Astronomia 27 gru 2023 / 0 Comments

Najpiękniejsze zdjęcia z Teleskopu Webba w 2023 roku

Na ilustracji: Mozaika zdjęć z Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba uznanych za najpiękniejsze w 2023 roku przez portal JamesWebbDiscovery. Żródło: NASA/ESA/CSA/STScI/CXC

To jest propozycja portalu JamesWebbDiscovery w chronologii publikacji według miesięcy. Zgadzacie się z tym?

 


Styczeń 2023 r.
Mgławica Tarantula w zakresie rentgenowskim i podczerwieni

Portal JamesWebbDiscovery → Composite image of Tarantula Nebula from Chandra and Webb data released
Portal Urania → Mgławica Tarantula w zakresie rentgenowskim i podczerwieni

Na ilustracji (1): Połączone zdjęcia z teleskopów Chandra oraz Webba Mgławicy Tarantula w zakresie rentgenowskim (kolory: niebieski i fioletowy) i w podczerwieni (kolory: czerwony, pomarańczowy, zielony i jasnoniebieski). Widać tutaj protogwiazdy i masywne obłoki gazu i pyłu, w których powstają gwiazdy. Źródło: X-ray: NASA/CXC/Penn State Univ./L. Townsley et al.; IR: NASA/ESA/CSA/STScI/JWST ERO Production Team​

Na ilustracji (1): Połączone zdjęcia z teleskopów Chandra oraz Webba Mgławicy Tarantula w zakresie rentgenowskim (kolory: niebieski i fioletowy) i w podczerwieni (kolory: czerwony, pomarańczowy, zielony i jasnoniebieski). Widać tutaj protogwiazdy i masywne obłoki gazu i pyłu, w których powstają gwiazdy. Źródło: X-ray: NASA/CXC/Penn State Univ./L. Townsley et al.; IR: NASA/ESA/CSA/STScI/JWST ERO Production Team

 

Luty 2023 r.
Gromada kulista M92 sfotografowana przez JWST

Portal JamesWebbDiscovery → Stunning New Image of Globular Cluster M92 Released by Webb Telescope
Portal Urania → Gromada kulista M92 sfotografowana przez JWST

Na ilustracji (2): Szczegóły gromady kulistej M92 uchwycone w Teleskopie Webba przez kamerę NIRCam (bliska podczerwień). Jest to dolna-lewa ćwiartka z prawej połowy pełnego ujęcia M92. Gromady kuliste są strukturą gęsto upakowanych gwiazd, które powstały mniej więcej w tym samym czasie. W M92 około 300 tysięcy gwiazd jest ścieśnione w kuli o średnicy około 100 l.św. Nocne niebo na planecie w centrum M92 w porównaniu do ziemskiego jest „upstrzone” tysiące razy większą liczbą gwiazd. Źródło: NASA, ESA, CSA, Alyssa Pagan (STScI)​

Na ilustracji (2): Szczegóły gromady kulistej M92 uchwycone w Teleskopie Webba przez kamerę NIRCam (bliska podczerwień). Jest to dolna-lewa ćwiartka z prawej połowy pełnego ujęcia M92. Gromady kuliste są strukturą gęsto upakowanych gwiazd, które powstały mniej więcej w tym samym czasie. W M92 około 300 tysięcy gwiazd jest ścieśnione w kuli o średnicy około 100 l.św. Nocne niebo na planecie w centrum M92 w porównaniu do ziemskiego jest „upstrzone” tysiące razy większą liczbą gwiazd. Źródło: NASA, ESA, CSA, Alyssa Pagan (STScI)

 


Marzec 2023 r.
Webb uchwycił rzadko obserwowany widok preludium do supernowej

Portal JamesWebbDiscovery → James Webb Space Telescope Captures Stunning Image of WR 124 star
Portal Urania → Webb uchwycił rzadko obserwowany widok preludium do supernowej

Na ilustracji (3): Gwiazda Wolf Rayet 124 (WR 124) jest widoczna w środku połączonego zdjęcia z Teleskopu Webba obejmującego zakres bliskiej (kamera NIRCam) i średniej (MIRI) podczerwieni. Gwiazda centralna prezentuje charakterystyczne promienie dyfrakcyjne („spajki”) na zdjęciu uzyskanym przez kamerę NIRCam, które są efektem instrumentalnym spowodowanym konstrukcją Teleskopu Webba. Na zdjęciu z NIRCam jasność gwiazdy WR124 jest zrównoważona ze słabiej świecącym gazem i pyłem ją otaczającym. Natomiast instrument MIRI ujawnia strukturę samej mgławicy. Źródło: NASA, ESA, CSA, STScI, Webb ERO Production Team​

