Firma Boeing przygotowuje się do pierwszej załogowej misji swojego statku Starliner do Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. W nocy z poniedziałku na wtorek rakieta Atlas V wyniesie dwoje doświadczonych astronautów na orbitę.
Po wielu latach opóźnień i problemów firma Boeing wykonuje wreszcie pierwszy załogowy lot swojego statku Starliner. W 2014 roku agencja NASA przyznała firmom Boeing i SpaceX kontrakty na wykonywanie rotacji załóg na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Komercyjne pojazdy miały zastąpić w tym zadaniu wahadłowce kosmiczne.
Program napotkało jednak wiele problemów i zarówno SpaceX jak i Boeing zaliczyły lata opóźnień. Ostatecznie jednak ten mały wyścig kosmiczny wygrało SpaceX. W 2019 roku firma wykonała udaną demonstrację lotu bezzałogowego do stacji, a w 2020 r. przeprowadziła historyczną, pierwszą na świecie komercyjną misję załogową. Od tego czasu SpaceX regularnie wykonuje loty dla NASA. W tej chwili trwa już 8. taka misja.
Boeing wystartował do tego wyścigu zdecydowanie gorzej. Pierwszą bezzałogową misję testową wykonał wprawdzie też w 2019 r., jednak była ona nieudana. Statek Starliner osiągnął wstępną orbitę, ale pojawiło się wiele problemów, które uniemożliwiły dotarcie na stację ISS i wymusiły przygotowanie awaryjnej procedury powrotu na Ziemię. Poważne usterki ujawnione w tej próbie spowodowały, że Boeing musiał powtórzyć lot bez astronautów. Stało się to dopiero w maju 2022 r. Tym razem misja przebiegła już prawidłowo.
Jeśli nadchodzący lot załogowy pójdzie zgodnie z planem, to Boeing zacznie od 2025 r. wykonywać regularne misje kontraktowe. Każdego roku Starliner będzie wykonywał lot na ISS z czteroosobową załogą. Takich misji będzie łącznie sześć – ostatnia w 2030 r. – ostatnim roku planowanego użytkowania Międzynarodowej Stacji Kosmicznej.
Załoga misji CFT
W testowym locie Boeing-CFT bierze udział dwoje doświadczonych astronautów NASA.
Dowódcą misji jest Butch Wilmore. Butch ma stopień magistra z elektrotechniki i drugi dyplom z systemów lotniczych, ukończył też morską szkołę pilotów testowych w Knoxville. Jako oficer marynarki wojennej brał udział w wielu misjach bojowych, służąc głównie na lotniskowcach. Oblatał 6200 godzin, lądował 663 razy na lotniskowcach, za każdym razem w samolotach odrzutowych. Jako pilot testowy brał głównie udział w rozwoju odrzutowca testowego T-45.
Do korpusu astronautów NASA dołączył w 2000 r. Brał udział do tej pory w dwóch misjach kosmicznych. W 2009 r. był pilotem misji STS-129 wahadłowca Atlantis do stacji ISS. W 2014 r. powrócił na stację w statku Sojuz TMA i został dowódcą 41. Ekspedycji.
Pilotem misji jest Suni Williams. Ukończyła studia licencjackie z Fizyki w Akademii Morskiej w Annapolis oraz studia magisterskie z zarządzania i inżynierii produkcji. W Marynarce Wojennej USA służyła większość czasu jako pilot śmigłowców bojowych, wielokrotnie biorąc udział w zagranicznych misjach na Morzu Śródziemnym, Morzu Czerwonym i Zatoce Perskiej. Później w szkole pilotów testowych Marynarki oblatywała wiele rozmaitych maszyn. Łącznie podczas wojskowej kariery spędziła ponad 3000 godzin w powietrzu na ponad 30 różnych typach maszyn.
Suni została astronautką NASA w 1998 r. Po raz pierwszy na Międzynarodową Stację Kosmiczną poleciała w 2006 r. na pokładzie wahadłowca Discovery w misji STS-116. Wzięła wtedy udział w Ekspedycji 14., zasłynęła m.in. przebiegnięciem pierwszego maratonu w przestrzeni kosmicznej oraz pobiciem rekordu najdłuższej misji kosmicznej wśród kobiet. W 2012 r. poleciała na stację drugi raz, tym razem w statku Sojuz TMA, biorą udział w Ekspedycji 32. Suni spędziła łącznie 322 dni na orbicie i wykonała 7 spacerów kosmicznych o łącznym czasie trwania 50 godzin i 40 minut.
Statek Starliner podchodzący do dokowania podczas bezzałogowej misji testowej OFT-2 20 maja 2022 r. Źródło: NASA.
Jak będzie wyglądała misja?
Rakieta Atlas V ze statkiem Starliner wystartuje z kosmodromu Cape Canaveral na Florydzie, ze stanowiska SLC-41 użytkowanego przez tą rakietę. Obecnie start jest planowany na 7 maja 4:34 czasu polskiego. Najpierw rakieta wyniesie kapsułę z załogą na wstępną niską orbitę okołoziemską. Następnie po oddzieleniu się statku, ten przy użyciu własnego napędu zacznie synchronizować się z orbitą stacji.
Podczas podejścia, spotkania i dokowania ze stacją Starliner przetestuje różne procedury, w tym sytuację awaryjnego przerwania dokowania oraz ręcznego sterowania statkiem. Po zadokowaniu do portu w module Harmony następny test dotyczył będzie otwarcia śluz między stacją i statkiem. Starliner i jego załoga spędzą na ISS ponad tydzień. Powrót załogi na Ziemię i lądowanie na spadochronach na poligonie White Sands w stanie Nowy Meksyk jest obecnie planowane na 15 maja.
Na podstawie: NASA/Boeing
Opracowanie: Rafał Grabiański
Na zdjęciu tytułowym: Butch Wilmore i Suni Williams pozujący na tle rakiety Atlas V wyprowadzonej ze statkiem Starliner na stanowisko startowego przed lotem. Źródło: NASA/Joel Kowsky.
