Teleskop Webba uchwycił w wysokiej rozdzielczości za pomocą kamery NIRCam (bliska podczerwień) ściśle ze sobą związaną, aktywną parę tworzących się gwiazd, znanych jako obiekt Herbig-Haro 46/47 (HH 46/47). Rodzące się gwiazdy znajdują się w centrum zdjęcia w pobliżu miejsca, skąd wychodzą charakterystyczne czerwone „spajki”. Powstające gwiazdy są głęboko schowane i wyglądają jak pomarańczowo-biała plamka świetlna. Są otoczone przez dysk gazowo-pyłowy, z którego akreują materię. Jest to jedno ze zdjęć sfotografowanych przez Webba, z których 12 zostało uznane za najpiękniejsze przez portal JamesWebbDiscoveries spośród opublikowanych w 2023 roku.
Na ilustracji: Zdjęcie obiektów Herbig-Haro 46/47 (HH 46/47) w zakresie optycznym wykonane przez 3,6m teleskop NTT w obserwatorium La Silla (Chile). Widać dżety wyłaniające się z ciemnych obłoków gwiazdotwórczych. Zdjęcie zostało obrócone o 90 stopni zgodnie z kierunkiem wskazówek zegara, aby umożliwić porównanie HH 46/47 w zakresie optycznym ze zdjęciem w podczerwieni z Teleskopu Webba. Źródło: ESO/Bo Reipurth
HH 46/47 jest ważnym do obserwacji ciałem niebieskim ze względu młody wiek – liczy zaledwie kilka tysięcy lat. Dla porównania gwiazdy potrzebują miliony lat by w pełni uformować się. Obiekty takie jak HH 46/47 pozwalają astronomom na obserwacje procesu pochłaniania/akrecji materii przez gwiazdy – potencjalnie umożliwiając modelowanie powstawiania gwiazd małomasywnych takich jak nasze Słońce.
Na zdjęciu po obu stronach widać pomarańczowe „płaty” stworzone przez wcześniejsze wyrzuty materii z rodzących się gwiazd. Ostatnie wyrzuty materii są nitkowatymi strukturami w kolorze niebieskim i przebiegają wzdłuż czerwonego promienia dyfrakcyjnego („spajka”) na godzinie drugiej, który znajduje się na tle pomarańczowych płatów.
Rodzące się gwiazdy „pożerają” materię gazową i pyłową bezpośrednio z dysku, który je otacza (tutaj można sobie ten dysk wyobrazić, jako otaczający obie gwiazdy okrąg widziany z boku). Gdy obie gwiazdy pochłoną za dużo materii w zbyt krótkim czasie, to reagują na to „obżarstwo” emitując dwustronne dżety w przeciwnych kierunkach, dostosowując tempo rotacji gwiazdy i usuwając materię z tego obszaru. Przez tysiące lat ten mechanizm reguluje, ile masy pozostanie w tych gwiazdach.
Na zdjęciu zrobionym przez Teleskop Webba widać delikatny, półprzeźroczysty obłok o niebieskiej barwie. Jest to obszar wypełniony gęsto pyłem i gazem, który nazywa się mgławicą. Na zdjęciu w bliskiej podczerwieni można przejrzeć na wskroś przez jego delikatne warstwy i uzyskać znacznie więcej informacji o HH 46/47 - a nawet o gwiazdach i galaktykach w tle, które znajdują się znacznie dalej poza tą mgławicą (proszę porównać zdjęcie HH 46/47 z Webba z powyższym zdjęciem w zakresie optycznym).
Krawędzie tej mgławicy mają barwę pomarańczową i kształt odwróconego L w prawej-dolnej części zdjęcia.
„Niebieska” mgławica ma wpływ na kształt dżetów wyrzucanych z obu gwiazd centralnych. Gdy wyrzucona materia wbija się w mgławicę, to w dolnej-lewej części przyjmuje szerszy kształt, ponieważ tutaj częściej dżety oddziałują z molekułami w mgławicy. Ta mgławica powoduje również świecenie materii wyrzuconej z tych gwiazd w postaci dżetów.
Za miliony lat gwiazdy w HH 46/47 w pełni „narodzą się” - astronomowie nazywają to w swoim slangu, że gwiazdy osiągną ZAMS - ciąg główny wieku zero. Wtedy materia się wokółgwiazdowa się rozproszy.
Na ilustracji: Teleskop Webba sfotografował w wysokiej rozdzielczości za pomocą kamery NIRCam (bliska podczerwień) ściśle ze sobą związaną, aktywną parę tworzących się gwiazd, znaną jako obiekt Herbig-Haro 46/47 (HH 46/47). Rodzące się gwiazdy znajdują się w centrum zdjęcia w pobliżu miejsca, skąd wychodzą charakterystyczne czerwone promienie dyfrakcyjne („spajki”) będące efektem instrumentalnym spowodowanym konstrukcją Teleskopu Webba. Powstające gwiazdy są głęboko schowane i wyglądają jak pomarańczowo-biała plamka świetlna. Są otoczone przez dysk gazowo-pyłowy, z którego akreują materię.
Na zdjęciu w barwach niebieska / niebieskozielona / zielona / żółta / pomarańczowa / czerwona pokazano obserwacje dla filtrów o średnich długościach fali odpowiednio 1,15 / 1,87 / 2,00 / 3,35 / 4,44 / 4,70 μm.
Źródło: NASA, ESA, CSA, Joseph DePasquale (STScI)
Więcej informacji:
• Webb Telescope Witnesses Herbig-Haro 46/47's Fiery Dance of Stars and Nebulae
• Webb Snaps Highly Detailed Infrared Image of Actively Forming Stars
• Herbig-Haro 46/47 (NIRCam image)
• Najpiękniejsze zdjęcia z Teleskopu Webba w 2023 roku
• Przepiękna protogwiazda w Perseuszu
• Kosmiczny Teleskop Hubble’a uchwycił obiekty Herbiga-Haro w gwiezdnym żłobku
Opracowanie: Ryszard Biernikowicz
Źródło: NASA, ESA, CSA
Na ilustracji: Teleskop Webba sfotografował w wysokiej rozdzielczości za pomocą kamery NIRCam (bliska podczerwień) ściśle ze sobą związaną, aktywną parę tworzących się gwiazd, znaną jako obiekt Herbig-Haro 46/47 (HH 46/47). Rodzące się gwiazdy znajdują się w centrum zdjęcia w pobliżu miejsca, skąd wychodzą charakterystyczne czerwone promienie dyfrakcyjne („spajki”) będące efektem instrumentalnym spowodowanym konstrukcją Teleskopu Webba. Powstające gwiazdy są głęboko schowane i wyglądają jak pomarańczowo-biała plamka świetlna. Są otoczone przez dysk gazowo-pyłowy, z którego akreują materię. Źródło: NASA, ESA, CSA, Joseph DePasquale (STScI)
