11 listopada 2023 roku Sopotnia Wielka w gminie Jeleśnia została ogłoszona przez światową organizację Dark Sky International pierwszą w Polsce i dziesiątą w Europie lokalizacją o statusie Dark Sky Community. Nominacja nastąpiła w szczególnym dla Polski momencie obchodów Roku Kopernika.
Dark Sky Community to miasto, gmina lub inna społeczność, która wykazała się wyjątkowym zaangażowaniem w ochronę nocnego nieba poprzez wdrożenie i egzekwowanie surowych przepisów dotyczących oświetlenia zewnętrznego, edukację w zakresie ochrony ciemnego nieba i wsparcie obywatelskie dla ciemnego nieba. Listę wszystkich miejsc na świecie o statusie Miejsc Ciemnego Nieba można znaleźć pod tym linkiem. Sopotnia Wielka na Żywiecczyźnie stała się znana z pionierskich w skali kraju działań na rzecz ochrony ciemnego nieba już dużo wcześniej, a miejscem realizacji projektu Dark Sky Community została w 2020 roku.
Zapraszamy do obejrzenia nagrania z momentu uroczystego ogłoszenia nominacji i odsłonięcia tablicy pamiątkowej w Sopotni Wielkiej. Twórcy Programu Ciemne Niebo zwracają uwagę, że otrzymany zaszczytny tytuł powinien skłonić do zmiany przepisów na rzecz zrównoważonej polityki oświetlenia zewnętrznego, gdyż obecnie nasz kraj jest jednym z najszybciej rozświetlających się regionów Europy, przez co wszyscy tracimy piękno nocnego, gwiaździstego nieba, będącego niewątpliwie dziedzictwem kulturowym związanym z Mikołajem Kopernikiem.
Nadmiar sztucznego światła w Polsce staje się coraz bardziej uciążliwe nie tylko dla mieszkańców dużych aglomeracji, ale również ludzi zamieszkujących małe wsie i miasteczka. Szczególnie problem ten zauważają obserwatorzy nocnego nieba oraz nocnej fauny, którzy publikują coraz bardziej niepokojące informacje na różnorodnych forach internetowych oraz w fachowych periodykach i portalach prowadzonych przez organizacje pozarządowe. Nadal jednak brakuje w polskim prawie przepisów regulujących zanieczyszczenie światłem, co w połączeniu z niewłaściwą polityką oświetlenia ulic spowodowało, że różne środowiska społeczne postanowiły podjąć kroki w kierunku poprawy stanu naturalnego środowiska nocnego i jakości ciemnego nieba nad Polską. W 2004 roku zarząd stowarzyszenia POLARIS – OPP z siedzibą w Sopotni Wielkiej uchwalił (jako pierwsza organizacja w kraju) powołanie oficjalnego programu Ciemne Niebo, którego cele zostały określone w kilku podstawowych punktach.
Czytaj więcej:
Źródło: Ciemne Niebo Polska
Opracowanie: Elżbieta Kuligowska
Na zdjęciu: Sopotnia Wielka. Źródło: Darksky.org