Na ilustracji (3): Gwiazda Wolf Rayet 124 (WR 124) jest widoczna w środku połączonego zdjęcia z Teleskopu Webba obejmującego zakres bliskiej (kamera NIRCam) i średniej (MIRI) podczerwieni. Gwiazda centralna prezentuje charakterystyczne promienie dyfrakcyjne („spajki”) na zdjęciu uzyskanym przez kamerę NIRCam, które są efektem instrumentalnym spowodowanym konstrukcją Teleskopu Webba. Na zdjęciu z NIRCam jasność gwiazdy WR124 jest zrównoważona ze słabiej świecącym gazem i pyłem ją otaczającym. Natomiast instrument MIRI ujawnia strukturę samej mgławicy. Źródło: NASA, ESA, CSA, STScI, Webb ERO Production Team

 


Kwiecień 2023 r.
Ciekawe struktury w mgławicy Kasjopeja A z obserwacji Webba

Portal JamesWebbDiscovery → Webb Telescope reveals Mesmerizing Image of Cassiopeia A Supernova Remnant
Portal Urania → Ciekawe struktury w mgławicy Kasjopeja A z obserwacji Webba

Na ilustracji (4): Pozostałości po wybuchu supernowej Kasjopeja A (Cas A) sfotografowane w średniej podczerwieni przez instrument MIRI  w Teleskopie Webba. Zaznaczono orientację na niebie - kierunki na niebie N-E (północ-wschód), skalę zdjęcia w odległości 11 tys. l.św. gdzie wybuchła ta supernowa oraz translację barw z niewidzialnej dla człowieka podczerwieni do znanych barw zakresu widzialnego. Źródło: NASA, ESA, CSA, Danny Milisavljevic (Purdue University), Tea Temim (Princeton University), Ilse De Looze (UGent)​

Na ilustracji (4): Pozostałości po wybuchu supernowej Kasjopeja A (Cas A) sfotografowane w średniej podczerwieni przez instrument MIRI  w Teleskopie Webba. Zaznaczono orientację na niebie - kierunki na niebie N-E (północ-wschód), skalę zdjęcia w odległości 11 tys. l.św. gdzie wybuchła ta supernowa oraz translację barw z niewidzialnej dla człowieka podczerwieni do znanych barw zakresu widzialnego. Źródło: NASA, ESA, CSA, Danny Milisavljevic (Purdue University), Tea Temim (Princeton University), Ilse De Looze (UGent)

 


Maj 2023 r.
Teleskop Webba zarejestrował ekstremalnie duży pióropusz wodny wyrzucony z Enceladusa

Portal JamesWebbDiscovery → James Webb Telescope Maps Surprisingly Large Plume Jetting From Saturn’s Moon Enceladus
Portal Urania → Teleskop Webba zarejestrował ekstremalnie duży pióropusz wodny wyrzucony z Enceladusa

Na ilustracji (5): Wyjaśniono w jaki sposób jeden z księżyców Saturna (Enceladus) dostarcza wodę do całego systemu księżyców otaczających tą planetę z pierścieniami. Na zdjęciu ze spektrografu NIRSpec współpracującego z Teleskopem Webba zarejestrowano wyrzut obłoku/pióropusza składający się z pary wodnej (ang. plume - „pióropusz”) z okolic południowego bieguna Enceladusa aż na odległość ponad ~20 jego średnic (~10 tys. km). Natomiast moduł IFU w spektrografie NIRSpec pozwolił również uzyskać wgląd w to, jak woda z Enceladusa rozprzestrzenia się w otoczeniu Saturna. Enceladus krąży wokół Saturna z okresem 33 godzin i za sobą rozpyla wodę w kształt torusa, czyli takiego obwarzanka w kolorze niebieskim na rysunku. Źródło: NASA, ESA, CSA, STScI, Leah Hustak (STScI)​

