Przejdź do treści

Obiekty warte zobaczenia: Mgławica E

 Mgławice B142 i B143. Źródło: Hewholooks

Para ciemnych struktur w gwiazdozbiorze Orła, czyli E Barnarda, to jedne z najciekawszych obiektów mgławicowych na niebie. Układ dwóch mgławic (Barnard 142 i Barnard 143) znalazł się w katalogu tego typu obiektów opracowanym przez amerykańskiego astronoma Edwarda Barnarda.

E znajduje się na tle jasnej Drogi Mlecznej w Orle. Nazwa pary mgławic pochodzi od ich charakterystycznego kształtu przypominającego literę „E”. Rozmiar całej struktury jest przy tym niemały i zbliżony do rozmiaru Księżyca w pełni (około 0,5°). E leżą w odległości około 2000 lat świetlnych od nas.

Punktem wyjścia do poszukiwań mgławic może być gwiazda Tarazed (Gamma [Γ] Aquilae), pomarańczowy jasny olbrzym o wielkości obserwowanej 2,7 magnitudo. Położenie tej gwiazdy w Orle przedstawia poniższe zdjęcie. Gdy ustawimy ją w centrum pola widzenia, możemy dość łatwo znaleźć wielkie E Barnarda, położone 1,6° na zachód-północny zachód od gwiazdy.

Na zdjęciu: Lokalizacja gwiazdy Tarazed. Źródło: Wikipedia

Na zdjęciu: Lokalizacja gwiazd Altair i Tarazed. Źródło: Kevin Heider / NASA, ESA, A. Fujii

 

Mgławica Barnard 143 (często oznaczana jako B143) jest nieco łatwiejsza do zlokalizowania. Jej najbardziej widoczną częścią jest wąski pas ciągnący się ze wschodu na zachód. Drugi ciemny pas o podobnej długości łączy się na jej wschodnim krańcu i kieruje na północ. Jego koniec jest zarazem początkiem trzeciego pasma, które biegnie równolegle do B143. Połączenie tych trzech pasm tworzy wyraźny kształt litery „U”, której otwarty koniec skierowany jest na zachód.

Na południe, tuż poniżej B143, leży Barnard 142 (B142), biegnąca równolegle do swojego północnego odpowiednika. Ten ciemny pas nie jest jednak tak wyraźny jak B143, przez co trudniej go dostrzec.

Astronomowie klasyfikują obłoki tworzące E Barnarda jako ciemne mgławice. Obiekty te w przyszłości staną się aktywnymi obszarami gwiazdotwórczymi. Składają się obecnie z pyłu i zimnego gazu. Gdyby gaz ten były cieplejszy, atomy znajdujące się w obłokach poruszałyby się zbyt szybko, aby łączyć się ze sobą podczas zderzeń, przez co gwiazdy nie tworzyłyby się tam. Ciemne mgławice nie emitują własnego światła i nie odbijają światła pobliskich gwiazd. Możemy je zobaczyć tylko wówczas, gdy znajdują się na jasnym tle. E Barnarda znajduje się zatem bliżej nas niż leżąca w jej tle Droga Mleczna. Jeśli spojrzymy na nią przez lornetkę z ciemnego miejsca i przy dobrych warunkach obserwacyjnych, możemy na własne oczy zobaczyć, jak zakrywa przed nami dziesiątki tysięcy gwiazd.

E Bernarda

Zdjęcie E Bernarda: Michael Stecker

 

Czytaj więcej:

 

Źródło: Astronomy.com

Opracowanie: Elżbieta Kuligowska
 

Na zdjęciu powyżej: Mgławice B142 i B143. Źródło: Hewholooks

Reklama