Marsjański łazik NASA Curiosity od lutego przebywa w obszarze Clay-Bearing Unit - miejscu którego badania były planowane przez naukowców jeszcze przed startem misji w 2011 roku. 6 kwietnia łazik wykonał pierwszy odwiert w skale z tego rejonu. Próbka pobrana 6 kwietnia z obiektu nazwanego “Aberlady” trafiła 10 kwietnia do laboratorium mineralogicznego na pokładzie pojazdu. Dziś ma zostać wykonany już drugi odwiert! Zapraszamy na podsumowanie ostatnich tygodni misji.
Po wjeździe przez łazik na obszar Clay-Bearing Unit poruszał się on na północny-wschód, wzdłuż Vera Rubin Ridge, na którym znajdował się przez wiele miesięcy. Teren był dla łazika bardzo łaskawy, utwardzony grunt był jednym z najłatwiejszych do jazdy miejsc do tej pory w kraterze Gale’a.
Źródło: NASA/JPL-Caltech.
Globalna mapa trasy łazika Curiosity. Stan na 1 kwietnia 2019 r. Źródło: NASA/JPL-Caltech/Univ. of Arizona
Szczegółowy obszar poruszania się łazika Curiosity. W czerwonym trójkącie obszar działania pojazdu opisywany w tym artykule. Źródło: NASA/JPL-Caltech/Univ. of Arizona.
Podczas przejazdu łazik zatrzymywał się czasem, by wykonać zdalne obserwacje za pomocą masztowej kamery MastCam czy spektrometru laserowego ChemCam. Takim miejscem na zatrzymanie był np. Midland Valley. Łazik wykonał tam kompozytowe zdjęcie obszaru przed nim, na którym naukowcy znaleźli interesujące cele w spękanym podłożu skalnym. Wykonano tam też dwa pomiary laserowe instrumentu ChemCam.
Źródło: NASA/JPL-Caltech.
W połowie marca Curiosity przygotowywał się do uchwycenia przejść dwóch księżyców Marsa przez tarczę słoneczną. 17 marca 2019 r. kamera MastCam z założonym filtrem słonecznym zarejestrowała tranzyt niewielkiego Deimosa. Satelita mierzący 16 km został zarejestrowany już drugi raz podczas misji Curiosity jak przechodził przez tarczę słoneczną. 9 marsjańskich dni później (26 marca) to samo zaobserwowano z większym Fobosem, Fobos o średnicy 26 km wywołał tzw. zaćmienie pierścieniowe.
Zdjęcia: NASA/JPL-Caltech.
Kamera nawigacyjna uchwyciła nawet lekkie zaciemnienie spowodowane częściowym zakryciem Słońca przez Fobosa.
Zdjęcie: NASA/JPL-Caltech.
Oprócz walorów wizualnych, zaćmienia umożliwiają naukowcom dokładniejsze ustalenie parametrów orbit księżyców Marsa. Od czasów łazików MER (Spirit i Opportunity) i obserwacji tranzytów, udało się ustalić dokładniejsze wymiary orbit tych obiektów, a pomiarowa niepewność jest z każdym takim wydarzeniem coraz mniejsza.
Na początku kwietnia łazik zbliżał się już do miejsca, gdzie miał zostać wybrany cel odwiertu. W międzyczasie pojazd fotografował niewielkie zmarszczki na piasku i żwirek widoczne na poniższej fotografii.
Zdjęcie: NASA/JPL-Caltech.
2 kwietnia pojazd dotarł do Glen Torridon - miejsca bogatego w skały ilaste i tak naprawdę jeden z głównych celów całej misji Curiosity. To te skały świadczące o wodnej przeszłości Marsa były jednym z decydujących czynników, dlaczego na miejsce lądowania łazika Curiosity wybrano właśnie Krater Gale’a.
Naukowcy znaleźli w tym obszarze miejsce z dużymi płaskimi płatami skalnymi. Łazik podjechał tam i rozpoczęto fazę intensywnych badań przygotowawczych. Sprawdzano skład chemiczny pobliskich skał (czy nadal wyróżnia się charakterystycznymi cechami tego regionu). Potencjalne cele odwiertu fotografowano dokładnie, by inżynierowie mogli ocenić czy nadają się dla wiertła Curiosity.
Zdjęcie: NASA/JPL-Caltech.
Podczas 2367 sol łazik Curiosity skupił się na badaniu głównego kandydata do wiercenia - skały Aberlady. Po dokładnej weryfikacji zespół misji zdecydował na zaplanowanie odwiertu właśnie tego miejsca.
Zdjęcie: NASA/JPL-Caltech.
Odwiert został wykonany w sobotę 6 kwietnia. Skała okazała się bardzo miękka, po raz pierwszy nie trzeba było używać mechanizmu pneumatycznego, który pomagał w pobieraniu próbek przy wcześniejszych celach wiertła. Poniżej zdjęcie przed i po odwiercie.
Zdjęcie: NASA/JPL-Caltech.
Po umieszczeniu próbki 10 kwietnia w instrumencie ChemMin w korpusie łazika, wstępna analiza wykazała, że ilość materiału jest wystarczająca i nie trzeba będzie dostarczać do niego więcej materiału. Reszta próbki, pozostająca w mechanizmie robotycznym trafiła więc w końcu na ziemię. Na koniec ostatnie zdjęcie z inspekcji zrobionej dziury z bliska (instrument MAHLI).
Zdjęcie: NASA/JPL-Caltech.
Łazik ledwo zakończył procedury związane z pierwszym odwiertem, a zespół misji już przygotowuje go do kolejnego celu. Kolejny obiekt nazwany Kilmarie znajduje się jedynie 80 cm od pierwszego odwiertu.
Curiosity powinien wykonać drugi odwiert już dzisiaj, 20 kwietnia. Poniższe zdjęcie świetnie pokazuje bliskość obu celów.
Więcej informacji:
Źródło: NASA
Opracował: Rafał Grabiański
Na zdjęciu tytułowym: Odwiert w skale Aberlady wykonany 6 kwietnia przez łazik Curiosity. Źródło: NASA/JPL-Caltech.