Na ilustracji (5): Wyjaśniono w jaki sposób jeden z księżyców Saturna (Enceladus) dostarcza wodę do całego systemu księżyców otaczających tą planetę z pierścieniami. Na zdjęciu ze spektrografu NIRSpec współpracującego z Teleskopem Webba zarejestrowano wyrzut obłoku/pióropusza składający się z pary wodnej (ang. plume - „pióropusz”) z okolic południowego bieguna Enceladusa aż na odległość ponad ~20 jego średnic (~10 tys. km). Natomiast moduł IFU w spektrografie NIRSpec pozwolił również uzyskać wgląd w to, jak woda z Enceladusa rozprzestrzenia się w otoczeniu Saturna.
Enceladus krąży wokół Saturna z okresem 33 godzin i za sobą rozpyla wodę w kształt torusa, czyli takiego obwarzanka w kolorze niebieskim na rysunku. Źródło: NASA, ESA, CSA, STScI, Leah Hustak (STScI)

 

Czerwiec 2023 r.
Pierwszy portret Saturna z pierścieniami sfotografowany przez Teleskop Webba

Portal JamesWebbDiscovery → Saturn's Rings Shine in Webb's Spectacular Infrared Portrait 
Portal Urania → Pierwszy portret Saturna z pierścieniami sfotografowany przez Teleskop Webba

Na ilustracji (6): Wykonane przez Teleskop Webba i kamerę NIRCam w dniu 25 czerwca 2023 roku pierwsze zdjęcie Saturna z jego ikonicznymi pierścieniami w odcieniach koloru „złotego” i trzema księżycami: Dione, Enceladus i Tetyda. Źródło: NASA, ESA, CSA, Matthew Tiscareno (SETI Institute), Matthew Hedman (University of Idaho), Maryame El Moutamid (Cornell University), Mark Showalter (SETI Institute), Leigh Fletcher (University of Leicester), Heidi Hammel (AURA), Image Processing: Joseph DePasquale (STScI)​

Na ilustracji (6): Wykonane przez Teleskop Webba i kamerę NIRCam w dniu 25 czerwca 2023 roku pierwsze zdjęcie Saturna z jego ikonicznymi pierścieniami w odcieniach koloru „złotego” i trzema księżycami: Dione, Enceladus i Tetyda. Źródło: NASA, ESA, CSA, Matthew Tiscareno (SETI Institute), Matthew Hedman (University of Idaho), Maryame El Moutamid (Cornell University), Mark Showalter (SETI Institute), Leigh Fletcher (University of Leicester), Heidi Hammel (AURA), Image Processing: Joseph DePasquale (STScI)

 

Lipiec 2023 r.
Herbig-Haro 46/47 – ognisty taniec gwiazd i mgławic

Portal JamesWebbDiscovery → Webb Telescope Witnesses Herbig-Haro 46/47's Fiery Dance of Stars and Nebulae
Portal Urania → Herbig-Haro 46/47 – ognisty taniec gwiazd i mgławic

Na ilustracji (7): Teleskop Webba sfotografował w wysokiej rozdzielczości za pomocą kamery NIRCam (bliska podczerwień) ściśle ze sobą związaną, aktywną parę tworzących się gwiazd, znaną jako obiekt Herbig-Haro 46/47 (HH 46/47). Rodzące się gwiazdy znajdują się w centrum zdjęcia w pobliżu miejsca, skąd wychodzą charakterystyczne czerwone promienie dyfrakcyjne („spajki”) będące efektem instrumentalnym spowodowanym konstrukcją Teleskopu Webba. Powstające gwiazdy są głęboko schowane i wyglądają jak pomarańczowo-biała plamka świetlna. Są otoczone przez dysk gazowo-pyłowy, z którego akreują materię. Źródło: Joseph DePasquale (STScI), Anton M. Koekemoer (STScI)​

Na ilustracji (7): Teleskop Webba sfotografował w wysokiej rozdzielczości za pomocą kamery NIRCam (bliska podczerwień) ściśle ze sobą związaną, aktywną parę tworzących się gwiazd, znaną jako obiekt Herbig-Haro 46/47 (HH 46/47). Rodzące się gwiazdy znajdują się w centrum zdjęcia w pobliżu miejsca, skąd wychodzą charakterystyczne czerwone promienie dyfrakcyjne („spajki”) będące efektem instrumentalnym spowodowanym konstrukcją Teleskopu Webba. Powstające gwiazdy są głęboko schowane i wyglądają jak pomarańczowo-biała plamka świetlna. Są otoczone przez dysk gazowo-pyłowy, z którego akreują materię. Źródło: Joseph DePasquale (STScI), Anton M. Koekemoer (STScI)


