miesiącu miał miejsce dopiero 13 marca. Z kosmodromu Xichang wystartowała rakieta Długi Marsz 2C. Bardzo popularna rakieta nośna z Chin zawiodła jednak. Awaria górnego stopnia spowodowała, że wysyłane ładunki nie trafiły na planowaną orbitę.
W misji utracono parę eksperymentalnych satelitów DRO-A i DRO-B. Miały one polecieć na orbitę typu Distant Retrograde Orbit wokół Księżyca i pozwolić na wykonywanie testów telekomunikacyjnych i nawigacyjnych. Orbita DRO to stabilna orbita wokół Księżyca, która była wykorzystana ostatnio w misji bezzałogowej Artemis 1 statku Orion.
Trzeci test Starshipa
Na koniec 14 marca wystartowała w swoim trzecim teście rakieta Starship firmy SpaceX. Lot został przeprowadzony z ośrodka firmy Boca Chica w Teksasie. Nowa wielka rakieta zrealizowała główny cel misji i osiągnęła planowany lot suborbitalny. Więcej o przebiegu lotu i zrealizowanych zadaniach pisaliśmy w oddzielnej notce.
Opracowanie: Rafał Grabiański
Na zdjęciu tytułowym: Start rakiety Starship w locie IFT-3. Źródło: SpaceX.