Sierpień 2023 r.
Teleskop Webba uchwycił niezwykły widok ikonicznej Mgławicy Pierścień

Portal JamesWebbDiscovery → James Webb Telescope captures remarkable images of the iconic Ring Nebula
Portal Urania → Teleskop Webba uchwycił niezwykły widok ikonicznej Mgławicy Pierścień

Na ilustracji (8): Zdjęcia ikonicznej Mgławicy Pierścień wykonane przez Teleskop Webba współpracujący z kamerą NIRCam w bliskiej podczerwieni (po lewej) i średniej podczerwieni przez instrument MIRI (po prawej). Na zdjęciu z kamery NIRCam szczególnie dobrze widać misterną strukturę włókien wewnętrznego pierścienia, zaś instrument MIRI szczególnie dobrze uwydatnił koncentryczne struktury zewnętrznych obszarów tego pierścienia. Źródło: ESA/Webb, NASA, CSA, M. Barlow (University College London), N. Cox (ACRI-ST), R. Wesson (Cardiff University)​

Na ilustracji (8): Zdjęcia ikonicznej Mgławicy Pierścień wykonane przez Teleskop Webba współpracujący z kamerą NIRCam w bliskiej podczerwieni (po lewej) i średniej podczerwieni przez instrument MIRI (po prawej). Na zdjęciu z kamery NIRCam szczególnie dobrze widać misterną strukturę włókien wewnętrznego pierścienia, zaś instrument MIRI szczególnie dobrze uwydatnił koncentryczne struktury zewnętrznych obszarów tego pierścienia. Źródło: ESA/Webb, NASA, CSA, M. Barlow (University College London), N. Cox (ACRI-ST), R. Wesson (Cardiff University)

 

Wrzesień 2023 r.
Webb rejestruje wypływ z młodej gwiazdy HH 211

Portal JamesWebbDiscovery → James Webb Telescope reveals A Close-Up of Stellar Birth in HH 211
Portal Urania → Webb rejestruje wypływ z młodej gwiazdy HH 211

Na ilustracji (9): Obraz młodej gwiazdy Herbig-Haro 21 (hh211) przedstawia serię wstrząsów łukowych w kierunku południowo-wschodnim (lewy dolny) i północno-zachodnim (prawy górny), a także wąski dwubiegunowy strumień, który je napędza, w niespotykanych dotąd szczegółach. Źródło: ESA/Webb, NASA, CSA, Tom Ray (Dublin)​

Na ilustracji (9): Obraz młodej gwiazdy Herbig-Haro 21 (hh211) przedstawia serię wstrząsów łukowych w kierunku południowo-wschodnim (lewy dolny) i północno-zachodnim (prawy górny), a także wąski dwubiegunowy strumień, który je napędza, w niespotykanych dotąd szczegółach. Źródło: ESA/Webb, NASA, CSA, Tom Ray (Dublin)

 

Październik 2023 r.
Kosmiczne fajerwerki na mozaice zdjęć M42 z Teleskopu Webba

Portal JamesWebbDiscovery → The James Webb Space Telescope's Astonishing Finds in the Orion Nebula
Portal Urania → Kosmiczne fajerwerki na mozaice zdjęć M42 z Teleskopu Webba

Na ilustracji (10): Kosmiczne fajerwerki wyglądające też jak „palce eksplozyjne” w obszarze narodzin gwiazd BN-KL będącym częścią Obłoku Molekularnego Oriona OMC-1 – na północny zachód od Gromady Trapez. Jest to fragment mozaiki zdjęć centralnej części Mgławicy Oriona (M42) uzyskanej z obserwacji Teleskopem Webba w bliskiej podczerwieni. Widać wiele „palców” w kolorze czerwonym, które są wzbudzonym przez fale uderzeniowe gazem molekularnym rozszerzającym się od dołu zdjęcia do góry w prawo. Każdy z tych „palców” składa się z serii jasnych luków emisyjnych podobnych do fal łukowych rozchodzących się za wierzchołkami, które często świecących na zielono. Źródło (CC BY-SA 3.0 IGO): NASA, ESA, CSA / M. McCaughrean, S. Pearson​

Na ilustracji (10): Kosmiczne fajerwerki wyglądające też jak „palce eksplozyjne” w obszarze narodzin gwiazd BN-KL będącym częścią Obłoku Molekularnego Oriona OMC-1 – na północny zachód od Gromady Trapez. Jest to fragment mozaiki zdjęć centralnej części Mgławicy Oriona (M42) uzyskanej z obserwacji Teleskopem Webba w bliskiej podczerwieni.
Widać wiele „palców” w kolorze czerwonym, które są wzbudzonym przez fale uderzeniowe gazem molekularnym rozszerzającym się od dołu zdjęcia do góry w prawo. Każdy z tych „palców” składa się z serii jasnych luków emisyjnych podobnych do fal łukowych rozchodzących się za wierzchołkami, które często świecących na zielono. Źródło (CC BY-SA 3.0 IGO): NASA, ESA, CSA / M. McCaughrean, S. Pearson

 

Listopad 2023 r.
JWST odkrywa nowe struktury w sercu Drogi Mlecznej

Portal JamesWebbDiscovery → James Webb Telescope Unveils Sagittarius C in the Heart of the Milky Way
Portal Urania → JWST odkrywa nowe struktury w sercu Drogi Mlecznej

Na ilustracji (11): Pełny obraz części gęstego centrum Drogi Mlecznej o szerokości 50 lat świetlnych. Około 500 tysięcy gwiazd świeci na tym obrazie regionu Sagittarius C (Sgr C), wraz z kilkoma niezidentyfikowanymi jeszcze obiektami. Źródło: NASA, ESA, CSA, STScI, Samuel Crowe (UVA)​

Na ilustracji (11): Pełny obraz części gęstego centrum Drogi Mlecznej o szerokości 50 lat świetlnych. Około 500 tysięcy gwiazd świeci na tym obrazie regionu Sagittarius C (Sgr C), wraz z kilkoma niezidentyfikowanymi jeszcze obiektami. Źródło: NASA, ESA, CSA, STScI, Samuel Crowe (UVA)

 

Grudzień 2023 r.
"Nowe" pierścienie Urana z Webba

Portal JamesWebbDiscovery → James Webb Telescope's Close-Up on Uranus' Dynamic Atmosphere
Portal Urania → "Nowe" pierścienie Urana z Webba

Na ilustracji (12): Ten obraz Urana pochodzący z kamery NIRCam na Kosmicznym Teleskopie Jamesa Webba doskonale ukazuje sezonową północną czapę polarną Urana oraz jego przyćmione wewnętrzne i zewnętrzne pierścienie. Na zdjęciu widać również 9 z 27 księżyców planety, zaczynając od godziny 2 zgodnie z ruchem wskazówek zegara, są to: Rozalinda, Puck, Belinda, Desdemona, Cressida, Bianca, Portia, Juliet i Perdita. (NASA, ESA, CSA, STScI)​

Na ilustracji (12): Ten obraz Urana pochodzący z kamery NIRCam na Kosmicznym Teleskopie Jamesa Webba doskonale ukazuje sezonową północną czapę polarną Urana oraz jego przyćmione wewnętrzne i zewnętrzne pierścienie. Na zdjęciu widać również 9 z 27 księżyców planety, zaczynając od godziny 2 zgodnie z ruchem wskazówek zegara, są to: Rozalinda, Puck, Belinda, Desdemona, Cressida, Bianca, Portia, Juliet i Perdita. (NASA, ESA, CSA, STScI)

 


Opracowanie: Ryszard Biernikowicz

 

Więcej informacji:

 

The Best of James Webb Telescope Images in 2023

 

Źródło: portal James Webb Discoveries

 


Na ilustracji: Mozaika zdjęć z Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba uznanych za najpiękniejsze w 2023 roku przez portal JamesWebbDiscovery. Żródło: NASA/ESA/CSA/STScI/CXC

Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba
JWST

Reklama

Urania TV - oglądaj na YouTube

Konkurs - Nowe dzienniki gwiazdowe

Fantasia Copernicana - konkurs literacki science-fiction

Patronat Uranii

Ostatnio dodana zawartość

Reklama - Kosmiczne gadżety